Pandemi döneminde uyku sorunları arttı

Pandemi periyodunda uyku meseleleri arttı

MUĞLA Uyku saatlerinin esnek hale gelmesi, fizikî hareketin azalması ve ekran karşısında geçirilen mühletin uzaması pandemi devrine has bir uykusuzluk problemine yol açmasına neden olduğu ortaya çıktı. Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, koronasomnia olarak isimlendirdiği bu durum nedeniyle yaşanan uyku problemlerinin toplumun yüzde 70’inde ortaya çıktığını söyledi.

Pandemi periyodunda uzun müddet meskende kalmak, güneş ışığından yararlanamamak, fizikî aktivitenin azalması ve bilgisayar, telefon ve tablet ışığına maruz kalmak, uyku sıkıntılarının da artmasına yol açtığı öğrenildi. Acıbadem Bodrum Hastanesi Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Hakan Kaynak, Covid-19 salgını periyodunda uyku kalitesinin bozulduğundan şikayet edenlerin oranının yüzde 70’ler seviyesinde olduğunu belirterek “Pandemi periyodunda istediğimiz saatte yatıp kalkma saatlerindeki esneklik ve günlük ritmin bozulması uyku kalitesini olumsuz etkiliyor. Koronasomnia olarak isimlendirebileceğimiz bu durum bilhassa geç yatıp geç kalkanları etkiliyor. Derin uykunun azalması da yağ ve şeker metabolizmasının bozulmasına, bedende yağlanmaya neden oluyor” dedi. Prof. Dr. Kaynak, sağlıklı bir uyku yapılması gerekenleri anlattı.

Beyaz ışık, melatonini engelliyor

Bedenimizin 24 saatlik günlük ritme güneş ışığı ile ahenk sağladığına dikkat çeken Prof. Dr. Kaynak, “Güneş ışığı sabahları uyanmamızı ve güne adapte olmamızı sağlar. Akşam havanın kararması ile birlikte uygu için gereken melatonin hormonunu salgılanmaya başlar. Melatonin hormonu, uyku saatinin geldiğini beyindeki uyku merkezine bildirir. Beyaz ışık ise bu hormonun salgılanmasını engellediği için uyku saati sinyalinin oluşmasını da önler” diye konuştu.

Günlük rutinler içinde değerli bir yere sahip olan uyku mühletinin pandemi periyodunda ortadan kalkan iş ve toplumsal zorunluluklar nedeniyle çok değiştiğini kaydeden Prof. Dr. Kaynak, “Gece geç yatıp geç kalmak alışkanlığı çok görülüyor. Şimdi tam olarak olağan hayata dönülmediği için bu durum rahatsızlık vermese de mesainin ve toplumsal zorunlulukların başlaması ile birlikte geç yatıp kalmaya alıştırdığımız vücudumuz yeni duruma ahenk sağlamakta zorlanabilir” ikazında bulundu.

Uyanıklık müddeti iki kat fazla algılanıyor

Sabah geç kalmanın ruh halini de olumsuz etkilediğini tabir eden Prof. Dr. Kaynak, gün içinde yatakta geçirilen müddetin de arttığını belirterek bu durumun yol açtığı sonuçlar hakkında şunları söyledi:

“Pandemi öncesi uyku için vaktimizin yetmediğinden yakınanlar fazlaydı. Covid-19 devrinde ise yatakta geçirilen müddet arttı. Gün içerisinde de yatar konumda daha fazla vakit geçirilir oldu. Lakin kişinin uyku müddeti genetik olarak belirlenmiştir ve her birimiz için farklıdır, değiştirilemez. Bu da kendi isteğimizle uyku müddetimizi uzatamayız manasına gelir. Bir diğer değerli nokta da yataktaki uyku ve uykusuzluk müddetini çok farklı olarak algılamamız. Örneğin, 9 saat yatakta kalıp 7 saat uyuyan kişi, 2 saatlik uyanıklık müddetini 4 saat olarak, uykudaki 7 saati de 3-4 saat olarak algılar. Bu durumda beşerler, geçmişle birebir mühlet uyumasına rağmen uyku müddetlerinin daha az olduğunu hisseder ve uykusuzluk yakınmaları artar.”

Kaliteli uyku kriterleri

Yattıktan 5-10 dakika sonra uykuya dalmanın, gece boyunca rahat uymanın, sabah dinlenmiş kalkmanın ve günlük aktiviteleri rahat sürdürmenin kaliteli uyku göstergesi olduğunu anlatan Prof. Dr. Kaynak, kelamlarına şöyle devam etti:

“Bazı uyku hastalıkları uyku mühletince ortaya çıkar ve hastanın sabah yorgun uyanmak dışında hiçbir şikayet yoktur. Örneğin huzursuz bacağı olan hastaların birçoğu uyurken uykuda periyodik bacak hareketleri nedeniyle gece içinde mikro uyanıklıklar yaşar ve sabahleyin yorgun kalkıp gün içinde yorgun ve uykulu olurlar. Bu nedenle rastgele bir uyku şikayetiniz olmasa bile sabahları yorgun kalkmanın ve gün içinde yorgun olmanın uyku hastalığının belirtisi olduğunu fark edip bir uzmana başvurmak değerli.”

Uykunun bağışıklık sisteminin güçlendirmede değerli bir tesiri olduğunu ve uzun periyodik uykusuzluk devirlerinin kişiyi hastalıklara daha açık hale getirdiğini vurgulayan Prof. Dr. Kaynak, “Korona periyodunda de kâfi ve kaliteli uyku alınmaması, koronaya yakalanma riskini de dolaylı olarak artırabilir” dedi.

İhlas Haber Ajansı / Eren Ayhan – Son Dakika Haberleri