Milli uçak gemisi projesi uzun ve zorlu bir yol

İstanbul’da kısa bir müddet evvel düzenlenen İ sınıfı fırkateynin suya indirilme merasiminde en heyecan verici anlardan biri de hiç elbet ulusal uçak gemisi hakkında kurulan cümleler oldu.

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “Anadolu gemimizden sonra yerli ve ulusal olarak planlayacağımız uçak gemimiz bizi bu alanda en üst lige taşıyacaktır, bunun da görüşmelerini yapıyoruz ve hızla onun da adımını inşallah atacağız” açıklaması uzun müddettir tartışılan mevzunun en üst seviyede lisana getirilmesi manasına geliyordu.

Bugüne kadar tartışmalar genelde Türkiye’nin yerli ve ulusal bir uçak gemisi yapıp, yapamayacağı üzerinden ilerlerse de gelinen noktada Ankara’nın bu kabiliyetinin olduğu çabucak herkes tarafından kabul edildi.

Bu kapsamda akıllarda karşılık bekleyen başka sorular; bu türlü bir gemiye muhtaçlık olup olmadığı, yapılması halinde hangi ögelerle destekleneceği, üretim sürecinde muhtaçlık duyulan alt yapı ve doğal ki işin mali boyutu oldu.

HEGEMONYA TESİSİ İÇİN ASLİ ÖGE

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz’e bu soruları sorduk. Gürdeniz evvel bir tanımlama ile başladı ve “Üzerinde beşerli ya da insanız sabit kanatlı ya da döner kanatlı taktik hava vasıtası taşıyan ve bu yeteneği gerek havadan satha ateş gücü intikali ve gerekse keşif, gözetleme ve karakol gayeleri ile deniz harekatının tüm formlarında kullanmaya muktedir savaş gemisi, uçak gemisidir” bilgisini paylaştı.

Uçak gemilerinin asli vazifesinin hava ögeleri ile güç intikal ettirmek olduğuna değinen Cem Gürdeniz, bu platformlar yelpazesinde en uç örneği Amerikan donanmasının Gerald Ford sınıfı uçak gemilerinin temsil ettiğini söyledi.

Kelam konusu gemiyle ilgili “100 bin tonluk, üzerinde 75 savaş av bombardıman uçağı taşıyan, 5 bin kişi ile iişletilen 13 milyar dolarlık nükleer bir platformdur” tanımlamasını yapan Gürdeniz, “Günlük işletim maliyeti 2 milyon dolardır. Global güç transferi yapabilen deniz kuvvetlerinin ve global güç olmanın kayıtsız koşulsuz en kıymetli ögesidir. Öteki bir deyişle hegemonya tesisi için taarruz ögesidir. Savunmaya yönelik değildir” dedi.

TÜRK DONANMASININ EMPERYALİST GAYELERİ YOK

Pekala Türkiye’nin yakın gelecekte bir uçak gemisine muhtaçlığı var mı? Gürdeniz bu soruya karşılık vermeden evvel “Türk donanması emperyalist amaçları olan bir devletin donanması değildir” diyerek, şöyle devam etti:

“Dolayısıyla Türk donanmasının böylesi değerli ve kapsamlı bir platforma gereksinimi yok. Türkiye’nin uçak gemisi muhtaçlığı Amfibi Atak Gemisi TCG Anadolu’da somutlaşan ‘orta ölçekte bölgesel güç intikali yapabilen donanma’ maksadı ve düzeyinde başarılmalı.

Türkiye’nin etraf denizlerinde yani Mavi Vatanı’nda karşı karşıya kaldığı hegemonya baskılarına realist savunmacı bir siyaset paralelinde; tehdidi en uzaktan karşılayacak ve yakın etrafındaki çevre denizlerde dost ve müttefiklerine gerektiğinde takviye verebilecek kuvvet yapısı içinde olması gerekir. Bu durumda TCG Anadolu ile gelecekteki kardeşi TCG Trakya kâfi olacak.”

BİR SONRAKİ GAYE UÇAK GEMİSİ OLABİLİR

Cem Gürdeniz, deniz hava harekatı deneyim birikimi, teknoloji yetenekleri, böylesi platformları Akdeniz ve Ege çanağında destekleyebilecek tersane alt yapısını geliştirmesinin akabinde donanmanın uçak gemisi üzere platformları hedefleyebileceği görüşünde…

Bugünkü şartlarda Anadolu sınıfı amfibi atak gemileri kâfi olduğu yaklaşımını savunan Gürdeniz, “Gerek beşerli gerek silahlı insansız hava aracı (SİHA) taşıma yeteneğini geliştirecek Türk donanması, gelecekte hem Akdeniz çanağı hem de yakın etrafında (Kızıldeniz, Basra Körfezi, Umman Denizi) bu gemilerin sağlayacağı askeri aktifliği diplomatik ve siyasi avantaja çevirebilecektir” dedi.

TÜRKİYE, YERLİ VE ULUSAL İMKANLARLA UÇAK GEMİSİ YAPABİLİR Mİ?

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz’e herkesin farklı yorumlar yaptığı bir mevzuyu da soruyoruz… Türkiye, yerli ve ulusal imkanlarla uçak gemisi yapabilir mi?

