Dışarının tehlikeli ve bazen yasak olduğu bir dünyada; ofis, yemek ortası, kahve molası, okul, okul bahçesi, restoran, sinema salonu, terapi …
Dışarının tehlikeli ve bazen yasak olduğu bir dünyada; ofis, yemek ortası, kahve molası, okul, okul bahçesi, restoran, sinema salonu, terapi odası, spor salonu ve öbür her ömür alanı meskene, içeriye sıkıştı. Birebir meskende yaşayan bireyler birbirlerini birinci kez bu kadar sık ve yakından görüyor, birbirlerinin günlerine, bedensel ve ruhsal olarak her haline bu derece tanıklık ediyor. Hal bu türlü olunca tıpkı çatı altında çift ilgilerinde sorunlar de giderek artıyor. Acıbadem International Hastanesi’nden Uzman Klinik Psikolog Deniz Keskin “Araştırmalar; dünyanın her yerinde; kültürel ve sosyoekonomik seviyeden bağımsız halde, boşanma oranlarının arttığını, münasebet sorunlarının şiddetlendiğini, ebeveyn-çocuk ilgilerindeki sıkıntıların ağırlaştığını gösteriyor. Covid-19 öncesi vakitlerde beraberlikleri yolunda ilerleyen çiftlerin dahi, karantina süreçleri içinde çeşitli çatışmalar yaşamaya başladığı, ilişkisel şikayetlerle psikoterapiye başvurduğu gözlemlenmekte. Halbuki bu süratli ve hazırlıksız değişimin, her çift için zorlayıcı tesirleri olması doğaldır ve bu karmaşık vakitlerden geçerken, bağları inançlı, içeriyi korunaklı tutabilmeye muhtaçlığımız var” diyor. Pekala tıpkı çatı altında huzuru artırmanın, bir ortada sağlıklı bir irtibat sürdürebilmenin yolları neler? Uzman Klinik Psikolog Deniz Keskin bu yolları anlattı, kıymetli ikazlar ve tekliflerde bulundu.
Birbirinizin şahsî alanlarına ve “kötü” hislerine müsaade verin
Çift olmak her şeyi birlikte yapmak ve her tecrübesi tıpkı hislerle yaşamak manasına gelmez. Yakınlık, bazen birebirlik yanılsamasını beraberinde getirir. Ancak birlikteliği sağlıklı yapan en kıymetli şeylerden biri iki kişinin ortasındaki alana ve farklılıklara yer açabilmektir. Pandemi periyodunun başlamasıyla birlikte çok farklı hisler, bedensel ve ruhsal yansılar vermeye başladık. Hem siz hem partnerinizin makûs hissedebilirsiniz. Bunu tabir etmeye ve duymaya müsaade verin. Endişe, panik, takıntılı davranışlar, yadsıma, öfke, donuklaşma, huzursuzluk, uykusuzluk, iştah artışı ya da kaybı üzere pek çok his ve yansıyı deneyimliyoruz. Dahası, örneğin siz tıpkı haber ya da durum karşısında itidalli bir tavır içinde kalırken, partneriniz ağır bir panik ya da denetim gereksinimi yaşayabilir. Kendi hissinizi söylerken, partnerinizin iç dünyasına da alan açar halde yaklaşmaya çalışın, ona ne hissettiğini sorun. Koronavirüs salgını başlayalı uzun bir vakit olmuş olsa da, pandemi üzere tekinsiz ve beklenmedik bir olguyla baş başa kalmak herkes için hala yeni.
Az yargılayın, bol takdir edin
Yakınlık, dikenli tellerle mümkün değildir. Pandemi periyodunda, artan gerilim ve sıkışmışlık hisleri iç dünyamızda pek çok farklı duyguyu tetikleyebilir ve karşımızdakine yönelen suçlayıcı tavırları artabilir. Öte yandan benzeri kırılganlıkları ve karışık hisleri partnerimizin de yaşayabileceğini unutmamak değerli. Yargılamadan evvel her zamankinden biraz daha fazla düşünüp takdir edilesi küçüklü büyüklü her şeyi vurgulamak, ilgide inançta ve kıymetli hissetmemize yardımcı olacaktır. Bunu bir oyuna dönüştürüp her gün sonunda partnerinizde o gün size âlâ gelen, hoşunuza giden üç şeyi zihninizde canlandırabilir, yatmadan evvel bunları onunla paylaşabilir, bu “oyununuza” onu da davet edebilirsiniz.
Günlerinizi planlayın ancak planlar sizi sıkıştırmasın, size yol göstersin
Pandemi öncesi periyotta planlar ve çerçeveler bize dışarıdan verilen somut şeylerdi. Öteki bir yerde olmak, trafiğe nazaran kendini planlamak, dışarı ve içerinin farklı kıyafetleri olması üzere örneklerle en genel çerçeveleri konuşabiliriz. Meskende olmak ise bu çerçeveyi bulanıklaştırdı. Mesai saatleri bir hudut sunsa da hem iş günleri hem de özgür vakitlerde günü planlamakta her birey zorluk yaşamakta. Bilhassa çocuğu olanlar için uzaktan eğitimle birlikte, konuttaki okul ve teneffüs vakitlerinin karıştığı gözlenmekte. Konutta eğitim aslında tüm ailelere örtük ve hazırlıksız yakalanılan bir yük yükledi. Hem çiftler birbirine karşı rollerinde hem de çocuklara karşı anne-baba rollerinde yeni sorumluluklar eklendi. Bu gerçekliğin içinde, günü planlamak her zamankinden daha pahalı. Birinci olarak hafta sonu, konuttaki her bireyin daha hür olduğu vakitlerden başlayarak günü haritalandırmak esirgeyici bir hudut sunacaktır. Bir Pazar gününden başlayarak günü planlamayı deneyin. Herkesin ferdî ve birlikte vakitlerinin olduğu bir çizelge önerilebilir. Burada en kritik noktalardan biri tekrar herkesin birbirinin alanına, meraklarına, rahatlama gereksinimine hürmet duyması ve bir plan yapıldığında esneme ve değişikliklere yer açmak olacaktır.
