Nazım Hikmet Ran kimdir? 15 Ocak Nazım Hikmet Ran’ın doğum günü mü?

Nazım Hikmet Ran, Türk edebiyatı ve milletlerarası bir üne kavuşan değerli bir şairdir. Bununla birlikte, Türkiye’de özgür nazımın birinci uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en değerli isimlerinden olmuştur. Memleketler arası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en beğenilen şairleri ortasında gösterilmektedir. 15 Ocak Nazım Hikmetin doğum günüdür. Yapıtları üzere fikirleriyle de periyoda damgasını vuran bir şair olmuştur. Nazım Hikmet’in kimi yapıtları, unutulmayacak dizeleri birçok defa beste yapılmıştır. Nazım Hikmet Ran kimdir? Nazım Hikmet Ran ne vakit ölmüştür? Nazım Hikmet Ran doğum tarihi ne vakit? Nazım Hikmet yapıtları nelerdir? Nazım Hikmet kelamları nedir? Ayrıntılar haberimizdedir…

NAZIM HİKMET KİMDİR?

Nâzım Hikmet Ran ya da Türkiye’den ayrıldıktan sonraki soyadı ile Nâzım Hikmet Borzecki 15 Ocak 1902 Selanik’te doğmuştur. 3 Haziran 1963 Moskova’da hayatını kaybetmiştir. Türk şair ve müelliftir. Şiirleri elliden fazla lisana çevrilmiş ve yapıtları birçok ödül almıştır. Türkiye’de özgür nazımın birinci uygulayıcısı ve çağdaş Türk şiirinin en kıymetli isimlerindendir. Milletlerarası bir üne ulaşmıştır ve dünyada 20. yüzyılın en beğenilen şairleri ortasında gösterilmektedir.

Komünist siyasi fikirleri yüzünden tekraren tutuklanmış ve ömrünün büyük kısmını mahpusta ya da sürgünde geçirmiş; Türkiye’de 11 başka davadan yargılanarak İstanbul, Ankara, Çankırı ve Bursa cezaevlerinde 12 yılı aşkın mühlet mahpus yatmıştır. Yasaklı olduğu yıllarda Orhan Selim, Ahmet Oğuz, Mümtaz Osman ve Ercüment Er isimlerini da kullanmıştır. 1951 yılında Türkiye’den ayrılması sonrasında Türkiye Cumhuriyeti vatandaşlığından çıkarılmış; bu karar vefatından 46 yıl sonra, 5 Ocak 2009 tarihinde iptal edilmiştir. 1963 yılında Moskova’da kalp krizi sonucu öldü. Mezarı hala Moskova’dadır.

NAZIM HİKMET HAYATI

Annesi Ayşe Celile Hanım, dilci ve eğitimci de olan Hasan Enver Paşa ile Leyla Hanım’ın kızıdır; piyano çalan, fotoğraf yapan, Fransızca bilen bir bayandır. Hasan Enver Paşa Polonya’dan 1848 Ayaklanmaları sırasında Osmanlı İmparatorluğu’na göç eden ve Osmanlı vatandaşı olunca Mustafa Celalettin Paşa ismini alan Konstantin Borzecki’nin oğludur. Mustafa Celaleddin Paşa, Osmanlı Ordusu’nda subay olarak vazife yapmış ve Türk tarihi üzerine değerli bir eser olan Les Turcs anciens et modernes (Eski ve Yeni Türkler) kitabını yazmıştır. Celile Hanım’ın annesi Leyla Hanım ise Alman kökenli Osmanlı generali Mehmet Ali Paşa’nın, yani Ludwig Karl Friedrich Detroit’in kızıdır. Celile Hanım’ın kız kardeşi Münevver Hanım, şair Oktay Rifat’ın annesidir. Oğlu Nâzım tarafından “Alman, Polonyalı, Gürcü, Çerkez ve Fransız kökenli” olarak tanım edilen. Nazım Hikmet’in babası Hikmet Nâzım Beyefendi ile annesi Ayşe Celile Hanım 1901 Şubat ayında evlendiler.

