Betül Topaklı – Gonca Kocabaş / Milliyet.com.tr – Türkiye’de ve dünyada, elektrikli ve hibrit araçlara olan talep her geçen gün artarak devam ediyor. Otomotiv Distribütörleri Derneği bilgilerine nazaran, hibrit araba satışları 2021’de 49 bin 493’e ulaşırken, elektrikli araba satışları da 2 bin 846 adet oldu. 2020’de 24 bin 131 hibrit ve 844 elektrikli araba satışı yapılmıştı. Geçen yıl hibrit araç satışları yüzde 105, elektrikli satışları da yüzde 237 arttı. Bu yılın ocak-mart periyodunda ise 11 bin 227 adet hibrit ve 1073 adet büsbütün elektrikli araba satışı gerçekleşti.
Türkiye’de tüketicilerin elektrikli arabalara yönelik farkındalığın arttığını söyleyen Türkiye Elektrikli ve Hibrit Araçlar Derneği (TEHAD) Lideri Berkan Bayram, “2011 yılından bu yana dizel araba satışlarının düşme eğilimi devam ediyor. Son olarak yaklaşık yüzde 57’leri bulan akaryakıtlı araçlar, yüzde 22’lere kadar düşmüştü. Ülkemizde elektrikli araba satışları hala yüzde 1’in altında. Burası çok kritik zira kelam sahibi olabilmesi için en azından yüzde 10’luk satış sayılarına çıkması gerekiyor. Bu manada sistem şarj istasyonlarını destekleyen bir yapıda ilerliyor. Fakat üst pencereden baktığımız vakit elektrikli araç bölümünün kendi iktisadını yarattığını söyleyebiliriz” diye konuştu.
‘DEVLET DESTEKLİYOR’
Devletin gerek ulusal ve yerli projesi TOGG ile gerekse şarj istasyonları ile elektrikli arabalara yönelik takviyesini sürdürdüğüne değinen Bayram, lakin elektrikli araçların Türkiye’de de vergisel olarak teşvik edilmesi ve alınabilir olmasının kıymetine dikkat çekti. Ülkemizde elektrikli arabadan üç farklı vergi alındığını söyleyen Bayram, “Bunlar; MTV, ÖTV ve KDV. Dünya ve Avrupa ile kıyasladığımız vakit elektrikli araçlara birinci alımda nakdî teşvik verildiğini görüyoruz. ÖTV’si esasen yok. KDV yüzde ise 1. MTV esasen birçok ülkede yok. Münasebetiyle bu saydıklarımın hepsi ülkemizde elektrikli araç pazarının gelişmesini engelliyor” dedi.
Türkiye Araba Teşebbüs Grubu’nun özel bir teşvik sistemi olmasının hızlandırıcı etken olabileceğini söyleyen Bayram, devletlerin bu regülasyonları uygulamaya başladıklarını, üreticilerin de kendi üretim biçimlerine entegre ederek yeni jenerasyon araç üretimine daha tartı verdiklerini lisana getirdi.
ELEKTRİKLİ ARABANIN PAZARDAKİ SAYISI ARTACAK
Otomotiv üreticilerinin birinci etapta platformlarında yenilik yapmaya başladıklarını ileten Bayram, “Artık elektromobilite üzerine kurgulanan platformlarda üretimler çıkmaya başladı. Hasebiyle birçok markanın 2026 yılında ve 2030 yılından sonra yalnızca dizel motorlu yahut yalnızca akaryakıtlı motorlu arabalarını yolda görmeyeceğiz. Kesinlikle içinde en az bir tane elektrik motorunun olduğu hibrit yapıların, yüzde 100 elektrikli araçların hatta sonrasında hidrojen fullsel yakıtlı araçların yola çıkacağını söylemek mümkün” görüşünü iletti. Bu durumun dizel motorlu araçların biteceği manasına gelmediğine dikkat çeken Bayram, bu pazarın dünyanın başka bölgelerinde devam edeceğini söyledi. COP26’ya imza atmayan ülkelerin yahut Paris İklim Anlaşması’nda Kyota protokolünde yer almayan ülkelerin bu araçların talebinde bulunacaklarını belirten Bayram, bu araç talebinin de dünya üzerinde bir hareketliliğe neden olacağını da ekledi.
Avrupa’nın sıfır emisyona yanlışsız süratli bir biçimde ilerlediğinin altını çizen Bayram, “Buradaki tek kaygıları elektrik kaynağının nereden üretildiği. O kaygıyı de bilhassa nükleer tarafına yine adım atarak ve solar panel ile rüzgar santrallerini çok daha büyük bir halde ölçeklendirerek genişletmeye çalışıyorlar. Yenilenebilir güç kaynaklarını bu biçimde sıfır emisyona taşımaya uğraşıyorlar” yorumunu yaptı.
