MEB, Kürtçe seçmeli derse hazır mı?

Türkiye’de tahlil süreci görüşmelerinin başladığı 2012 yılında müfredata alınan ve 3 Ocak’ta başlayıp bugün sona ermesi gereken Kürtçe seçmeli ders tercihlerinin müddeti 7 Şubat’a kadar uzatıldı. “Yaşayan Lisan ve Lehçeler” başlığı altında verilecek olan Kürtçe dersinin tercih edilmesi için bir aydan bu yana Diyarbakır başta olmak üzere bölgede önemli kampanyalar yürütülüyor. Lisan kurumları, siyasetçiler, sivil toplum örgütleri, hatta birtakım vilayetlerin valileri bile toplumsal medya üzerinden kampanyaya takviye verdi.

Beş üniversite bünyesinde kısım açıldı

Ulusal Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) 2012 yılında müfredata aldığı Kürtçe seçmeli dersine birebir yıl 28 vilayetten 18 bin 847 öğrenci başvurmuştu. Lakin sonraki yıllarda ilgi azaldı, kimi vilayetlerdeki okullarda müracaat sayısı 10’a ulaşamadığı için Kürtçe seçmeli ders sınıfları açılamadı. Eğitimcilere nazaran, 2012’den beri Kürtçe dersle ilgili en değerli sorun öğretmen atamaları. 2011’den itibaren Mardin, Bingöl, Muş, Van ve Diyarbakır’daki üniversitelerde Kürt Lisanı ve Edebiyatı kısımları açıldı. Lakin öğretmen eksikliğinden ötürü bu beş üniversitede 2020 yılında yalnızca 14 öğrenci Kürtçe için müracaatta bulundu.

500 öğretmen atama bekliyor

Ulusal Eğitim Bakanlığı’nda vazifeli Kürtçe öğretmeni sayısının hala kâfi olmadığı biliniyor. Bakanlık, okullarda kâfi sayıda öğretmen bulunmaması durumunda, başka okullardan görevlendirme yoluna gidecek. Bunun mümkün olmadığı durumlarda ise fiyatlı öğretmen görevlendirilecek. Eğitimciler ise ivedilikle öğretmen ataması yapılması gerektiği görüşünde. Eğitim Sen Diyarbakır 2 no’lu Şube Eş Lideri Hasan Çıtrık, bu mevzuda samimi bir bakış açısı olmadığını belirtiyor. Daha evvel sendika olarak aldıkları karar doğrultusunda ana lisan talebiyle ilgili okullarda ders işlediklerini belirten Çıtrık, bu dersler sonucu üyeleri hakkında soruşturma açıldığını ve ceza verildiğini belirtiyor. Çıtrık’a nazaran, 2012 ve 2013 yılında Kürtçe dersle ilgili oluşan talebe karşılık öğretmen ataması yapılmadı:

“Şu ana kadar 70 öğretmen ataması yapılmış. Lakin Kürt Lisanı ve Edebiyatı alanında mezun olan öğrenci sayısı 500. 500 tane öğretmen atanmayı bekliyor. Münasebetiyle şayet samimi bir yaklaşım isteniyorsa öncelikle Kürt Lisanı ve Edebiyatı Kısmı mezunu öğretmenlerin atamasının yapılması gerekiyor.”

Neden geniş çaplı kampanya düzenleniyor?

Kürtçe dersi için bu yıl lisan kurumları, sivil toplum örgütleri ve siyasetçiler seferber oldu. Sokaklarda kampanyalar yürütülüyor, broşür dağıtılıyor, ailelerden çocukları için seçmeli ders olarak Kürtçenin tercih edilmesi isteniyor. Kampanyanın öncü kuruluşlarından Kürtçe Lisan Hareketi, olumlu reaksiyonlardan şad. Geniş kitlelere ulaştıklarını söyleyen hareketin sözcüsü Barış Ululuğu, birçok insanın seçmeli derslerden haberi olmadığını belirtiyor. 2012’de ilginin olmamasını siyasi konjonktüre bağlayan Ululuğu, şu anda politize olmuş bir lisanın olağanlaşma sürecini gerçekleştirmeye çalıştıklarını söz ediyor:

“Bu kampanya siyasi bir parti yahut oluşum tarafından başlatılsaydı bu kadar geniş kitlelere ulaşacağını sanmıyorum. Aslında sonuçtan sahiden mutluyuz. Sivil bir oluşum harekete geçmesi ve bilhassa medya kurumlarının da bu kampanyayı kamuoyuna taşıması bu türlü bir tesir yarattı. Bu türlü geniş iştirak olması bizi hareket olarak hakikaten mutlu etti. Zira lisanın olağanlaşması gerekiyor. Çağdaş ve uygar dünyada artık lisan, ülkelerin yahut iktidarların yahut bölgesel sıkıntıların aracı olmaktan çıkarılmalı. Bölgemizde de olağanlaşma ve medeniyet ismine bu türlü bir adım attık.”

“Çok fazla ders tercihi var”

DEVA Partisi Genel Lideri Ali Babacan, Gelecek Partisi Genel Lideri Ahmet Davutoğlu, İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu, Diyarbakır Valisi Münir Karaloğlu, AKP, CHP, HDP, Hüda-Par üzere partiler de kampanyaya toplumsal medyadan takviye verdi. Kürtçe Lisan Hareketi Sözcüsü Barış Celali’ye nazaran sokakta da olumlu reaksiyonlar var:

“Müthiş bir iştirak, harikulade olumlu reaksiyon var. Evvelki yıllara oranla çok daha fazla ders tercihi yapılacağından eminim. Biz yansıların olumlu olduğunu biliyoruz. İştirakin da yüksek olduğunu biliyoruz. Evvelki yıllara nazaran daha çok iştirak, daha çok tercih var ve bunun artarak devam edeceğini biliyoruz. Lisanın fıtri, insani, ilahi bir hak olduğunu biliyoruz”

Eğitim Sen: Dini derslere önemli yönlendirmeler var

Seçmeli derslerin tercih mühleti devam ederken Eğitim Sen ise okullardaki duruma dikkat çekiyor. Eğitim Sen 2 no’lu Şube Eş Lideri Hasan Çıtrık, okullarda din derslerinin seçilmesi ile ilgili önemli manada yönlendirme olduğunu belirtiyor. Kimi okul yöneticilerinin yalnızca istedikleri dersleri tercih listesine koyduğunu ve zoraki bir yönlendirmenin kelam konusu olduğunu tabir eden Çıtrık, “Okullarda önemli manada veliler tarafından bize bildirilen şikâyetler kelam konusu. Öğrencilerin bu dini dersleri seçmesi ile ilgili idarecilerin yaptırımı kelam konusu. Yönetimciler de bunu açık bir biçimde tabir ediyor. Birtakım okul idarecileri bu seçmeli derslerle ilgili, birtakım dersleri çıkararak, yalnızca istedikleri dersleri koyarak, okulumuzda yalnızca bu dersler seçilecek diye zoraki bir yönlendirme kelam konusu” sözlerini kullanıyor.

Felat Bozarslan/Diyarbakır

© Deutsche Welle Türkçe