Bu soruya ‘Evet’ karşılığını veren Gürdeniz, neden bu sonuca vardığını “Türkiye bugün bir nevi mini-uçak gemisi sayılabilecek, 6 adet F35 muadili av/bombardıman, 14 adet helikopter ile 2 adet İHA/SİHA’yı tıpkı anda taşıma kapasitesine sahip amfibi hamle gemisi TCG Anadolu’yu inşa edebilmiştir. 28 bin tonluk 232 metre uzunluğundaki bu gemiden daha büyük tonajda olanları da inşa edebilecek tersane altyapısına sahiptir” cümleleriyle açıklıyor.

GEMİDEKİ HAVA ARAÇLARI SON DERECE KRİTİK

“Ancak burada iki başka mevzuya dikkat çekmek gerekir” diyen Cem Gürdeniz, mevzunun ayrıntılarında bilhassa uçar ögelerle ilgili tercihleri vurguluyor:

“Birincisi gemiyi yapmaktan fazla üzerinde kullanılacak hava araçlarının mevcudiyeti hususudur… TCG Anadolu dikine iniş ve ski jump denen platformdan kalkış yapabilen (VSTOL) F 35 uçaklarına nazaran dizayn edilmiştir. Lakin bu uçaklar bugünün koşullarında Türkiye’ye verilmiyor. Bu durumda öteki devletlerden VSTOL uçakları temini kelam konusu olabilir. Fakat bu da çok maliyetli ve eğitim süreci uzun.

Türk donanmasının harekât gereksinimlerine bu koşullarda yanıt verecek en süratli ve pragmatik tahlilin insansız muharip hava aracı (Unmanned Combat Air System-UCAS) olduğunu söyleyebiliriz.

10 Temmuz 2013 günü ABD donanmasının birinci kere AR/GE amaçlı denediği uçak gemisinden iniş kalkış yapabilen X- 47-B tipi, 2 ton silah yükü taşıyan ve 4 bin kilometre menzile sahip UCAS, deniz stratejisinde yeni bir periyodu başlattı.

ABD’nin F 35 sonrası büsbütün insansız savaş uçaklarına geçeceği biliniyor. Türkiye de İHA ve SİHA alanında yakaladığı rüzgârı UCAS geliştirmeye yönlendirebilir. Böylelikle ABD’nin 21. yüzyıl sonu için hedeflediğini kendi çapında yakın bir gelecekte başarabilir.”

EGE VE AKDENİZ’DE TERSANE GEREKSİNİMİMİZ HAD SAFHADA

Emekli Tümamiral Cem Gürdeniz, bu çeşit projelerin işletme boyutunun da son derece değerli olduğunu da dikkat çekti.

“Bugün TCG Anadolu ancak İstanbul ve Sedef Tersanesi üzere taş/yüzer havuzlara sahip tersanelerde havuzlanabilir” diyen Gürdeniz şöyle devam etti:

“Maalesef Türkiye’nin Akdeniz ve Ege çanağında bu büyüklükteki bir gemiyi havuzlama imkânı yok. Taşucu SEKA Limanı toprağına yapılması planlanan ve MGK kararı ile yürürlüğe koyulan proje Türkiye’deki Alman vakıflarının öncülüğünde Danıştay kararı ile durdurulmuştu. O nedenle hala TCG Anadolu’yu havuzlayabilecek yetenek yalnızca İstanbul havzasında mevcut. Ondan daha büyük bir gemi inşa edildiği takdirde birebir durum onun için de kelam konusu olacak.” 

KENDİ GÖBEĞİMİZİ KESEBİLİRİZ

Uçak gemisi konusu gündeme geldiğinde Ankara’nın satın alma yoluna gitme ihtimali kamuoyunda sıkça tartışıldı. Bu durum ‘Acaba büsbütün yerli ve ulusal üretim yapamayacak durumda mıyız?’ görüşlerine neden oldu.

Bu durumu Gürdeniz’e sorduk:

“Türkiye artık gemi dizaynı ve inşasında kıymetli bir aktör. Burada temel neden dizaynı yapanların da deniz subayı olması yani kullanıcı taraftan yetişmiş olmaları… Öbür ülkelerde bu türlü değil. O nedenle gerek MİLGEM korvetler gerekse firkateynlerde elde edilen bu üstünlük gelecekte TCG Anadolu ve TCG Trakya kullanıldıkça ve dersler çıkarıldıkça daha uygun ve aktif yerli dizaynlara rehberlik edecek.

İzlenmesi gereken yol, deneyim birikimi sonrası kendi dizaynımız olan gelişmiş amfibi atak gemisi ya da çok amaçlı hafif uçak gemisine yönelmek olabilir. Çünkü gerek teknoloji gerekse harekât ortamı geçmişle kıyaslanamayacak kadar süratli gelişiyor.”

İKTİSAT GELİŞTİKÇE PLATFORMLAR DA GELİŞİR

Türkiye iktisadı geliştikçe muhtaçlık duyulan platformların da gelişeceğini kaydeden Gürdeniz, “TCG Anadolu ve türevi gemilerden elde edilecek deneyimlerden sonra girişilecek hafif uçak gemisi projesi Türk iktisadının gelişmesi paralelinde düşünülebilir. Bugün için acil gereksinimimiz 6 adet havadan bağımsız tahrikli denizaltı projemizi tamamlamak ve TCG Anadolu’yu açık denizde koruyacak asli ögeler olacak TF 2000 hava savunma firkateyn projesini bir an evvel başlatmak olmalıdır” formunda konuştu.