OYDER, Elektrikli Araç İthalatına İlişkin Tebliğe Eleştiri ve Önerilerde Bulundu

Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneğince (OYDER), kimi elektrikli araçların ithalatına ait bildiriye yönelik tenkit ve tekliflerde bulunuldu.

OYDER’den yapılan yazılı açıklamada, Ticaret Bakanlığı tarafından 29 Kasım 2023 tarihinde çıkarılan “Bazı Elektrikli Araçların İthaline Ait Tebliğ” ile Avrupa Birliği menşeli ve Hür Ticaret Muahedeleri ile Türkiye’ye ithal edilen araçlar haricindeki tüm elektrikli araçların ithalatı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı yahut yetki verdiği kurumca düzenlenen “izin belgesine” bağlı hale getirildiği anımsatıldı.

Açıklamada, “İzin dokümanının temini için 30 gün müddet verilmiş ve bu müddet içerisinde yerine getirilmesi imkansız birçok kaide ileri sürülmüştür. Bu kaidelerin yerine getirilmemesi halinde araçların ithalatına müsaade verilmeyeceği ve ilgili markanın etkilenen modellerinin Türkiye’de satışının durdurulacağı tabir edilmiştir. Türkiye’de otomotiv bölümünün tamamı yerli ve ulusal sermayeden oluşan yaklaşık 5 milyar dolar ile en yüksek yatırım düzeyine sahip yetkili satıcılık teşkilatları açısından, ticaretin sürdürülebilirliği ait bu bildirim kıymetli sakıncalar doğurmuştur.” denildi.

Yetkili satıcılık mesleği açısından ortaya çıkan sakıncalar ve tehditlere değinilen açıklamada, şunlar aktarıldı:

“Tebliğin yayınlanmasından evvel ülkemize ithalat müsaadesi almış ve satışına başlanmış olan marka ve modeller için distribütörler ile yetkili satıcılar ortasında bayilik kontratları imzalanmış ve markanın belirlediği standartlara uygun yatırımlar gerçekleştirilmiştir. Yeni bildiri ile ilgili markanın modellerinin ülkemize ithalatı duracağı için, tekrar müsaade dokümanı alınana kadarki süreçte yetkili satıcıların araç kaynağı kesilecek ve ticaret büsbütün duracaktır. Bu markalara yatırım yapmış olan yetkili satıcılar için birinci etapta ziyan, sürecin uzaması halinde de iflas kaçınılmaz olacaktır.”

Yetkili satıcıların gerçekleştirdiği satışların akabinde servis gereksinimi doğan tüketicilerin yetkili satıcılar ile bu muhtaçlıklarını gidermek yerine davet merkezi aracılığıyla distribütörün sahibi olduğu servislere yönlendirileceği aktarılan açıklamada, bunun da hür rekabet açısından ayırımcılık doğuracağı ve yetkili satıcıların iş hacminde kıymetli bir düşüşe neden olacağı öne sürüldü.

-OYDER’in tahlil önerileri

Çözüm tekliflerinin de paylaşıldığı açıklamada, “Tebliğe eklenen distribütör tarafından sahip olunan 7 bölgede 20 servis ibaresi, yetkili servisleri kapsayacak formda değiştirilmeli ve üretici standardında servis veren yetkili satıcılar ile yapılan mutabakatın kapsam içinde kıymetlendirilmesi sağlanmalıdır. Yetkili satıcılar 50 yılı aşkın müddettir gerçekleştirdikleri misyonu TSE’nin belirlediği standartlarda yapmaya devam etmeli ve distribütör ile rekabete girmek zorunda bırakılmamalıdır.” denildi.

Tebliğ ile getirilen eğitim ve davet merkezi kaideleri için hem distribütöre hem de yetkili satıcılara gerekli altyapıyı hazırlamak için makul bir müddet tanınması gerektiği belirtilen açıklamada, “Henüz ne MYK tarafından ne de TSE tarafından bir eğitim müfredatı hazırlanmadığı için verilen 1 ay mühlet içerisinde bu eğitimlerin tüm çalışanlar için tamamlanması imkansızdır. Bu müddetin en az 1 yıl olarak revize edilmesi önerilmektedir.” tabirlerine yer verildi.

Tebliğ öncesinde ithalat müsaadesini alarak satışına başlanmış marka ve modeller için ithalat müsaade dokümanının temini için verilen müddetin uzatılması ve tamamlanmış yatırımları bulunan yetkili satıcıların mağdur edilmemesi gerektiği belirtilen açıklamada, şunlar kaydedildi:

“Bu sebeple, bildirimin bu marka ve modeller için başlangıç mühletinin en az 1 yıl olarak revize edilmesi önerilmektedir. Elektrikli araçların satışı ve kullanımı sırasında tüketici mağduriyetini engelleyecek her türlü önlemin yanında olduğumuzu fakat bu bakışın menşe fark etmeksizin tüm elektrikli araçlar için geçerli olmasının da özgür rekabet açısından değerli olduğunu tabir etmek isteriz. Ülkemizde hiçbir yetkili satıcısı olmayan, servis ağı kurulmamış birtakım markaların yalnızca üretildikleri ülke kapsam dışında olduğu için mağduriyet yaratmasının da bu biçimde ortadan kaldırılacağına inanıyoruz.”