Mert Aydın’ın kaleminden Dünya Kupası serüveni! Gemilerde talim var

1928 yılında Amsterdam’da düzenlenen FIFA toplantısında Henri Delaunay’ın bir Dünya Kupası düzenleme teklifi kabul edildi. 1930’daki birinci kupayı düzenlemesi mümkün 5 aday vardı. İtalya, Hollanda, İspanya, İsveç ve Uruguay…

1924 ve 1928’in Olimpiyat Şampiyonu Uruguay, inanılmaz bir teklifle başka rakiplerini alt etti. 2 milyon nüfuslu bu küçük ülke, iştirakçi ülkelerin tamamının ulaşım ve otel masraflarını ödeyecekti. 1930 Uruguay’ın bağımsızlığının 100’üncü yılıydı. Fakat seçimi kaybeden 4 ülke de Uruguay’a gitmeyeceğini açıkladı.

Som altından kupa

Başkent Montevideo’da bir stat yapılması gerekiyordu. İsmine Centenario (yüzüncü yıl) denilen stadın, turnuvanın açılışına yetişmesi sıkıntı görünüyordu. Yalnızca bu yüzden mesken sahibi Uruguay’ın birinci maçı, kupanın başlangıcından 5 gün sonra yapılacaktı.
1946 yılında Jules Rimet Kupası ismini alacak birinci kupa, Fransız heykeltıraş Abel Lafleur’e ısmarlanmıştı. Som altından yapılan ve “Zafer” ismiyle da anılan kupa, 35 santimetre uzunluğunda, 3 kilo 800 gram ağırlığındaydı. Sekizgen kupanın üzerinde Yunan zafer tanrıçası Nike’yi simgeleyen bir heykelcik vardı.

Avrupalılar ilgisiz

Uruguay’a Avrupa’dan gelmek isteyen pek yoktu. Jules Rimet ve Henri Delaunay’ın ülkesi Fransa’nın yanı sıra, Belçika, Romanya ve Yugoslavya, Uruguay’a gitme kararı aldı. Avrupalılar birebir gemide egzersiz yaparak gittiler Uruguay’a. Birebir gemiye sonra Brezilya da bindi. Kupanın da o gemide olduğunu söylersek, eğlenceyi varın siz düşünün.

4 Avrupa kadrosu ve konut sahibi dışında 8 kadro daha vardı. Bir üçlü, üç de 3’lü kümenin birincileri yarı finale yükselecekti. Uruguay’ın komşusu ve ezeli rakibi Arjantin, İngiliz ve İskoç yüklü takımıyla ABD ve yeni yeni siyahi oyuncuları takıma almaya başlayan Brezilya argümanlı görünüyordu.

İlk gol Peugeot işçisinden

Turnuvanın açılışında 13 Temmuz 1930’da Montevideo’daki Pocitos Stadı’nda Fransa ile Meksika karşı karşıya geldi. 19’uncu dakikada Peugeot fabrikası çalışanı 23 yaşındaki Fransız Lucient Laurent, kupa tarihinin birinci golünü attı. Fransa, 4-1 kazandı.

4 gruplu tek kümede en değerli maç, Arjantin ile Fransa ortasındaydı. Arjantin 81. dakikada Monti’nin frikik golüyle 1-0 öne geçti. 84’te Langiller beraberlik golüne gidiyordu. Fakat Brezilyalı hakem Almeida Rego, düdüğünü çalıp maçı bitirdi.

Ortalık karıştı alışılmış ki… Fransızlar, hakemin üzerine yürürken, Arjantinliler alana dalıp galibiyeti kutlamaya başladılar. Atlı polis alana girdi. Hakemler geç de olsa yanılgıyı fark ettiler. Gruplar alana çağırıldı. Son 6 dakika oynandı lakin iş işten geçmişti.

Peru duvarını aştı

Arjantin, Meksika karşısına çıkarken üniversite imtihanı nedeniyle ülkesine giden Manuel Ferreira’dan yoksundu. Onun yerine alana çıkan Guillermo Stabile 3 gol atarak ulusal gruptaki yerini kaybetmemek üzere aldı.

Uruguay, kupa başladıktan 5 gün sonra yeni statta Peru önüne çıkıyordu. Kalesinin önüne duvar örmüştü Peru. Konut sahibi ekip, 100 bin kişinin önünde bu duvarı aşmakta zorlandı. Geçmişte kolunun bir kısmını kazada kaybeden Castro 65’inci dakikada beklenen golü attı. Uruguay, Romanya karşısında rahat bir 4-0’lık galibiyet alarak yarı finale yükseldi.

Avrupalıların etkisi

Brezilya 1930 yılında bugünkü üzere bir futbol gücü değildi. Yugoslavya karşısında 2-1 kaybederek yarı finale uzaktan baktılar. ABD ise Britanya kökenli futbolcuları ve devir için epey yenilikçi duran kontratak taktiğiyle Belçika ve Paraguay mahzurlarını basitçe geçip yarı finale çıkıyordu.

6-1 ile gelen finaller

Arjantin, yarı finalde Birleşik Amerika’yı buldu. Tekmeci Monti’nin golüyle birinci yarıyı 1-0 önde kapattı Arjantin… Gol krallığına giden Stabile’nin ve Peucelle’in ikişer golleri farkı getirdi. Maç sonunda skor 6-1’di ve Arjantin finaldeydi.

Uruguay, seyirci takviyesiyle çıktı Yugoslavya karşısına… 4’üncü dakikada Yugoslavya öne geçtiyse de hakemlerin de ziyadesiyle etkilendiği baskı sonucunu verdi. Tartışmalı hakem kararları, bu baskının sonucuydu. 6-1 kazanan Uruguay da kendisini finalde buldu.

Hakeme güvenlik garantisi

Plata Nehri’nin ayırdığı iki ülke finaldeydi. Arjantin’den seyirciler teknelerle Montevideo’ya geliyordu. Maç öğle 2’de başlayacaktı. Kapılar sabah 8’de açıldı. 100 bin kişilik stada güvenlik nedeniyle 90 bin kişi alınmıştı. Maçın Belçikalı hakemi John Langenus, Uruguay hükümetinden kendisi, yardımcıları ve ailesi için güvenlik garantisi istemişti. Langenus, bununla da kalmamışlar çıkarsa maçın bitiminden bir saat sonra limandan ayrılmaya hazır olacak bir tekne talep etmişti.

İki ekip da maçın kendi topuyla oynanmasını istiyordu. Para atışını kazanan Arjantin’in topuyla birinci yarıda, Uruguay’ın topuyla ise ikinci yarıda oynanacaktı.

Kupa konut sahibinin

12’de Uruguay, Pablo Dorado ile öne geçti. Fakat Peucelle ve Stabile devre bitmeden Arjantin’i 2-1’e taşıdılar. İkinci yarıda Uruguay resitali vardı. Cea, Iriarte ve Castro’nun golleriyle 4-2 kazandı konut sahibi.

Uruguay Kaptanı Jose Nasazzi’nin ellerindeydi kupa. 32 yaşındaki teknik yönetici Alberto Suppici de birinci olma onurunu yaşıyordu.

İlk Dünya Kupası finali tahminen La Gazzetta dello Sport’ta haber olarak bir sütundan fazla yer almadı ancak Güney Amerika’da ömür durmuştu. Ve bir büyük turnuva doğmuştu.