İngiltere’den dünyaya yayılan ve yüzde 70 oranında daha bulaşıcı olduğu belirtilen mutant virüs telaşa neden oluyor. Bu kapsamda, çok sayıda …
“Mutasyon birinci kere nerede ve nasıl ortaya çıktı?”, “Mutasyon aşıları etkisiz hale getirecek mi?”, “Mutasyon nedeniyle toplumsal uzaklık ve karantina tedbirleri değişecek mi?” “Virüs hangi ülkelerde görüldü?” ve Mutasyon okulların açılmasını nasıl etkileyecek?” üzere “VUI – 202012/01” isimli varyanta ait bilinmesi gereken tüm soruların karşılıklarını NTV derledi.
Birinci defa eylül ayında tespit edildi
Nereden geldi?
Varyant alışılmadık derecede yüksek oranda mutasyona uğradı. “VUI – 202012/01” isimli mutasyonu araştıran Birleşik Krallık Covid-19 Genomics UK Konsorsiyumu (COG-UK) üyeleri, virüsün genetik yapısında meydana gelen “17 değişikliği” ortaya çıkardıklarını söyledi.
Araştırmacılara nazaran en mümkün açıklama ise, mutasyonun bağışıklık sistemi zayıflamış ve virüsü yenemeyen bir hastada ortaya çıkmış olması görünüyor.
Hangi ülkelerde görüldü?
İngiltere’de ortaya çıkan corona virüsünün daha bulaşıcı yeni varyasyonu şimdiye kadar İngiltere dışında, İtalya, Hollanda, Danimarka, Belçika, Avustralya ve İskoçya’da tespit edildi. Akabinde, Kanada, Almanya, Fransa, Avusturya, Belçika, İsviçre, Fransa, Hollanda gece yarısından itibaren İngiltere ile karşılıklı uçuşları durdurdu.
Yeni varyant hakkında neler biliyoruz?
Bilim insanları yeni tip corona virüs (SARS- Cov-2) de dahil olmak üzere tüm corona virüslerin daima mutasyona uğradığını ve yeni varyantın ortaya çıkmasının beklenmedik olmadığını söyledi.
“Şimdiye kadar virüsün 4 binden fazla mutasyonu tespit edildi”
İngiliz Hükümeti’ne bağlı olan Yeni ve Gelişmekte Olan Teneffüs Virüsü Tehditleri İstişare Kümesi (Nervtag) üyesi Hekim Müge Çevik, şimdiye kadar 4 binden fazla yeni tip corona virüs mutasyonunun gözlemlendiğini ve bunların sırf birkaçının birkaçının kıymetli göründüğünü açıkladı.
Mutasyon önemli hastalık ya da mevt riskini artırıyor mu?
Bununla birlikte, İngiltere’nin Baş Tıbbi Sorumlusu Chris Whitty, ülkenin güneydoğusunda keşfedilen yeni varyantın yüzde 70’e kadar daha fazla nulaşıcı olabileceğini ve R pahasını (temel bulaşıcılık katsayısı) 0,4 yahut daha fazla oranda artırabileceğini söyledi. Fakat, “VUI – 202012/01”e ait iimdiye kadarki datalar göz önüne alındığında, önemli hastalık yahut vefat riskini artırdığı görülmüyor.
“Potansiyel olarak daha bulaşıcı olduğunu söyleyebiliriz”
Nervtag tarafından yayımlanan raporda, mutasyonun öbür varyantlara kıyasla aktarılabilirlikte kıymetli bir artış gösterdiğine dair “orta seviyede güvene” sahip oldukları belirtildi. Bununla birlikte uzmanlar, verilerin ön çalışmaya dayandığı ve modellemeye dayalı olduğu konusunda uyardı.
Çevik, “Sonuçlar, büyük ölçüde kullandığınız dataların kalitesine ve ölçüsüne bağlı. VUI – 202012/01 virüsün genetik olarak değiştiği değerli bir varyant üzere görülüyor. Potansiyel olarak daha bulaşıcı olduğunu söyleyebiliriz. Lakin şu anda nedensel bir alaka kuramıyoruz” dedi.
“Orijinal versiyonundan daha bulaşıcı”
King’s College London’da viroloji profesörü olan Stuart Neil, ise “Şimdiye kadar toplanan bilgiler, varyantın daha bulaşıcı olduğu yahut daha verimli bir formda yayılabildiği anlayışıyla tutarlıdır, fakat bununla ilgili laboratuar tabanlı onayımız yahut neden daha süratli yayıldığına dair rastgele bir fikrimiz yok. Mutasyon, birkaç hafta evvel İngiltere’nin belli bölgelerdeki hadiselerin yüzde 10-15’i ile ilişkilendirildi, fakat geçen hafta Londra’daki hadiselerin yaklaşık yüzde 60’ını oluşturuyordu” dedi.
