Rus muhalif lider Navalnıy’ın ölümüne ABD, AB ve NATO’dan sert tepki: Rusya’nın cevaplaması gereken sorular var

Avrupa ülkeleri, Avrupa Birliği (AB) ve NATO, Rusya‘da tutuklu muhalif Aleksey Navalnıy’nın cezaevinde hayatını kaybetmesine reaksiyon göstererek vefatının araştırılmasını istedi.

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in en büyük rakiplerinden biri olarak gösterilen ve 19 yıl mahpus cezasına çarptırılan muhalif başkan Aleksey Navalnıy cezasını çekmekte olduğu Yamalo-Nenets bölgesindeki hapishanede hayatını kaybetti. Rus muhalifin hayatını kaybetmesi Avrupa ve ABD’de de reaksiyonla karşılandı.

Avrupa Birliği (AB) Kurulu Lideri Charles Michel, X hesabından yaptığı açıklamada, Navalnıy’ın “özgürlük ve demokrasi bedelleri için savaştığını, mefkureleri uğruna en büyük fedakarlığı yaptığını” belirtti.

NATO: RUSYA’NIN KARŞILIK VERMESİ GEREKEN ÇOK KIYMETLİ SORULAR VAR

NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, Münih Güvenlik Konferansı sırasında aldığı haberden büyük keder duyduğunu paylaşarak NATO müttefiklerinin yıllardır Navalnıy’ın özgür bırakılması davetinde bulunduğunu anımsattı. Stoltenberg, “Şu an için ayrıntılı bilgiye sahip değiliz. Tüm gerçekler ortaya çıkarılmalı ve Rusya‘nın karşılık vermesi gereken çok kıymetli sorular var.” tabirlerine yer verdi.

Aleksey Navalnıy

“SORUMLUSU RUSYA”

AB, RUSYA’YI SORUMLU TUTTU

Michel, AB’nin Navalnıy’ın vefatından sadece Rus rejimini sorumlu tuttuğunu vurguladı. AB Kurulu Lideri Ursula von der Leyen de “(Rusya Devlet Lideri Vladimir) Putin kendi halkının muhalefetinden diğer hiçbir şeyden korkmuyor. (Navalnıy’ın ölümü) Putin ve rejiminin neyle ilgili olduğuna dair acımasız bir hatırlatma. Otokrasiye karşı durmaya yürek edenlerin özgürlüğünü ve güvenliğini korumak için gayretimizde birleşelim.” tabirlerini kullandı.

AB Dış İlgiler ve Güvenlik Siyaseti Yüksek Temsilcisi Josep Borrell de “Daha fazla bilgi bekliyoruz. Şunu açıkça belirtelim; bu, yalnızca Putin’in sorumluluğundadır.” dedi.

Aleksey Navalnıy

“PUTİN TARAFINDAN ÖLDÜRÜLDÜ”

Ukrayna Devlet Lideri Vladimir Zelenskiy ise, Rus muhalifin Putin tarafından öldürüldüğünün “aşikar” olduğunu kaydederek, “Putin hesap vermeli” dedi. Zelenskiy, “Açıkçası, azap gören başkaları üzere Putin tarafından öldürüldü.” sözlerini kullandı.

HOLLANDA

Hollanda’da süreksiz hükümetin Başbakanı Mark Rutte, Navalnıy’ın demokratik pahalar ismine ve yolsuzluğa karşı uğraş ettiğini belirterek “En ağır ve insanlık dışı şartlar altında tutulurken uğraşının bedelini mevtle ödedi. Bu, Rus rejiminin eşi gibisi görülmemiş vahşetine işaret etmektedir. Ailesine, sevenlerine ve onunla birlikte Rusya’da değişim için çaba eden herkese güç diliyorum.” değerlendirmesini yaptı.

İSPANYA

İspanya Dışişleri Bakanı Jose Manuel Albares, “Navalnıy’in vefatı bizi derinden şoke etti. Siyasi nedenlerle haksız tutukluluğu sırasında meydana gelen vefatının şartlarının açıklığa kavuşturulmasını talep ediyoruz.” sözlerini kullandı.

