Madde madde Türkiye’nin 5 yıllık Ulusal Yapay Zeka Stratejisi

Son vakitlerde hayatımızın bir modülü haline gelen yapay zeka teknolojileri, çabucak hemen her alanda kullanılmaya başlandı.

Birçok ülke, kendi yapay zeka teknolojilerini geliştirirken, daldaki yarış son yıllarda epeyce kızıştı.

Türkiye, yapay zeka alanındaki stratejisini belirledi. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ve Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan Türkiye’nin birinci Ulusal Yapay Zeka Stratejisi tanıtıldı.

AYRINTILAR AÇIKLANDI

6 stratejik öncelik etrafında tasarlanan, 24 maksat ve 119 önlemin bulunduğu Strateji Belgesi’nin ayrıntıları, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank ile Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Lideri Ali Taha Koç tarafından açıklandı.

6 STRATEJİK ÖNCELİĞİN UNSURLARI

Oluşturulan planın ana çizgilerini belirleyen 6 ana husus, en önemli Türkiye’nin yapay zeka alanındaki teşebbüslerini desteklemeyi ve bu alandaki memleketler arası bağlantısı güçlendirmeyi amaçlıyor. İşte 6 Stratejik öncelik unsuru: (YZ: Yapay Zeka)

• Yapay zeka uzmanı yetiştirmek ve alanda istihdamı artırmak
• Araştırma, girişimcilik ve yenilikçiliği desteklemek
• Kaliteli bilgiye ve teknik altyapıya erişim imkanlarını genişletmek
• Sosyoekonomik ahengi hızlandıracak düzenlemeler yapmak
• Memleketler arası iş birliklerini güçlendirmek
• Yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak

1. YAPAY ZEKA UZMANI YETİŞTİRMEK VE ALANINDA İSTİHDAMI ARTIRMAK

Hedef 1.1. YZ uzmanı istihdamı, sektörel muhtaçlıklar ve öncelikler doğrultusunda, artırılacaktır.

Gaye 1.2. Üniversitelerin YZ alanındaki akademik ve teknik kapasitesi geliştirilecek ve yeni programlar açılacaktır.

Hedef 1.3. YZ alanında önlisans, lisans ve lisansüstü eğitim alan öğrenci sayısı ve niteliği artırılacaktır.

Maksat 1.4. Yükseköğretim öncesi gençlerin ilgi, yetenek ve mizaçları doğrultusunda, eğitim seviyelerine uygun formda algoritmik düşünme, kodlama ve YZ uygulamalı eğitimi almaları sağlanacaktır.

2. ARAŞTIRMA, GİRİŞİMCİLİK VE YENİLİKÇİLİĞİ DESTEKLEMEK

Hedef 2.1. YZ teknolojileri geliştirme ve uygulama alanlarındaki kamu dayanakları artırılacak, buna ait izleme ve kıymetlendirme sistemleri etkinleştirilecektir.

Emel 2.2. Özgün YZ eser, hizmet ve uygulamalarını geliştiren teşebbüs sayısı ve niteliği artırılacaktır.

Maksat 2.3. YZ odaklı teşebbüs sermayesi fonları aktifleştirilecek ve hacmi büyütülecektir.

Maksat 2.4. YZ alanında ileri seviye Ar-Ge faaliyetlerinin yürütülebileceği kümelenmeler ile yenilik ve mükemmeliyet merkezleri teşkil edilecektir.

3. KALİTELİ BİLGİYE VE TEKNİK ALTYAPIYA ERİŞİM İMKANLARINI GENİŞLETMEK

Emel 3.1. YZ çalışmalarında yüksek başarımlı donanımlara gereksinim duyan araştırmacı ve teşebbüslere paylaşımlı erişim imkanları sağlanacaktır.

Maksat 3.2. YZ için açık kaynak kodlu yazılım ve algoritma kütüphaneleri derlenerek YZ ekosisteminin erişimine sunulacaktır.

Maksat 3.3. Açık bilgi paylaşımı yaygınlaştırılacaktır.

Hedef 3.4. YZ ve ileri analitik araştırmalarında kullanılacak dataların inançlı formda paylaşımına yönelik bir data yönetişim düzeneği kurulacaktır

4. SOSYOEKONOMİK AHENGİ HIZLANDIRACAK DÜZENLEMELER YAPMAK

Gaye 4.1. Etik ve hukuksal senaryolarının test edilmesi ve tartışılabilmesi için çevik ve kapsayıcı bir yasal uyumlanma süreci işletilecektir.