Mutasyon öteki bir proteinde meydana geldi
Profesör Neil, bilim insanlarını şu anda en çok endişelendiren durumun “VUI – 202012/01”deki değişikliğin virüsün başak proteininde meydana getirdiği değişiklik olduğunu söyledi. Virüs, başak proteini aracılığıyla bedenin ACE-2 (Anjiyotensin dönüştürücü enzim 2) adı verilen reseptörlerine tutunuyor. ACE2; akciğerler, arterler, kalp, böbrekler ve bağırsaklardaki hücrelerin dış yüzeyinde bulunuyor.
Aşıları nasıl etkileyecek?
Almanya Sıhhat Bakanı Jens Spahn, “Aşıların yeni çeşit üzerinde de tıpkı formda tesirli olacağını söyleyebiliriz” dedi. Alman devlet kanalı ZDF’ye konuşan Spahn, Avrupa Birliği’ndeki uzmanların, Covid-19 aşılarının İngiltere’de süratle yayılan corona virüsün mutasyona uğramış yeni çeşidine karşı da tesirli olacağına inandıklarını belirtti. Fakat, bilim insanları, Alman Sıhhat Bakanı kadar kesin çizgilerle konuşmuyor.
“Enfekte olmuş şahısların de bağışıklık kazanmasını engelleyeceğinden korkuluyor”
Neil, “Başak proteinindeki mutasyon, virüsün ACE-2 ile etkileşime girme yeteneğini artırarak ona çoğalma avantajı sağlayabilir. Ayrıyeten, bu durum aşıların işinin yapmasını da engelleyebilir. Sahiden takip edilmesi gereken bir mutasyon” dedi. başak proteininde meydana gelen değişiklikler epeyce ehemmiyet taşıyor, zira kullanılmaya başlanan Pfizer/ BioNTech ve Modena aşısı da dahil olmak birçok corona virüs aşısı bu proteini maksat alarak çalışıyor. Tıpkı vakitte kelam konusu değişikliklerin, daha evvel corona virüsün farklı bir varyantıyla enfekte olmuş bireylerin de bağışıklık kazanmasını engelleyeceğinden korkuluyor.
“Karantinaların, meskenden çalışamayan beşerler üzerinde hudutlu tesirleri var”
Hekim Çevik ise bir öbür büyük kaygının de geçtiğimiz haftalarda iletimi artıran faktörlerin hala meçhul olmasından kaynaklandığını aktardı. Çevik, “Varyantın bulaşıcılığı etkilemiş olması beklenen, lakin daha yüksek kısıtlamalar altındaki alanlarda da yüksek transfer oranları gözlemlendi. Bazen toplumsal eşitsizliklerle ilgili rahatsız edici gerçeklere geri dönmemiz gerekiyor. Karantinaların, konuttan çalışamayan beşerler üzerinde hudutlu tesirleri var ” açıklamasını yaptı.
“Hijyen ve maske takımınına evvelce daha çok değer vermeliyiz”
Uzmanlar, mutasyonun toplumsal uzaklık ve maske takımı açısından mevcut tavsiyeler üzerinde nedne olabileceği tesirin şimdi bilinmediğini açıkladı. İngiltere’de hükümete danışmanlık yapan bilim konseyinin (SAGE) bir üyesi olan Catherine Noakes “Bence şu anda virüsle müsabaka olasılığımızı azaltmak için elimizden geldiğince çok adım atmamız gerekiyor. Sahiden toplumsal aralık, hijyen ve maske takımınına evvelden daha çok kıymet vermeliyiz” dedi.
Okulların açılmasını tesirler mi?
London College Üniversitesi’nden Profesör Andrew Hayward, bahse ait yaptığı açıklamada, “Şu anda İngiltere’de okulların oaçık olmaması büyük bir avantaj” dedi. Profesör Neil ise, “Bir bilim insanı olarak, virüsün yayılmasını engellemenin en tesirli yolunun, teması mümkün olduğunca azaltmak olduğunu söylüyor. Ancak ebeveyn olan öbür yarım, yokulları kapatarak çocukların gelişimini ve eğitimini sınırlamanın ne kadar ziyan verici olabileceğini görüyor. Bence düşünmeniz gereken en son şey okulları kapatmaktır. Bununla birlikte, okullarda çalışanın çok daha agresif bir halde test edilmesini öneriyorum” dedi.
Kaygı verici mi?
Hayward, “Bu varyantın, daha makus ve büyük bir salgına neden olma potansiyelini görebilmek için zati kâfi bilgiye sahip olduğumuzu düşünüyorum. Hadise sayısında bir artış yaşanacağı çok açık. Bu olayların bir kısmında da vefat görülecek. Aşıların yaygın bir formda kullanılana dek, kısıtlamaların uygulanması şu anda kritik ehemmiyet taşıyor” tabirlerini kullandı.