Habil Tangören – Pandemi sürecinde, bir hobisi olanlar ruhsal açıdan fazla külfet çekmedi. Onlar, merak duydukları kısımlarda modelleriyle, maketleriyle, dioramalarıyla bu süreci rahat geçirdi. Deniz tutkunları da, yaptıkları gemi maketleriyle hayal dünyalarına girip, engin maviliklere açılıyor…
Meskenlerinde kurdukları küçük tersanelerinde gerçek gemilerin 1/100 ya da 1/300 ölçeğinde birebir küçültülmüş modellerini, ya da hayal dünyalarındaki gemileri, kalyonları, Bodrum guletlerini inşa ederek deniz tutkularını yaşıyor…
Bu haftaki hobi sayfamızda gemi modelcilerinin birbirinden hoş, keyifli teknelerini nasıl yaptıklarını, modelleri yaparken neler hissettiklerini ve onların hayal dünyasını okuyacaksınız…
Emekli denizci konutta kendi donanma filosunu kuruyor
Emekli deniz astsubay Yusuf Akmeşe, Ulusal Gemi (MİLGEM) Projesi kapsamında inşa edilen gemiler başta olmak üzere Deniz Kuvvetleri Komutanlığı envanterindeki pek çok geminin maketini yapıyor. Kocaeli’nin “donanma ilçesi” olarak bilinen Gölcük’te yaşayan Yusuf Akmeşe, gemi maketi yapmaya Donanma Komutanlığı’nda katıldığı kursla başladığı söyledi.
Maket imalini öğretti
Hobiye dönüşen maket üretimini, 24 yıllık meslek hayatı boyunca bırakmadığını ve vakitle ilerlettiğini kaydeden Akmeşe, Derince Eğitim Merkezi Komutanlığı’nda askeri öğrencilere maket üretimini öğrettiğini, ayrıyeten Kocaeli Büyükşehir Belediyesi Meslek Edindirme Kurslarında (KOMEK) 6 dönem boyunca 500 kursiyere eğitim verdiğini tabir etti. 2012 yılında Donanma Model isimli firmayı kurduğunu anlatan Akmeşe, “Hâlâ orada gemi modeli, aksesuar ve Türk donanmasındaki gemilerin yüzde 80’inin maketini, tablosunu ve denizcilik nesnelerini yapmaya devam ediyorum” dedi.
Sanatını severek sürdürdüğünü aktaran Akmeşe, şunları söyledi: “Türkiye ve Japonya’nın dostluğunun 150. yılı anısına 1/100 ölçek (80 santimetre) 2 Ertuğrul Fırkateyni, Japonya elçiliğine yaptım. Ayrıyeten bu mevzuyla ilgili Cumhurbaşkanlığı’na 20 santimetrelik 200 adet Ertuğrul Fırkateyni teslim ettim. MİLGEM kapsamındaki 1/300 ölçekli 100’e yakın modeli Pakistan’a teslim ettim. Bir gemi maketinin üretimi, ortalama 2 gün sürüyor. Tüm siparişler 1 ay içinde hazır hale getirildi.”
Akmeşe, donanma envanterindeki çok gayeli amfibi atak gemisi TCG Anadolu’nun maketini de yaptı. Akmeşe, donanma kenti olan Gölcük’te bir gemi müzesi kurulmasını dilek ettiğini belirtti. Bulgaristan’da düzenlenen “Yöresel El Sanatları” tanıtım günlerine katılan Yusuf Akmeşe’nin gemi modelleri ve donanma nesneli yapıtları büyük ilgi gördü.
‘Türkiye’de kâfi gemi modelcisi yok’
Gemi modelciliği ile gemi maketciliği ekseriyetle birbirine karıştırılan alanlardır. Benzeri özellikleri olsa da ortalarındaki en büyük fark gemi modelciliğinin birebir gerçek geminin ölçeklendirilmiş hali olduğudur. Ülkemizde gemi modelciliği ile hem ticari hem de hobi olarak ilgilenen hobiciler ve ustalarımız olsa da maalesef kâfi sayıda bir gemi modelcisi olduğunu söylemek mümkün değil.
Gemi Modelciliği ile 10 yılı aşkın müddettir ilgileniyorum. Çocukluktan beri ahşap işlerini, ahşap kokusunu çok sever ve kendimce ufak tefek şeyler yapardım. Vakitle gemi modelciliği konusuna merak saldım. Lakin çocukluktan gelen o merak ve maharet gemi modelciliğinde pek de işime yaradı diyemem.
Bilgi eksikliği ve tecrübesizlikten ötürü birinci bir kaç gemi modelimi hazır kitler ile yaptım. Deneyim kazandıkça ve plan üzerinden çalışmakla birlikte çok daha fazla keyif almaya başladım. Natürel plan işin içine girince hiçbir modül hazır halde olmadı ve aksesuar temin etmeyi, hangi malzemeyi nereden bulacağımı ve gerektiğinde aksesuar üretmeyi öğrenmem kaçınılmaz bir hal aldı. Vakitle bu işte de öğrenmenin sonu olmadığını gördüm. Evvel filika, manika, pusula vb. aksesuarların kalıplarını hazırladım ve vakitle reçine ve pirinç kullanarak kendi aksesuarlarımı kendim hazırlamaya başladım.