Hedef 4.2. YZ çalışmalarında güvenilirliği desteklemek üzere tarafsızlık, data mahremiyeti ve etik kıymetler kontrolü ile algoritmik hesap verebilirliği kolaylaştıracak yönetişim düzeneği hayata geçirilecektir.

Hedef 4.3. YZ teknolojilerinin ve sistemlerinin sosyoekonomik yapıya tesirleri ve riskleri konusunda bilimsel araştırmalar ve farkındalık seviyesi artırılacaktır.

Emel 4.4. YZ alanındaki gelişmelerin sosyoekonomik yapı üzerindeki tesirini değerlendirebilmek üzere data kapasitesi iyileştirilecektir.

5. MEMLEKETLER ARASI SEVİYEDE İŞ BİRLİKLERİNİ GÜÇLENDİRMEK

Hedef 5.1. Global bilgi yönetişimi, emniyetli ve sorumlu YZ çalışmalarına faal iştirak sağlanacaktır.

Maksat 5.2. Avrupa Birliği’nin çok yıllı finansal çerçeveleri öncelikli olmak üzere, hudut ötesi davetli alan projelerine iştirak sağlanacaktır.

Maksat 5.3. Alanda öncü kuruluşlar ve stratejik açıdan öncelikli ülkeler ile milletlerarası seviyede ortak proje ve iş birliği faaliyetleri yürütülecektir

6. YAPISAL VE İŞ GÜCÜ DÖNÜŞÜMÜNÜ HIZLANDIRMAK

Emel 6.1. CBDDO tarafından, kamu kurumlarında YZ ve ileri analitik çalışmalarını hızlandırmak üzere Kamu YZ Ekosistemi ve teknik altyapısı oluşturulacaktır.

Emel 6.2. Kamu kurumlarında YZ teknolojilerinin aktif kullanımına yönelik yapısal ve yetkinlik dönüşümü hızlandırılacaktır.

Emel 6.3. TÜBİTAK Yapay Zekâ Enstitüsü, YZ ekosisteminin gelişmesinde hızlandırıcı rol üstlenmek üzere; kesimleri ve araştırma alanlarını yatay olarak kesecek halde yapılandırılacaktır.

Gaye 6.4. Sektörel uygulama alanlarına odaklı, deneyim paylaşımını önceliklendiren ve tüm paydaşlara açık çalışmalar yürütülecektir.

Gaye 6.5. Yeni meslekler de göz önüne alınarak, sektörel iş birlikleri ile mevcut işgücüne yönelik eğitim ve sertifikasyon programları yürütülüp ahengi hızlandırılacaktır.

Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mustafa Varank, mevzuyla ilgili olarak, “Yapay Zeka Stratejimizde belirlenen önlemlerle takviyelerimizi daha da faalleştireceğiz ve bu alanda da yeni ‘unicorn’lar çıkaracağız. Ulusal Yapay Zeka Stratejimizde deneyen, keşfeden, öğrenen ve bu doğrultuda kendisini daima güncelleyen bir ekosistemin oluşturulmasını hedefledik.

“HEDEFİMİZ BİRİNCİ 20”

Milletlerarası yapay zeka endekslerinde birinci 20 içinde yer almayı hedefliyoruz. 2025’te yapay zeka alanındaki istihdamın en az 50 bine ulaşmasını hedefliyoruz. Bu nedenle nitelikli insan kaynağının yetişmesi için çok değerli önlemler belirledik.” açıklamasını yaptı.

2025 MAKSATLARI

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi ile 2025’e kadar gerçekleşmesi planlanan amaçlar ise şöyle:

• GSYİH’ya katkısı yüzde 5’e yükseltilecek.
• İstihdam en az 50 bin bireye çıkarılacak.
• Merkezî ve mahallî idare kamu kurum ve kuruluşlarında yapay zekâ alanındaki istihdam en az bin kişi olacak.
• Lisansüstü seviyede mezun sayısı en az 10 bin bireye ulaşacak.
• Lokal ekosistemin geliştirdiği uygulamaların kamu alımlarında önceliklendirilerek ticarileştirilmesi desteklenecek.
• Milletlerarası kuruluşların emniyetli ve sorumlu yapay zekâ ile hudut ötesi data paylaşımı alanındaki düzenleme çalışmalarına ve standartlaşma süreçlerine faal olarak katkı verilecek.
• Milletlerarası yapay zekâ endekslerindeki sıralamalarda Türkiye birinci 20 ülke ortasında yer alacak.