Oyuncak gibi oynuyor! Dünya bu soruyu soruyor: Elon Musk ne yapmak istiyor?

Evvel son 3 haftada yaşananları kısaca özetleyelim:

20 Ocak 2020 – Musk, Bitcoin’le ilgili övgü dolu tweet’ler atmaya başladı. Tesla’nın bilançosunu dolardan Bitcoin’e çevirme teklifine “Bu kadar büyük alımlar mümkün mü ki?” karşılığını verdi.

29 Ocak 2020 – Musk, Twitter hesabındaki biyografi kısmını “#bitcoin” halinde güncelleyip, “Bu kaçınılmazdı” iletisini paylaşarak kriptoparanın bir anda yüzde 20 kıymet kazanmasını sağladı.

8 Şubat 2021 – Tesla’nın 1,5 milyar dolar değerinde Bitcoin alımı yaptığı duyuruldu. Bitcoin fiyatları 44.200 dolar düzeyini gördü.

8 Şubat 2021 – Musk Twitter’da, Dogecoin’e “halkın kriptosu” ismini taktı, “Dünyada geleceğin para ünitesi Dogecoin mi olacak?” diye anket açtı ve para ünitesinin kıymetinde yüzde 900’lük bir artış yarattı.

10 Şubat 2021 – Bebek oğlunun görüntüsü eşliğinde “X için biraz Dogecoin satın aldığını böylelikle ufaklığın fiyatı önemsemeyen yatırımcılardan biri olabileceğini” duyurdu.

15 Şubat 2021 – “Büyük Dogecoin sahipleri ellerindeki paranın birçoklarını satarlarsa, buna tam takviye veririm. Bence tek gerçek sorun çok ağırlaşma. Hesaplarını boşaltırlarsa onlara gerçek para ödeyeceğim” tweet’leriyle, ibrenin bilakis dönmesine neden oldu. Dogecoin büyük kıymet kaybı yaşadı.

KURALSIZ PİYASADA SPEKÜLASYON YAPIYOR

Bunları alt alta koyunca Musk’ın kripto para piyasalarıyla ilgili paylaşımlarını zararsız ferdî tweet’ler olarak düşünmek zorlaşıyor. Pekala bunun altında ne yatıyor? Analistler iki sözle özetliyor: Manipülasyon ve spekülasyon.

Kamuoyunun “Doktor Kıyamet” ya da “Kriz Kahini” olarak tanıdığı ekonomist Nouriel Roubini’ye nazaran, Musk’ın bilhassa kendi şirketi yatırım yapmadan evvel fiyatı etkileyecek yorumlarda bulunması bir piyasa manipülasyonu ve soruşturulması gerek. Roubini, “Önce Bitcoin hakkında ferdî bir görüş bildiriyorsun, fiyatı şişiriyorsun, sonra da Tesla’nın yatırım yaptığını açıklıyorsun. Bu hem sorumsuzluk hem de piyasa manipülasyonu. Yetkililerin piyasalar üzerinde tesirli olan ve varlıkların fiyatlarını manipüle eden bireyleri denetlemesi gerekiyor. Bu tıpkı vakitte bir suç” biçiminde sert konuştu.Bitcoin yatırımlarıyla tanınan risk sermayedarı Nic Carter da Musk’ın caps’lere bahis olan Dogecoin aşkının “rahatsızlık verici” olduğunu ve “spekülasyon aracı” olarak kullanıldığını söyledi. Galaxy Digital CEO’su Mike Novogratz ise Musk’ın paylaşımlarını 2018’deki bir öbür vukuatına benzetti.

O tarihte Musk, Tesla’nın hisse başına 420 dolardan halka açılacağı istikametinde gerçekleşmeyen tweet’ler atmıştı. Kişi ve kurumları yanlış yönlendirdiği gerekçesiyle hakkında açılan dava sonucu varılan muahede kapsamında 40 milyon dolar para cezası ödeyip Tesla İdare Şurası Başkanlığı’ndan çekilmek zorunda kalmıştı.

Türkiye’de kripto paralar konusundaki uzmanlığıyla tanınan Öğretim Üyesi İsmail Hakkı Polat da Musk’ın yaptığının klasik piyasalar bağlamında olağan olmadığını düşünenlerden fakat burada altını çizdiği kıymetli bir nokta var: “Kripto para piyasaları düzenlenmesi olmayan bir piyasa, bu sebeple spekülasyon ve manipülasyon özgür. Kuralları olmayan bir piyasada spekülasyonun ve manipülasyonun da hududu muhakkak değil. Lakin klâsik piyasalara bakarak yaptığının daha çok spekülasyon olduğunu tez edebiliriz.”Roubini’nin yorumlarını da sorduğumuz Polat, “Kripto para piyasalarına ait finans ve sermaye piyasaları bir düzenleme yapmadı ve kripto paraları tanımlamadı. Bir finansal araç tanımlaması yapmadığı için soruşturma da olamaz. Musk’ın hareketleri kesinlikle yetkili kuruluş tarafından izlenecek. Bunun sonucunda alınması gereken aksiyon ve önlem muhakkak kripto piyasalarını düzenlemek olmalı” dedi.

