Pandemide hareketsiz kalmak kas kaybını artırdı

Uzmanlar, Kovid-19 rahatsızlığına yakalanan hastaların iki günlük yatak istirahatinde yüzde 2, bir haftalık yatak istirahatinde ise büyük kas kümelerinde yüzde 10 seviyesinde kas kaybı olabileceğini belirtiyor. Hususla ilgili açıklamalarda bulunan Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Uzmanı Doç. Dr. Hasan Kerem Alptekin, hastalığın 3-4 haftalık hareketsizlik devrinde kalp atım suratında ortalama 10-15 atım artışı ve kalp rezervinde azalma gerçekleştiğini söyledi.

Alptekin ayrıyeten bu periyotta hastalarda insülin direnci gelişebileceğini, kasların insülin kullanımının bozulabileceğini ve kan şekerinde de gerçekleşebilecek düzensizliklerin ortaya çıkabileceğinin altını çizdi.

“GÜNDE ORTALAMA 750 ADIM KAS KAYBINA NEDEN OLUR”

8 Eylül ‘Uluslararası Fizyoterapi Günü’nde, pandemi devrindeki hareketsiz hayat stiline dikkat çeken Fizik Tedavi Uzmanı Doç. Dr. Hasan Kerem Alptekin şunları söyledi: “Bilgisayar başında saatlerce oturmanın omurgaya getirdiği yükle birlikte hareketsizliğin de insan bedeni üzerindeki negatif tesirleri gözlenmeye başlandı. İmmobilizasyonun (hareketsizlik) tesirleriyle kas, kalp damar, endokrin ve hudut sistemleri üzerinde değerli tesirler oluştu. Yalnızca iki günlük istirahatle kuadriseps (uyluk) kas gücünde yüzde 2, bir haftalık yatak istirahatinin bile büyük kas kümelerinde yüzde 10 seviyesinde kas kaybına yol açtığı bilinen bir gerçek. Bunun yanı sıra, hareketsizlikle insülin direnci gelişmesi, kasların insülin kullanımının bozulması ve kan şekerinde düzensizlikleri de ortaya çıkmaktadır. İstirahat yalnızca kas gücü kaybına yol açmıyor, kaslar ve hudut hücreleri ortasındaki protein sentezini de olumsuz etkiliyor. Mitokondri (hücreyi oluşturan organellerden biri) işlevlerin da sağlıklı bir formda sürdürülebilmesi için dirençli, yüksek yoğunluklu ve aerobik idmanların birlikte yapılması gerekiyor. Yapılan çalışmalarda, yalnızca beden yüküyle yapılan idmanların standart yüklerle yapılan idmanların yerine geçebileceği de tespit edilmiş durumda. Yalnızca 10 günlük hareketsizlikle bile kas protein yıkımında artış izlenirken, günlük 750 adım üzere düşük bir fizikî aktivite, 2 hafta içinde hem metabolik hem de kas protein sentezinde kıymetli gerilemelere yol açar. Tam zıddı 2 hafta 5 bin adımın üzerine çıkan orta seviyede bir fizikî aktivite de bu makûs sonuçları bu kadar süratle geri çeviremez.”

“3-4 HAFTALIK HAREKETSİZLİK KALP ATIM SURATINI ARTIRIYOR”

Kovid-19 hastalığına yakalanan bireylerin istirahat periyoduna de dikkat çeken Alptekin, meskende 2 haftalık istirahatin aerobik kapasitenin yüzde 7 oranında düşmesine yol açtığını söyledi. Bu durumun tesirleri 60 yaş üstü kümede öbür erişkinlere nazaran iki kat daha fazla olduğunun altını çizen Doç. Dr. Hasan Kerem Alptekin, “ 3-4 haftalık hareketsizlik devrinde kalp atım suratında ortalama 10-15 atım artışı ve kalp rezervinde azalma daha evvelki çalışmalarda gözlendi. Tertipli antrenman yapmak 20-25 yaşlarında azamî kas hacim ve gücüne ulaşılmasını sağlıyor birebir vakitte hayat uzunluğu sistemli idman yapan seçkin atletlerin kas gücü yaşıtlarına nazaran yüzde 30 daha fazla oluyor.” açıklamasında bulundu.

“HAREKETSİZLİK İNSAN ÖMRÜNÜ KISALTIYOR”

Fizik Tedavi Uzmanı Doç. Dr. Hasan Kerem Alptekin, günlük aktivitenin kıymetine değinerek şunları söyledi:  “Salgın periyodunda meskende kapalı kaldığımız devirlerde çeşitli taşınabilir uygulamaların da dayanağıyla günlük fizikî aktivite seviyemizi en az 30 dakika ve üzerinde tutmalıyız. Zira hareketsiz geçirilen vakitler insan ömrünün kısalmasına yol açmaktadır. Çocuklar ve gençler de oyunlaştırılmış idmanlarla bu devri daha az sorunlarla atlatabilirler. Umudumuz aşılama ve azalan olay sayılarıyla fizikî aktivitenin en âlâ yapıldığı açık havada geçirilen vakitlerimizin artmasıdır.” dedi. Alptekin kullandıkları tedavilere de değindi: “Kovid-19 sonrası hastaların takiplerinde fizik tedavi tabibi tarafından hedeflenen mevzular ortasında dispne semptomlarını (Akut nefes darlığı) azaltmak, işlev kaybını azaltmak, gelişebilecek komplikasyonları önlemek, fizikî fonksiyonu korumak, tasa ve depresyonu azaltmak ve hayat kalitesini güzelleştirmek yer alır. Akut enfeksiyonun faal devri (7 gün) geçtikten sonra bilhassa orta-ileri seviye hastalık bulgularında yatak durumları verilmesi ve sık durum değiştirme, mobilizasyon (yatak içinde ve yatak yanında hastanın oturtulması, tilt table ile değişen derecelerde ayakta durma durumu verilmeye çalışılması), mobilizasyonu tolere eden hastalarda yürümeye yardımcı aygıt kullanarak progresif ambulasyon üzere tedavi formülleri önerilmektedir.”