Sonrasında 3D çizim yapabilmek için kursa gittim ve yaptığım dizaynlarla birlikte kendi planlarımı ve hatta kendi kitlerimi hazırlamaya başladım, 3D dökümler aldım. Her geçen gün sıfırdan bir model yaratmanın yollarını aradım. Üretmek, her seferinde yeni şeyler öğrenmek gemi modelciliği konusunda gelişmemi sağladı. Bugüne baktığımda ise 10 yılı aşkın müddette el emeği ile 15’e yakın gemi modeli yapmışım. İçlerinde yolcu vapurları da vardı, savaş gemileri de…
Öğrendiklerimin bir hududu hiç olmadı. Günlük hayatımda ufak tefek tamirat-tadilat işlerini bile daha yeterli yapabilir hale geldim. Aylar süren bir modelde sabırlı olmayı öğrendim. Sakin kalabilmeyi, düşünme yetilerimi ve yaratıcılığımı geliştirmeyi, planlamayı öğrendim. Bir web sitesi hazırladım (www.ahsapgemi.com) ve ürettiklerimi herkesle paylaşmak ve elimden geldiğince bu hobiyi insanlara tanıtmak istedim.”
‘Russel Crowe ile modelciliğe adım attım’
İzmirli gemi modelcisi Kaan Çakır, modelciliğe lise yıllarında Russel Crowe’un oynadığı “Dünyanın Uzak Ucu” sinemasından etkilenerek başladığını anlattı. Çakır, şu bilgileri verdi: “İlk yelkenli maketimi bu sineması izledikten sonra yaptım ve o günden bugüne onlarca ahşap ve plastik kit maket yaptım. Her yaptığım maket ve dioramada planların haricinde kendimden bir şeyler ekleyerek başımda canlandırdığım bir çok hayali ve kanıyı maketlerime kattım.
Bu sayede yalnızca plana bağlı kalmadığım ve kendimden de birşeyler kattığım için daha çok keyifli oluyorum. Her gemi modelcisinin, konutundaki küçük tersanesinde çalışmaya başladığında günün yorgunluğunu attığın ve gerilimden arındığını düşünüyorum.”
‘Farkı görebiliyorsunuz’
“İlk yaptığım maket ile şu an yaptığım maketler ortasındaki farka bakınca bunu çok net anlıyorum, siz de bu hobi ile uğraştığınızda birinci maketiniz ile yıllar sonra yaptığınız maket ortasındaki farkı görünce anlatmak istediğimi anlayacaksınız. Bence gemi modelciliği yalnızca yapışkan kullanmak, boya yapmak ya da ortaya bir gemi maketi çıkarmak değil, tüm bunları nasıl, ne formda ve ne vakit yapacağını başında canlandırdığı bir iş sıralaması yaptığı, hayal gücünü çok daha fazla kullanmasını sağlayan çok faydalı bir hobidir.
Gemi modelciliği yalnızca yetişkinlerin günlük koşuşturmadan kaçmak gayesiyle yaptığı bir hobi olmaktan çok, çocukların da küçük yaşlarda hayal gücünün ve el marifetlerinin gelişmesine katkı sağlayacağına inandığım bir hobi…”
‘Yeni bir modele başlamak yeniden doğmak gibidir’
Ankara’da yaşayan Ersin Korkmaz da gemi modelciliğine nasıl başladığını şöyle anlattı: “Gemi modelciliği ile tanışmam lise periyodu öğrencilik yıllarımda oldu. 1988 yılında askeri okula başlamam sonucu, dersler harici eğitsel kol faaliyetlerinden olan gemi modelciliği kısmına yazıldım. Bu tercihi yapmamda da yeniden çocukluk yıllarımda yaz tatilinde marangozhane de çalışmam ve el işi ahşap sürece mahareti kazanmış olmamdır. Mezun olup gemilerde çalışmaya başlayınca bu hobiyi geliştirmek için evvelce plastik kitlerden uçak ve gemi modelleri yapmaya başladım.”
‘Ufkum daha da genişledi’
“Bir süre sonra Gölcük Tersanesi’nde çalışan Teknik Ressam Nejdet Özinanç ile tanıştım. Kendisinden, model mukavvası ve ahşap birleşimi gereçler kullanarak çalıştığım Deniz Kuvvetleri gemilerinin imal tekniğini öğrendim. Böylelikle 1/100 ve 1/200 ölçekli savaş gemisi modellerini projelendirmeye ve yapmaya başladım. Natürel mesleğim gereği birtakım devirler orta vermiş olsam da bu periyotlar sonunda tazeleme gayeli Halk Eğitim Merkezlerinde kurslara da katıldığım olmuştur.
Yeni bir modele başlamak tekrar doğmak üzere bir şey. Niçin derseniz bu küçük üzere görünen uğraş içine girince çok büyük bir hayal dünyasına dönüşüyor. Yaşadığınız ortamdan sizi çıkarıp dünya ile tüm bağlarınızı koparıyor, değişik bir dünyaya ve ruh dinginliğine kavuşturuyor.”