‘SEKTÖRDE YOL HARİTASI BELİRLENMELİ’
Bilhassa otomotiv bölümünde bir yol haritasına muhtaçlık olduğunu söyleyen Bayram, yol haritasında belirlenecek olan ögelerin ve tarafların devir dönem kesinlikle toplanarak birlikte hareket etmesinin büyük kıymet taşıdığına dikkat çekti. Otomotiv Satış Sonrası Eser ve Hizmetleri Derneği (OSS), Otomotiv Distribütörleri Derneği (ODD), Taşıt Araçları Tedarik Endüstriciler Derneği (TAYSAD), Otomotiv Yetkili Satıcıları Derneği (OYDER) üzere başka derneklerle birlikte Türkiye’de otomotiv üst çatısının kurulmasının gerektiğini söyleyen Bayram, “Bir sabah kalkıyoruz ve arabaya bir vergi daha gelmiş. Bizim dışımızda hareket alanımızı kısıtlayan gelişmeler olabiliyor. Ülkemizin en değerli ihracat kalemi araba. Hasebiyle arabada atılan her türlü adım dönüp dolaşıp ülke iktisadında bir meşakkate sebep olabiliyor”sözlerini kullandı.
‘FİYATLARI AKARYAKITLI ARAÇLARA NAZARAN HALA YÜKSEK’
Milliyet Gazetesi Dış Haberler Müdürü ve Otomotiv Editörü Levent Köprülü de elektrikli araçlar için oluşturulan yeni şarj alanlarının satışları etkileyeceğine değinirken, akaryakıtlı araçlara nazaran fiyatların hala yüksek olduğunun da altını çizerek ekledi:
“Tüketicilerin elektrikli arabalara bakışındaki ‘çekingenliğin’ en büyük nedenlerinden biri fiyatların yüksekliği kadar şarj istasyonlarının, alt yapısının yetersizliğidir. Türkiye’de çıkarılan yeni yönetmelik ve öbür düzenlemeler, bu manada bir kolaylık sağlarsa, tüketicilerin elektrikli araçlara geçişi daha süratli olabilir. Lakin şarj müddetinin uzunluğu ve fiyatların hala akaryakıtlı araçlara nazaran biraz yüksek kalması, bu çeşit araçlara geçişin suratını düşüren etkenler. Bunların halledilmesini, üzerinde çalışılmasını umuyorum.”
‘DAHA AZ YAKIT TÜKETİMİ SAĞLIYORLAR’
Hibrit araçlar, benzinlilere oranla elektrikli motor takviyesi nedeniyle daha az yakıt tüketimi sağlayabiliyor. Çünkü farklı hibrit sistemleri bulunsa da, bu teknolojilerin tek gayesi yakıt tüketimini düşürmek. Tam elektrikli sürüşe imkan tanıyan hibrit sistemlerde araç 20-40 km ortası bir arada büsbütün elektrikli olarak yol alabiliyor. Bu durumun bilhassa dur – kalk trafikte işe yaradığını zira yakıt tüketiminin en yüksek olduğu yerlerden birinin böylesine trafikler olduğunu söyleyen Levent Köprülü, “Bununla birlikte tüm hibrit sistemlerin, bilhassa fazla yakıt tüketiminin olduğu hızlanma ve güç gerektiren (yokuş çıkma gibi) vakitlerde devreye girerek akaryakıtlı motorun yükünü paylaşması da, tüketimi azaltan öbür bir faktör olabiliyor. Dizel motorlu araçlar, benzinliye nazaran daha düşük yakıt tüketimi ve daha güzel motor çekiş gücü nedeniyle tercih ediliyordu. İşte hibrit teknolojili arabalar, tam da bu avantajları sağlamak üzere yapılmış araçlardır” dedi.
‘TOGG İLE MOTİVASYON ARTABİLİR’
“Elektrikli arabaların daha düşük bir kullanım maliyeti olmasına karşın, fiyatların kolay ulaşılabilir olmaması, bu araçlara ilgiyi makul bir seviyede tutuyor” diyen Köprülü, elektrikli otmobillerde son birkaç yıldır lüks segmentte bir yoğunluk yaşandığını, lüks araç tüketicilerinin, gerek yeni elektrikli modellerin şık tasarımı gerek yeni bir moda yaratması gerekse de araçlarını kendi oturdukları konutlarda şarj edebilmeleri nedeniyle bu tip araçları, çoğunlukla ‘ikinci ya da üçüncü otomobil’ olarak satın almayı yeğlediklerini söyledi.
Yerli elektrikli araba TOGG’un da çıkmasıyla motivasyonun artacağına dikkat çeken Köprülü, “Şarj imkanlarının artması ve fiyatların daha makul düzeye çekilmesi, menzilin yani bir şarjla alınacak daha uzun olduğu arabaların piyasaya çıkması üzere ögeler Türk tüketicisinin ilgisini artıracaktır. Yerli elektriklimiz TOGG’un da piyasaya çıkmasıyla bu motivasyon artabilir. Gelecek elbette hibrit ve elektrikli, hatta hidrojenlide olacak” açıklamalarında bulundu.