Ulusal Çaba periyodu :

Ulusal Çabanın birinci yılını hasta olarak geçiren Nâzım Hikmet, 19 yaşındayken, 1921 Ocak ayında arkadaşı Vâlâ Nureddin ile Kurtuluş Savaşına katılmak üzere ailesinden habersiz Anadolu’ya geçti. İnebolu’ya vardığında Anadolu halkının, bilhassa köylünün çileli yaşayışını yakından gördü. Bu sırada Spartakistlerden Sadık Ahi (Mehmet Eti) isimli bir sosyalistle tanıştı ve ondan yeni fikirler öğrendi. Yedi günlük yaya seyahat sonrasında Ankara’ya ulaştı. Cepheye gönderilmedi, Tedrisat-ı Taliye Müdürü Kâzım Nâmi’nin (Duru) yardımıyla 14 Haziran 1921’de Bolu Sultanisi kısm-ı iptidai muallimlerine atandı. Burada bir müddet öğretmenlik yaptı, etrafın tutucu olması nedeniyle zorlandı, hatta Ulusal Çabaya karşı padişahı destekleyen bireylerin düşmanlığını kazandı.

Ağustos 1921’de Bolu’dan ayrıldı. Düzce, Akçakoca, Zonguldak ve Trabzon’dan geçerek 30 Eylül’de Batum’a ulaştı. Burada bir müddet yaşadı, seyahatinde kendisine eşlik eden Vâlâ Nureddin’in yanı sıra Batum’da tanıştığı Ahmet Cevat (Emre) ve Şevket Süreyya (Aydemir) ile Temmuz 1922’de Tiflis’ten Moskova’ya gitti.

Moskova periyodu (1922-1928) :

Nâzım Hikmet Temmuz 1922’de Moskova’ya vardığında Ekim İhtilali sonrasında başlamış olan Rus İç Savaşının son ayları yaşanıyordu. Nâzım Türkiye Komünist Partisi üyesi olarak burada Doğu İşçileri Komünist Üniversitesinde ideoloji, siyasal bilimler ve iktisat kollarından oluşan Marksizm-Leninizm eğitimi aldı. Moskova’da SSCB’nin birinci yıllarına şahit oldu. Rus avangart şiirini inceledi; Bagritski, Mayakovski, Selvinski, İnber, Panov üzere edebiyatçıların yapıtlarını tanıdı. Rus fütüristleri ve konstrüktivistlerinden esinlendiği bu periyotta klasik biçimden sıyrılarak yeni bir biçim geliştirmeye başladı. 1923 Ocak ayında Mayerhold Tiyatrosunda düzenlenen Milletlerarası Sanat Gösterisinde Yeni Sanat başlıklı şiirini okudu. 1924’te yayınlanan ve Türkiye Komünist Partisinin (TKP) kurucularından Mustafa Suphi ve 14 arkadaşının 28-29 Ocak 1921’de Trabzon açıklarından boğularak katledilmelerini anlatan birinci şiir kitabı 28 Kanunisani Moskova’da sahnelendi. Ekim İhtilalinin başkanı Lenin’in 24 Ocak 1924 günü ölmesi üzerine Nâzım, Lenin’in mezarında beş dakika nöbet tuttu. Nâzım Hikmet Doğu İşçileri Komünist Üniversitesinden mezun olup 1924 Aralık ayında Türkiye Komünist Partisinin ülke içindeki faaliyetlerine katılmak üzere yurda döndü ama yalnızca yedi ay kalabildi. Bir yandan babasının çıkardığı Sinema Postası mecmuasının teknik işlerine yardım etti, bir yandan da Türkiye Komünist Partisinin meşru yayın çalışmalarında misyon aldı. Bunlardan Aydınlık mecmuasına yazılar ve şiirler yazdı, 21 Ocak 1925 tarihinde yayınlanmaya başlayan Orak-Çekiç gazetesine de yazdı, bu gazeteyi sokaklarda sattı. Polis takibine takılması üzerine gizlice İzmir’e gitti.

NAZIM HİKMET YAPITLARI

ŞİİR :

• 835 Satır (1929)
• Jokond ile Sİ-YA-U (1929)
• Varan 3 (1930)
• 1+1=1 (1930)
• Sesini Kaybeden Kent (1931)
• Benerci Kendini Niye Öldürdü (1932)
• Gece Gelen Telgraf (1932)
• Portreler (1935)
• Taranta-Babu’ya Mektuplar (1935)
• Simavne Kadısı Oğlu pir Bedreddin Destanı (1936)

Tiyatro:

• Kafatası (1932)
• Bir Meyyit Meskeni (1932)
• Unutulan Adam (1935)

Öteki :

• Pir Bedreddin Destanına Zeyl, Ulusal Gurur (1936)
• İt Ürür Kervan Yürür (Orhan Selim ismiyle fıkralar, 1936)
• Alman Faşizmi ve Irkçılığı (inceleme, 1936)
• Sovyet Demokrasisi (inceleme, 1936)