Prof. Dr. Osman Bektaş: Türkiye’nin kırılmayacak hiçbir yeri yoktur

Prof. Dr. Osman Bektaş: ” Türkiye‘nin kırılmayacak hiçbir yeri yoktur”

Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş:

“Bilim insanları görüşlerini açıklayabilir lakin burası tehlikelidir, burası tehlikeli değildir demek yanlışsız değil”

TRABZON – Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, Türkiye‘nin bir sarsıntı bölgesi olduğuna dikkat çekerek “Kuzey’de Avrasya levhası, Güney’de Arap levhası ortasında sıkışan bir Türkiye‘nin kırılmayacak hiçbir yeri yoktur. Her taraf kırılır. Bu yüzden Türkiye bir zelzele bölgesi. Biz şuanda sarsıntı bilim olarak zelzelenin nerede ne vakit olacağını kesin bilmediğimize nazaran her yerde zelzele tehlikesi vardır” dedi.

Karadeniz Teknik Üniversitesi eski öğretim üyesi Jeoloji Mühendisi Prof. Dr. Osman Bektaş, vatandaşların zelzele yönetmeliğini dikkate alması gerektiğini belirterek sarsıntı tehlikesini öğrenmek isteyen vatandaşların 2019 yılında yayınlanan zelzele tehlikesi haritasına bakması gerektiğini söyledi.

Trabzon‘da yapı stokunun epeyce makus olduğunu kaydeden Bektaş, “Bir yerin zelzeleden etkilenmesi için illa orada bir fayın olması gerekmiyor. Trabzon, Kahramanmaraş ve Elazığ sarsıntılarından etkilendi. Artık de Gümüşhane’deki 4 büyüklüğündeki sarsıntıdan etkilendi. 5 büyüklüğünde bir zelzele olsaydı bunun 10 katını hissedecekti. 6 büyüklüğünde bir zelzele olsaydı Trabzon 100 katı daha sallanacaktı. Trabzon’un kuzeyinde Karadeniz fayı var. Bu fay Trabzon yahut Karadeniz kıyısı tehdit ediyor. Lakin bu Karadeniz Fay Sınırı’nda da bilgilerimiz çok az. Fayın suratını, zelzele tekrarlama mühletini bilmiyoruz. Zelzele güç üretimini bilmiyoruz. Bilmediğimiz faal zelzele üreten fay temel tehlikelidir. Karadeniz kıyısında Trabzon, Rize, Ordu benim korktuğum 3 mevzu var. Trabzon’da yapı stoku. Bu son derece zayıf. İkincisi Trabzon kıyı plajı üzerinde ve heyelanlı yamaç üzerinde kurulmuştur. Orta büyüklükteki bir sarsıntı her an bu heyelanlı alanları hareketlendirebilir. Bunun ötesinde yer çok makus olduğu için gevşek bir taban olduğu için biz uzaktaki küçük sarsıntıları dahi burada hissedebiliyoruz. Bölgenin jeolojik özelliğinden ötürü bir zelzele büyütmesi kelam konusu. Üçüncü en korktuğum mevzu lokal yöneticilerin zelzele algısını hala önemsememiş olması. Trabzon sarsıntı bölgesi değildir algısı maalesef hala yıkılmış değil. Lokal yöneticiler maalesef bu mevzuda hassas değil. Mahallî yöneticilerin duyarsızlığı, yerin zayıf olması ve yapı stokunun zayıf olması bölgenin en kıymetli sarsıntı tehlikesi ve riskidir. Nüfus ve kentleşme artıyor sarsıntıdan görebileceğimiz ziyan ile can ve mal kaybı buna nazaran artıyor. Gerekli tedbiri almamız lazım. Sarsıntıdan korkmayalım, sarsıntıya karşı tedbir anmayan yöneticilerden yahut sarsıntı algısını oluşturmayan toplumdan korkalım” diye konuştu.

“Depremin yeri ve vaktini bugünkü bilim bilmiyor”

“Bilim insanları görüşlerini açıklayabilir lakin burası tehlikelidir, burası tehlikeli değildir demek yanlışsız değil” diyen Bektaş, “Bugüne kadar Trabzon’da sarsıntı olmaz, burası zelzele bölgesi değil deniliyor bu bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. Geçen ay Karadeniz’de bir sarsıntı oldu. Beşerler sallandı. Demek oluyor ki, bilim beşerinin telaffuzundan daha çok tabiatın kendi hareketi, titretişimi oluşturduğu sarsıntı beşerler üzerinde daha fazla tesir yapabiliyor. Artık Trabzon’da olabiliyor diyorlar. Bir yerde zelzeleden etkilenmek için illa orada bir fayın olması gerekmiyor. Trabzon’da 300-400 kilometre güneydeki bir faydan etkileniyorsa, kuzeydeki 15-20 kilometre Karadeniz fayının ne yapacağını, ne vakit harekete geçeceğini bilmiyoruz. Bu fayın 1968 yılında 6.6 büyüklüğündeki zelzele ile Bartın’ı yıktı. O vakit Bartın bir kasabaydı artık ise bir vilayet. 2012 yılında Batum açıklarında fay 5.6 büyüklüğünde sarsıntı üretti. Bu zelzelenin artçıları Trabzon’a kadar geldi. Bunlar insanları harekete geçirebiliyor. Bilim insanlarının telaffuzlarından çok tabiatın oluşturduğu reaksiyon çok daha değerli oluyor. Bilim insanları görüşlerini açıklayabilir fakat burası tehlikelidir, burası tehlikeli değildir demek yanlışsız değil. İstanbul’da zelzele beklerken Trabzon’da da, Gümüşhane’de de, Konya’da da sarsıntı olur. Zelzelenin yeri ve vaktini bugünkü bilim bilmiyor” tabirlerini kullandı.