MUSK’IN SIRRI NE?

Pekala Musk’ın neden her yaptığı büyük dalgalanmalara yol açıyor. ABD’li analistler bunu Musk’ın “dikkat ekonomisi”nin üstadı haline gelmiş olmasıyla açıklıyor. Polat da misal görüşte. “Musk’ın aslında ikonik bir imajı ve insanların dikkatini bir istikamete toplama konusunda gereğince donanımı var. Bir şey söyleyince beşerler elbette dönüp bir bakıyor” diyen Polat bunun nedenlerini de şöyle açıkladı: “Tesla ABD’nin en büyük 10 firması ortasında, Musk da ABD’nin en zenginlerinden biri. Yaptığı işler daima yeni kuşağa hitap ediyor ve onları etkiliyor. Kriptoparalar da yeni gelişen finansın bir sembolü.”

Kendi monopollerini oluşturmuş klasik piyasaların tersine kripto piyasalarının başkansız ve merkezsiz bir yapıya sahip olduğunu Musk’ın da bu yapıdan faydalanarak kendisine yeni bir muvaffakiyet kıssası yazmaya çalıştığını da vurgulayan Polat, “Elon Musk bu piyasalardaki eksik başkanı tamamlıyor. Orada insanların bir kahramana muhtaçlığı var. Bitcoin’in yaratıcısı olan Satoshi Nakamoto yerine kanlı canlı bir başkan arayışına geçildi. Musk, ‘Dogecoin’ üzere donatılamayacak para ünitelerini spekülatif biçimde yükseltmeye çalışırsa bir müddet sonra tesirini kaybedecektir. Kripto paraların geçmişi daima spekülatif önderlerle doluydu. Bu sebeple Musk, işi daha sağlam temellere oturtmalı” diye konuştu.

NEDEN ARTIK?

Elon Musk’ın bunları neden yaptığı kadar neden artık yaptığı da merak ediliyor. Dış basındaki yorumlara bakılırsa Musk’ın zamanlaması nitekim de biraz manidar.

Örneğin Tesla’nın Bitcoin’e 1,5 milyar dolar yatırdığı açıklandığı sırada Çinli yetkililer de apayrı bir açıklama yapmakla meşguldü. Çin Devlet Piyasa Düzenleme Kurumu’ndan yapılan açıklamada, ülkedeki beş farklı merciinin Tesla araçlarının kalitesi ve güvenlik meseleleri üzerine bir soruşturma başlattığı duyuruldu.

Açıklamada Çin yetkililerinin tüketicilerden gelen çok hızlanma, pil yangınları ve kablosuz güncellemelerle ilgili şikayetleri üzerine başlatılan soruşturmanın detaylarına yer verildi. Lakin yatırım haberinin bir anda patlaması, olağan şartlarda Tesla paylarının pahasına büyük ziyan verecek olan soruşturma haberinin bir anda gündemin alt sıralarına kaymasına neden oldu. Ünlü yatırımcı Michael Burry bir tweet atarak, Tesla’nın Bitcoin alımını yatırımcıların dikkatini Çin haberinden öteki bir yere çekmek için gerçekleştirdiğini bile argüman etti. (Bu tweet daha sonra silindi.)

Bir öteki argüman da Musk’ın yakın vakitte kendi kripto parasını piyasaya süreceğine dair. Şimdiden “Eloncoin” ismiyle manşetleri süslemeye başlayan bu para ünitesi gerçek bir proje mi yoksa Musk’ın Twitter şakalarından biri daha mı şu an kesin değil. Lakin son Dogecoin tweet’leri üzerine gelen bir yorumda bu mevzu ortaya atılınca “Sadece gerekirse bunu yaparım” diyen Musk’a dayanak de geldi “Marscoin” üzere isim teklifleri de.

Analistler, Musk’ın tweet’inde söylediği şey olmaz da Dogecoin yatırımcıları ellerindeki eseri satmazsa Eloncoin’in piyasaya çıkabileceğini söylüyor. Bunun için toplumsal ve finansal güce sahip olan Musk, her an bir bombayla daha gündeme gelebilir.