Metaverse için Türkçe isim önerisi: Kapılar

AK Parti Genel Merkez Bilgi ve Bağlantı Teknolojileri Başkanlığı’nın başlattığı Metaverse bahisli çalışmaların yöneticilerinden, Bilgi ve Bağlantı Teknolojileri Lider Yardımcısı ve Antalya Milletvekili Atay Uslu, ‘Metaverse kapı aralıyoruz’ başlıklı bir makale hazırladı. AK Parti’nn Metaverse bahisli çalışmalarında yer alan Atay Uslu, ‘Metaverse nedir’ sorusuna ise Platon, Mevlana ve Neşet Ertaş’ın kelamlarıyla karşılık verdi.

Teknolojinin sunduğu imkanların neredeyse sınırsız bir halde artmasının, hayal gücüyle bilgi ortasındaki arayı bulanıklaştırdığını ve azalttığını anlatan Uslu, bugünlerde, bilgi ve hayal gücü ortasındaki arayı ortadan kaldıran yeni bir kavram olarak Metaverse’ün hayatımıza girdiğini söyledi.

BİRİNCİ 1992’DE GÜNDEME GELDİ

Meta (öte) ve universe (evren) sözcüklerinin oluşturduğu Metaverse’ün birinci olarak 1992 yılında Neal Stephenson imzalı Snow Crash isimli bilimkurgu romanında kullanıldığını kaydeden Uslu, Metaverse’ün ne olduğuna dair seçenekleri şöyle sıraladı:

“Kimilerine nazaran internetin gelecekteki yeni hali, bazılarına nazaran web 3.0’ın en tanınan mecrası. Bazılarına nazaran yakın gelecekte internetin yerini alacak bir sistem. Bazılarına nazaran sanal ve fizikî gerçekliğin buluşacağı bir yer. Bazılarına nazaran tüm dijital dünyaların birleştirildiği, yani internette yapabildiğiniz her şeyin tek bir alanda toplandığı yeni bir 3D cihan konsepti. Bazılarına nazaran sanal ve fizikî dünyayı bir ortaya getirecek yeni bir cihan. Bazılarına nazaran de dünyamızın dijital ikizi.”

SİYASETTE BİR BİRİNCİ

Siyasette bir birinci olan, 21 Şubat’taki AK Parti Forum Metaverse programını hatırlatan Uslu, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, şu kelamlarına de yer verdi:

“Metaverse ve gibisi mecralar tahminen torunlarımızı da aşıp onların çocuklarının hayat biçimlerinin ayrılmaz birer kesimi olacak. Meta projeler, web 3.0 denen çok daha kapsamlı, çok daha kuşatıcı, çok daha karmaşık bir teknolojik dönüşümün üzerinde inşa edilen mecralardan sırf biri. Dijital teknolojilerin nevruzu, dijital teknolojilerin yeni bir safhası diyebileceğimiz web 3.0 ve onunla temaslı en tanınan mecra olan Metaverse hakkında konuşmak, tartışmak, tespit ve tekliflerimizi paylaşmak üzere bir ortadayız. Alışılmış bu siyasette bir birinci.”

ARSA SATIŞINA SÜLÜN OSMAN ÖRNEĞİ

Uslu, Metaverse’de arsa alımının gerçekliğe olan alakasını, Taksim Meydanı’ndan Galata Köprüsü’ne İstanbul’un en hoş yerlerini insanlara satan ünlü dolandırıcı Sülün Osman örneğiyle yanıtladı. Uslu, “Çokça sorulan biçimiyle, ‘Metaverse’den arsa alalım mı?’ Sülün Osman Galata Kulesi’ni mi satmış? Evvel şunu fark etmek yanılgılardan kurtulmayı kolaylaştırabilir. Metaverse’ü fizikî dünyanın bilindik kavramlarıyla ve yanlış terminolojiyle düşünmemek gerekir. Metaverse ile gerçek ortasında da basitçe geçişkenlik yapmak yanlışsız değil. Metaverse arsa ile popülarite kazanan bir kavram. Fakat Metaverse sanal arsa almak değil, hatta arsa almak hiç değil. Karşılık değerleme, finans, ödeme, yatırım, sahiplik, hukuk üzere kavramların Metaverse’de nasıl yeni bir içerik ve üslup kazandığıyla, en kıymetlisi de Metaverse ortamını nasıl algıladığınızla yakından alakalı olacaktır. Birden fazla kuralın farklı işleyebileceği yepisyeni bir süreci ve yesyeni bir kavramı konuşuyoruz. Yani sanal kozmostaki arsa olağan bir arsa üzere düşünülmemeli. Daha açıkçası, nitekim alınan şeyin ‘arsa’ olup olmadığıysa tartışmaya açık. Bu satışlar Sülün Osman’ın satışları üzere olabilir mi diye? Metaverse uzmanları olmaz diyorlar” diye konuştu.

METAVERSE TÜRKÇEYE ÇEVRİLSİN

‘Metaverse aslında bir kapı mı, yeni dünyalara kapı mı açıyoruz? Kapılar açılıyorsa, bu kapının hangi tarafı gerçek’ sorularına dikkati çeken Uslu, “Dün televizyon hayatın yüzde 10’unu işgal ederken, bugün internet yüzde 30’ları geçmiş durumda. Yarın metaverse hayatın yüzde 60’ını aşacak/alacak diyenler var. O vakit hangisi gerçek, hangisi sanal hayat olacak? Az vakit geçirdiğimiz mi gerçek, çok vakit geçirdiğimiz mi gerçek olarak algılanacak. Ayrıyeten Metaverse sözünün kapı yahut kapılar olarak Türkçeye çevrilmesini teklif ediyorum” dedi.

MEVLANA VE NEŞET ERTAŞ’IN KELAMLARI

Gerçeklerin karıştığına işaret eden Atay Uslu, şöyle devam etti:

“Hangisi gerçek, sanal gerçeklik, arttırılmış gerçeklik, ne kadar gerçek. Gerçekler karışıyor mu? Aslında Metaverse öncesinde de hatta toplumsal medya öncesinde de daima bu türlü miydi, yani algı ve gerçek daima karıştırılıyor muydu? Palavra dünya hangisiydi? Mevlana şöyle karşılık verir; ‘Dünya aslında bir duştur. Dünya uyuyanın düşü üzeredir. Uyuyan kişi bunun daima olduğunu sanır. Sonuçta apansız ecel sabahı doğar, zan ve hile karanlığından kurtulur. Halk ozanımız Neşet Ertaş da palavra dünyadan şikayetçidir; ‘Ömrümü boş yere çalan dünyada. Ah palavra dünyada, palavra dünyada. Palavradan yüzüme gülen dünyada.”

İHTARDA BULUNDU

Platon’un, karanlık bir mağaraya zincirlenmiş üç beşerden bahsedilen kıssasını de örnek olarak gösteren Atay Uslu, şu ihtarda bulundu:

“Metaverse daha şimdiden regüle edilmez yahut medeniyet kodlarıyla üzerine çalışılmazsa, toplumsal münasebetleri toplumsal medyadan daha fazla deforme edebilir ve daha fazla kutuplaşmaya sebep olabilir. İnsanın tüketimci hislerini daha da denetimsiz bir halde manipüle edebilir. İnsanlık toplumsal medyanın doğumunda yaptığı yanılgıyı tekrar etmeyip, Metaverse’ü sattığı hayalle değil, tehditleriyle ve fırsatlarıyla, akıl, mantık, bilim, ahlak ve insani bedeller etrafında anlamak, şekillendirmek, istikamet vermek için çalışmalıdır.”