OPEC+ grubunun arz kesintisini yıl sonuna kadar uzatması bekleniyor

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC dışı kimi üretici ülkelerden oluşan OPEC+ kümesinin pazar günü yapacağı toplantıda, haziran sonuna kadar istekli olarak uygulanan günlük 2,2 milyon varillik üretim kesintisinin mühletinin yıl sonuna kadar uzatılması bekleniyor.

Suudi Arabistan liderliğindeki 12 üyeli OPEC ile Rusya önderliğindeki OPEC dışı petrol üreticisi 10 ülkenin güç ve petrol bakanları, piyasa şartlarını pahalandırmak ve üretim siyasetlerini gözden geçirmek üzere 2 Haziran’da görüntü konferans yoluyla bir ortaya gelecek.

Piyasalar, toplantıdan, üye ülkelerin istekli olarak uyguladığı ve haziran sonunda mühleti dolacak günlük 2,2 milyon varillik üretim kesintisinin mühletinin yıl sonuna kadar uzatıp uzatmayacağı sorusunun yanıtını bekliyor.

OPEC+ kümesinin mevcut durumda günlük 5,86 milyon varil arz kesintisi yaptığı hesaplanıyor. Global talebin yaklaşık yüzde 5,7’sine denk gelen bu ölçü, 2022 sonundan bu yana üye ülkeler tarafından farklı vakitlerde açıklanan üretim kesintilerinin toplamından oluşuyor. İstekli olarak uygulanan günlük 2,2 milyon varilin dışındaki kesintiler yıl sonuna kadar devam edecek.

Suudi Arabistan ve Rusya’nın başı çektiği üretici ülkeler, her ne kadar üretim düzeylerine ait kararları piyasaları sağlıklı bir istikrarda tutmak için aldıklarını söyleseler de arz kesintileri ülkelerin petrol fiyatlarını istenilen düzeyde tutma ve böylelikle gelirlerini muhafaza emelini da taşıyor.

Söz konusu üretim kesintilerinin yanı sıra jeopolitik tansiyonun yol açtığı arz telaşlarıyla yıl boyunca artan petrol fiyatları, son devirde piyasalarda talep kaygılarının yine ağır basmasıyla düşüş eğilimine girdi. Memleketler arası referans olarak kabul edilen Brent tipi ham petrolün varil fiyatı 80 dolar düzeylerine kadar geriledi.

Grubun bu türlü bir devirde gerçekleştireceği toplantıdan çıkacak kararda, dünyanın en büyük petrol üreticisi ABD’deki güçlü arz ile dünyanın en büyük petrol ithalatçısı Çin’deki zayıf talep görünümü üzere petrol fiyatlarının istikametinde belirleyici olan hususların da tesirli olması bekleniyor.

Uluslararası Güç Ajansının son petrol piyasası raporuna nazaran, global petrol talebinin bu yıl 1,1 milyon varil artışla günlük ortalama 103,2 milyon varile ulaşması bekleniyor.

OPEC’in aylık petrol piyasası raporuna nazaran de global petrol talebinin bu yıl 2,2 milyon varil artışla günlük ortalama 104,5 milyon varil olacağı hesaplanıyor.

‘ÜRETİM KAPASİTESİ TARTIŞMALARI TEKRAR ALEVLENEBİLİR’

Londra merkezli ADM Investor Services International Baş Ekonomisti ve Global Stratejisti Marc Ostwald, AA muhabirine, toplantıdan çıkacak muhtemel kararlara ait değerlendirmede bulundu.

“Günlük 2,2 milyon varillik resmi kesintinin yıl sonuna kadar uzatılmasını bekliyoruz.” diyen Ostwald, asıl sıkıntının öteki üretim kesintilerinin akıbeti olduğunu belirtti. Ostwald, “Örneğin, Suudi Arabistan ile Rusya’nın istekli kesintileri, ayrıyeten resmi üretim kesintisi amaçlarını ya da istekli kesintileri karşılamayan ülkeler için ‘telafi’ kesintileri var.” sözünü kullandı.

Rusya’nın yalnızca ham petrol üretimini değil rafine eserleri de bu hesaplamaya dahil etmesi, başkalarının ise üretim yerine ihracat kesintilerini raporlaması nedeniyle kümenin toplam üretim kesinti ölçüsünün karmaşık hale geldiğini belirten Ostwald, şunları kaydetti:

“Başka bir deyişle, gerçekte ne kadar üretim kesintisi yapıldığını söylemek epey sıkıntı. Birden fazla yorumcu petrol fiyatlarındaki gerileme için beklenenden daha zayıf petrol talebi ve OPEC dışı üretimdeki artışlara işaret ediyor. Fakat kümenin söylediğinden çok daha fazlasını üretiyor olması da kelam konusu olabilir. Bu karmaşıklık göz önünde bulundurulduğunda, dünya geneline dengeli bir bildiri iletilecekse, üye ülkelerce diğer bir tedbir alınması hem mümkün değil hem de çok güç.”

Ostwald, her bir üye ülkenin üretim kesintisi ölçüsünün hesaplanmasında değerli rol oynayan taban üretim düzeylerine ait süregelen fikir ayrılıklarını da anımsatarak, “Belirtilen üretim kesintisi gayelerine daha sıkı bir formda bağlı kalınması, muhtemelen üye ülkeler ortasındaki üretim kapasitesine ait tartışmaları yine alevlendirecektir.” diye konuştu. Bunun, ülkelerin gelecek yıla ait üretim siyasetini belirleyeceği için “çetrefilli” bir mevzu olduğuna işaret eden Ostwald, çeşitli ülkeler ortasında çok az görüş birliği olması nedeniyle bu bahsin daha sonra görüşülmek üzere bu toplantıda “geçiştirilebileceğini” kaydetti.