Matrah düzenlemesi otomotiv sektörünü canlandırdı

Türkiye’de yeni alınacak kararların en çok merak edildiği kesimlerden biri otomotiv piyasası. ”ÖTV indirimi olacak mı, fiyatlar düşer mi, otomobil almak için hakikat vakit mı?” üzere sorular yıl içinde daima sorulur. Resmi Gazete’de yayımlanan karar bu soruların kimilerine yeni karşılıklar veriyor.

Karara nazaran binek araçlar için Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) matrahları değişti. Buna nazaran, yüzde 45’lik ÖTV diliminde yer alan araçların matrah limiti 85 bin liradan 92 bin liraya yükseldi. Yüzde 50’lik ÖTV dilimindeki araçlarda da matrah limiti ise 130 bin TL’den 150 bin TL’ye çıkarıldı. Son yıllarda satış grafiği daima yükselen elektrikli araçlarda ise yüzde 45’lik ÖTV diliminin üst sonu 114 bin lira olarak belirlendi. Ayrıyeten, 114 bin lira ile 170 bin lira ortasında bedele sahip olan araçlar için ise yüzde 50 ÖTV uygulanması kararı alındı.

Pekala tüm bu matrah dilimleri, sayılar, yüzdelik dilimler ne manaya geliyor? Biz de bunların karşılığını almak için otomotiv dalından farklı isimlerin kapısını çaldık ve ”Şimdi ne olacak?” sorusunu yönelttik.

Tekrar cazibe merkezi olabiliriz

Birinci durağımız Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) oluyor. OYDER İdare Konseyi Lideri Turgay Mersin, bir örnekle süreci anlatmaya başlıyor ve bu düzenleme sayesinde içten yanmalı motora sahip araçların anahtar teslim fiyatı 320 bin TL’ye kadar olanlarda 40 bin ile 53 bin TL ortasında bir ucuzlama sağlanacağını söylüyor.

OYDER Lideri Mersin’in dikkati çektiği bir başka nokta hibrit araçlarla ilgili düzenleme oluyor… Hibrit modellerde yapılan ÖTV matrah düzenlemesinin bu araçlara yönelik talebi canlandıracağının altını çiziyor ve kararın çevreyi müdafaa açısından olumlu katkılar sağlayacağını tabir ediyor.

Sayılardan ve modellerden sıyrılıp biraz daha bölümün geneline geliyoruz. Matrah düzenlemesinin dala farklı tesirleri olacağı görüşünü paylaşıyor OYDER Lideri ve “Otomotiv, ülkemizin lokomotif dallarından biri. Buradaki hareketlilik genel iktisada de yansıyor. Matrah düzenlemesi pazarı canlandıracak… Yıl sonuna kadar canlı bir pazara sahip olmamız da hem ekonomimize katkı sağlayacak, hem de yatırım açısından ülkemizi tekrar cazibe merkezi haline getirecek” diyor.

ÖTV indirimi değil matrah güncellemesi

OYDER Başkanı’nın akabinde bölümden öbür bir isme, Otomotiv Uzmanı Erol Şahin’e niyetlerini soruyoruz. Şahin’le konuşmaya başladığımızda evvel küçük bir ikaz paylaşıyor. Bu kararın bir ÖTV indirimi değil, matrah düzenlemesi olduğunu söylüyor. Şahin’e devletin neden bu türlü bir karar aldığını soruyoruz…

Öncelikle bu durumun da rutin bir uygulama olduğunu, devletin yılın bu periyodunda ekseriyetle matrah uygulamasında değişiklikler yaptığını anlatıyor. Bu sefer rutin uygulamada matrahın aşağı çekilme nedenini ise piyasadaki sayılar üzerinden kıymetlendiriyor.

Erol Şahin’in anlattıklarına nazaran otomotiv pazarı temmuz ayında ve hatta bu ayın birinci yarısında düştü. Bu düşüşü ÖTV geliri üzerinden okuyor Şahin ve bir bilgi daha paylaşıyor… Buna nazaran devletin hedeflediği ÖTV gelirinde en büyük kalem otomotiv.