Tartışmalar yersiz değildir, ancak yeri kıymetlidir
Uzman Klinik Psikolog Deniz Keskin “Tartışmalar elbette olacak. Münasebetlerde çatışmalar pandemiden evvel de vardı, artık de olacak. Öte yandan tartışmaların nasıl yapıldığı kadar nerede yapıldığı da bir o kadar değerli. Bebekler, çocuklar ve gençler anne-babalarının hislerini, ortalarındaki tansiyonları hissederler. Çiftin tartışmaları, çocukların gözü önünde olmasa da o konuta aittir ve meskendeki herkesi tesirler. Öteki yandan, çocuğu olan çiftlerin bağın her boyutuna yer açabilecek, her mevzuda konuşabilecekleri alanlarını korumak da alakanın sıhhati için değerli. İrtibatı tıkamadan, partnerinizle sıkıntıları rahatça tartışabilmek için molalar yaratın. Eşinizle bir yürüyüşe çıkıp hem hava değişikliği yapıp hem de onunla konuşmak istediğiniz özel hususlara vakit ayırabilirsiniz” diyor.
Mesken işlerinde dengeyi bulun
Her konutta iş kısmı, partnerler ortasındaki misyon dağılımı farklıdır. Toplumumuzda yüklü olarak bayanlar konut ve çocuk bakım misyonlarını üstlenmekte; bu misyon bayanlara atfedilmektedir. Öte yandan hem erkek hem bayan için eşitliksiz bir güç dinamiği doğuran bu durum, konutta çatışmalara, pasif agresif hareketlere sebep olabilir. Her çift kendine mahsustur ve her konutun özelinde bir istikrar planlanması değerlidir. Eşinizle birlikte bir iş kısmı çizelgesi oluşturmayı deneyin. Şayet çocuklarınız varsa, yaşlarına nazaran onlara da sorumluluklar verin, gruplar kurun, vazifelerini en sistemli tamamlayan için ufak mükafatlar belirleyin. Yalnızca çocuklar için değil, yetişkinler için de oyun bir gereksinimdir.
Varsayımlara değil meraka alan açın
Covid-19 pandemisi ile birlikte, pek çok yeni sorumluluk ve kısıtlama girdi hayatımıza. Bu devirde, partneriniz gereğince uğraş ya da itina göstermiyor üzere hissedebilir ve ona karşı her zamankinden daha öfkeli olabilirsiniz. Unutmamak gerekir ki, anksiyeteyi tetikleyen harika durumlar, bizi yanlışlara ve kazalara daha açık hale getirir. Partnerinizle ya da çocuklarınızla bağlantınızda aklınızı kurcalayan ilişkisel bir problem gördüğünüzde, varsayımlarda bulunmayın. En yakınımızdaki insanın dahi zihnini okuyamayız. Lakin ona ne düşündüğünü sorabiliriz, onu merak edip dinleyebiliriz. Basitçe sizin gözünüzden ne olduğunu, bunun size ne hissettirdiğini ve onun neden bu türlü davrandığını merak ettiğinizi söyleyin. Ve karşınızdakini dinleyin. Dinlemek, kompleks bilişsel marifetlerimizi harekete geçiren, göründüğünden çok daha fazla eksikliğini yaşadığımız ve kaçındığımız bir aksiyondur. İçinde bulunduğumuz devirde, gerilim düzeyi arttıkça da, karşıt orantılı biçimde dinlemenin azaldığı görülmektedir. Hâlbuki birlikte düşünmeye, ilgiyi derinleştirmeye imkân bulmanın en tesirli yolu karşımızdakini dinlemekten geçer.
Kaybolduğunuzu hissettiğinizde takviye almaktan çekinmeyin
Uzman Klinik Psikolog Deniz Keskin “Klinik araştırmalarında, boşanan çiftlerin birçoklarının, ayrılık öncesi ruhsal dayanak almaktan kaçındığı belirtilmekte. Kimi vakit problemleri görmezden gelmek, ortada bir sorun olduğunu lisana getirmekten çok daha kolay görünür. Yardım istemenin güçsüzlük ya da çaresizlik çağrışımlarına mahkum edildiği toplumsal bir baskı içinde yaşıyoruz. Halbuki yardım istemek kuvvetli; dayanak almak da umutlu olan adımdır. Çatışmalar, o güne dek denediğiniz usullerle çözümlenememiş ve sizi sıkışık hisler içinde bırakmış olabilir. Kimi vakit profesyonel bir üçüncü gözün, tarafsız bir bakışın çifti duyması, dinlemesi, bağdaki problemlere yönelik kritik bir tahlil yoludur. Gereksinim hissettiğinizde yardım almaktan çekinmeyin.” diyor.
BEYAZ HABER AJANSI (BHA)
