Kosova’da erken seçim yapılıyor

Haziran 2020’de kurulan koalisyon hükümeti hakkında Kosova Anayasa Mahkemesinin “anayasaya muhalif olduğu” kararını vermesinin akabinde erken genel seçime gidilmesi kararlaştırılırken, 2010’dan sonraki tüm genel seçimlerin erken olması da dikkati çekiyor.

Avdullah Hoti’nin başbakan olarak vazife aldığı son hükümetin itimat oylaması sırasında, Aşkalilerin Entegrasyonu Partisi (PAİ) Milletvekili Ethem Arifi hakkında işlediği bir kabahat nedeniyle 1 yıl 3 ay mahpus cezası bulunmasını dikkate alan Anayasa Mahkemesi, 22 Aralık 2020’deki kararında Arifi’nin inanç oylamasındaki oyunu geçersiz saydı.

120 sandalyeli mecliste 61 milletvekilinin oyuyla seçilen hükümet, Anayasa Mahkemesinin kararının akabinde düşerken, Mahkeme vekaleten Cumhurbaşkanlığı vazifesini yürüten Vjosa Osmani’den 40 gün içinde erken genel seçim tarihini duyurmasını istedi.

Osmani, 7 Ocak 2021’de meclisi feshederek, 14 Şubat 2021’i seçim tarihi olarak açıkladı.

8’İNCİ GENEL SEÇİM OLACAK

Pazar günkü seçim, Kosova’da 1998-1999 yıllarında yaşanan savaşın akabinde yapılacak 8’inci genel seçim olacak. Bugüne kadarki seçimlere rekor iştirak ise yüzde 64 ile 2001’deki birinci genel seçimde oldu.

120 sandalyeli meclise girmek için 28 siyasi oluşumun yarışacağı seçimde, toplam 1 milyon 794 bin 862 kayıtlı seçmen ülke genelindeki 888 seçim merkezinde oy kullanabilecek.

SALGIN KISITLAMALARI GÖLGESİNDE SEÇİM KAMPANYASI

Adayların 3 Şubat’ta başlattığı seçim kampanyaları 12 Şubat’ı 13 Şubat’a bağlayan gece yarısına kadar sürecek.

Seçim kampanyaları yeni tip koronavirüs (Kovid-19) kısıtlamaları gölgesinde geçerken, toplumsal medyada paylaşılan fotoğraflarda neredeyse tüm büyük siyasi parti başkanları ve destekçilerinin salgın kurallarına uymadıkları ve ilgili maddeyi ihlal ettiği görüldü.

Priştine Belediyesi Müfettişliği, siyasi partilere ihlaller nedeniyle cezai süreç de uyguladı.

SİYASİ OLUŞUMLAR VE BAŞBAKANLIK ADAYLARI

Başbakan adayı olarak genel liderleri Albin Kurti’yi gösteren Kendin Karar Al Hareketi (VV), seçim kampanyasını “Hep Birlikte ve Doğru” sloganıyla yürüttü. İsimli kurumların kararı doğrultusunda milletvekili listesinde yer alamayan Kurti, kuracakları hükümetin birinci işinin halkın en az yüzde 60’ını aşılamak olduğunu vurgulayarak, istikrarlı iktisadın de öncelikleri olacağını söyledi. Kurti, idaresi iş, eğitim, adalet ve sıhhat olmak üzere dört ana hizmetle destekleyeceklerini söz etti.

Kosova Demokratik Birliğinin (LDK) eski milletvekili ve hala cumhurbaşkanlığı misyonunu vekaleten yürüten Vjosa Osmani ise bu seçime VV ile birlikte girecek. Osmani, VV ile vardığı mutabakata nazaran, cumhurbaşkanlığı seçiminde seçilmesi için VV’nin takviyesini alacak.

LDK ise bu seçim kampanyasını “Devlet Devlettir” sloganıyla yürütürken, bu partinin başbakanlık için adayı Avdullah Hoti oldu. Hoti, kuracakları hükümetin önceliklerinin istikrar, olağanlık ve kalkınma olacağını belirtirken, eski Dışişleri Bakanı Behgjet Pacolli önderliğindeki Yeni Kosova İttifakı (AKR) de bu seçime LDK ile tıpkı listede katılacak.

Kosova Demokratik Partisi (PDK) ise seçimde Enver Hoxhaj’ı başbakan adayı olarak gösterdi. PDK seçim kampanyasını “Kalkınma” sloganıyla yürüttü.

Eski Başbakan Ramush Haradinaj önderliğindeki Kosova’nın Geleceği İçin İttifak (AAK) ise bu seçimde başbakan adayı çıkarmadı. Seçim kampanyasını “Kosova’nın gücü” sloganıyla yürüten AAK, iktisadın canlandırılması için 1 milyar avroluk fon oluşturacakları taahhüdünde bulundu.

Haradinaj’ın cumhurbaşkanlığı seçiminde aday olacağı biliniyor.

Bu ortada, seçimde Kosova Demokratik Türk Partisi (KDTP) ve Yenilikçi Türk Hareket Partisi (YTHP) olmak üzere iki Türk partisi de yarışacak. Fikrim Damka önderliğindeki KDTP bu seçimlerde 26, Ertan Simitçi önderliğindeki YTHP ise 12 milletvekili adayı gösterdi.

KDTP “Bizim Partimiz”, YTHP ise “Düşün” sloganıyla seçim kampanyası yürüttü. Geçen yıl kurulan YTHP, birinci defa seçimlere katılacak.

BUGÜNE KADAR HİÇBİR PARTİ TEK BAŞINA İKTİDAR OLAMADI

Kosova’daki savaşın akabinde 2001, 2004, 2007, 2010, 2014, 2017 ve 2019’da olmak üzere 7 defa genel seçim yapıldı. 2010’dan bu yana ise tüm seçimler erken genel seçim olarak kayıtlara geçti. Bu durum, büyük ölçüde zorluklarla ve mecliste salt çoğunluğu elde ederek hükümete gelen, akabinde iç ve dış siyasette farklı hususlardaki aksi görüşler nedeniyle başarısız olan koalisyonların ülkede önemli siyasi istikrarsızlığa yol açmasına neden oluyor.

Kosova Meclisi, 10’u Sırp toplumunun temsilcileri ve 10’u ülkedeki öteki azınlık toplumlarının temsilcilerinden olmak üzere 120 sandalyeden oluşuyor. Çok partili, göreli temsil sistemiyle azınlıkların meclisteki yerlerinin garanti altına alındığı bir ülke olması nedeniyle Kosova’da bugüne kadar hiçbir parti mecliste tek başına iktidar elde edecek çoğunluğu sağlayamadı, koalisyonlar ortasındaki uyuşmazlıklar ise ülkeyi erken seçimlere götürdü.