Geçen yıl otomotivden elde edilen ÖTV gelirinde rekor kırıldığını bu yıl da misal bir sonucun olacağını belirten Şahin, “En çok gelir elde ettiğiniz pazar duraklama periyoduna girerse ne yaparsınız? Onu hareketlendirmek istersiniz… Zira ÖTV geliri elde ettiğiniz öbür alanlarda pek atılım bahtınız yok. Devlet de bunu gördü ve duran piyasada çarkları yine döndürmek için matrah düzenlemesi hakkını kullandı” dedi.

Erol Şahin daldaki sayıları en güzel bilen isimlerden biri. Bu nedenle matrah güncellemesinin kesimde değerli bir soluk olacağını lakin bilhassa yeni yılla birlikte mümkün fiyat artışları yaşandığında bu sayıların da bir manası kalmayacağı ihtarında bulunuyor.

En çok yerlilere yarayacak

Matrahla ilgili işin sebep-sonuç döngüsünü öğrendikten sonra sektörün medya tarafında en çok bilinen isimlerden birini daha arıyoruz. Gazeteci Emre Özpeynirci de ”Piyasa düzgünce sıkışmıştı” tanımlamasıyla giriyor söze…

Geçmişte yapılan birtakım düzenlemelerle en düşük dilimde neredeyse araç kalmadığını hatırlatan Özpeynirci’ye nazaran matrahtaki düzenleme firmaların üzerindeki baskıyı azaltmakla kalmayacak, tüketici tarafındaki ”fiyatlar çok arttı, otomobil almanın vakti değil” niyetini de dizginleyecek.

Türkiye’de çok sayıda markanın yüzlerce modeli var. Bu indirimin alana nasıl yansıyacağı sorumuzu Emre Özpeynirci şöyle yanıtlıyor:

“Otomotiv kesiminde hala tedarik derdi olduğu gerçeğini pas geçmemek gerek. Pandemi periyodu, çip krizi, üretimdeki aksamalar ve öbür birtakım nedenler işin tedarik boyutuna ciddi darbe vurdu.

Bilhassa yurt dışından gelen kimi modelleri bulmak hayli sıkıntı. Bu durum haliyle bizi Türkiye’de üretilen arabalara götürecek. Zira onların arz durumu yurt dışından gelen modellere nazaran daha güçlü. Bu nedenle yerli modellerin avantajlı bir hale geldiğini söyleyebiliriz.”

ÖTV düzenlemesi ikinci el fiyatlarını düşürür mü?

Emre Özpeynirci de Erol Şahin üzere bu atılımın ”nefes aldıran” fakat meseleleri büsbütün çözen bir yaklaşım olmadığı fikrinde. Bunun münasebetini ”Pandemi üretim zincirini bozmakla kalmadı, maliyetleri de artırdı. Ayrıyeten kurdaki istikrar şimdi oturmadı. Maliyetlerin arttığı, kurun yükseldiği bir ortamda bizim yaptığımız bu güncelleme tahminen de 6 ay sonra yeniliğini korumayacak” kelamlarıyla açıklıyor.

“Belki de matrah sisteminden büsbütün vazgeçmek ve olağan ÖTV baremlerini uygulamak gerek” değerlendirmesinde bulunan Özpeynirci’ye matrahtaki düzenlemenin ikinci el araba piyasasına nasıl yansıyacağını da soruyoruz.

İkinci elde satışların düştüğünü, sıfır araçların fiyatı arttığında orada da sayıların yükseldiğini anlatan Özpeynirci, “Gelinen noktada kimi sıfır arabalarda yüzde 17’ye yakın bir düşüş olacak. Bu önemli bir sayı. İkinci eldeki fiyatları da aşağı çekecektir bence. Lakin bir sefer daha belirteyim, tedarik sorununu hiç aklımızdan çıkarmamamız lazım. Tedarikinde sorun olan modellerin ikinci elinde pek bir düşüş olmaz. Lakin Türkiye’de üretilen araçların ikinci elinde haliyle bir düşüş olur” diyor.