Aleksey Navalnıy

İNGİLTERE

İngiltere Başbakanı Rishi Sunak, Navalnıy’ın vefat haberine ait X hesabından yaptığı paylaşımda, “Bu, müthiş bir haber. Rus demokrasisinin en ateşli savunucusu Aleksey Navalnıy, hayatı boyunca inanılmaz bir cüret gösterdi.” sözlerini kullandı. Sunak, Navalnıy’ın vefatının, eşi ve Rus halkı için büyük bir trajedi olduğunu kaydetti.

İngiltere ana muhalefeti Emekçi Partisinin önderi Keir Starmer da paylaşımında Navalnıy’ın Rus demokrasisi için çok büyük bir hamasetle gayret ettiğini vurgulayarak “Ölümü Rus halkı için fecî bir haber. Fikirlerim ailesi, arkadaşları ve dünyanın her yerindeki destekçileriyle birlikte.” sözlerine yer verdi.

FRANSA

Fransa Dışişleri Bakanı Stephane Sejourne, Navalnıy’nın cezaevinde hayatını kaybetmesinin akabinde ailesi, yakınları ve Rus halkı için X toplumsal medya platformundan taziye iletisi yayınladı. Sejourne, “Aleksey Navalnıy, baskı sistemine direnişini hayatıyla ödedi. Cezaevinde vefatı (Rusya Devlet Başkanı) Vladimir Putin’in rejiminin gerçekte ne olduğunu ortaya koyuyor.” değerlendirmesini yaptı.

Aleksey Navalnıy

ALMANYA

Almanya Başbakanı Olaf Scholz, Ukrayna Devlet Lideri Volodimir Zelenkiy ile düzenlediği basın toplantısında yaptığı açıklamada, haberin şimdi doğrulanmadığını lakin yüksek ihtimalle Navalnıy’in büyük olasılıkla Rus hapishanesinde öldüğünün var sayılması gerektiğini belirterek “Bu, çok iç karartıcı bir şey.” dedi. Navalnıy ile Berlin’de tedavi gördüğü sırada bir ortaya geldiğini aktaran Scholz “Onunla ülkesine geri dönmesiyle ilgili büyük cüreti konusunda konuştuk. Muhtemelen artık bu yüreğinin bedelini hayatıyla ödedi.” diye konuştu.

Scholz, artık şimdi (Rusya’da) nasıl bir rejim olduğunu anlaşıldığını, tenkitleri lisana getirenlerinin, demokrasiyi savunan herkesin güvenliklerinden ve hayatlarından telaş etmesi gerektiğini belirterek bu yüzden herkesin hüzünlü olduğunu aktardı. Bunun Rusya’nın nasıl değiştiğinin ve artık demokrasi olmadığının göstergesi olduğunu lisana getiren Scholz, Navalnıy’in ailesine ve yakınlarına başsağlığı diledi.

İTALYA

İtalya Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Antonio Tajani, X platformundan yaptığı paylaşımda, “(İtalya) Hükümet, her vakit demokrasi için, fikir özgürlüğü için, her insanın vazgeçilmez hakları için çaba edenlerin yanında olacaktır. Aleksey Navalnıy’nın yıllarca hapishanede zulüm gördükten sonra ölmesinden çok etkilendim. Ailesinin ve Rus halkının acısını paylaşıyoruz.” tabirlerini kullandı.

Aleksey Navalnıy

SLOVENYA

Slovenya Cumhurbaşkanı Natasa Pirc Musar, X toplumsal medya platformundan Navalnıy’ın vefatı sonrası taziye iletisi yayınladı. Pirc Musar paylaşımında, “Bu, Rusya’daki demokrasiye yönelik bir kalp krizidir.” tabirine yer verdi.

AVUSTURYA

Avusturya Cumhurbaşkanı Alexander Van der Bellen, Rus muhalif Navalnıy’in vefatına ait toplumsal medya hesabı X üzerinden paylaşımda bulundu. Van der Bellen, “Aleksey Navalnıy’in mevt haberi beni sarstı. Vladimir Putin ve onun ölümcül rejimi bunun hesabını vermeli.” sözünü kullandı. Navalnıy ailesine başsağlığı dileğinde bulunan Van der Bellen, fikirlerinin Rusya’da özgürlük, demokrasi ve insan hakları için uğraş edenlerle birlikte olduğunu kaydetti.

Aleksey Navalnıy

İRLANDA

İrlanda Başbakan Yardımcısı Micheal Martin de X hesabından yaptığı paylaşımda Navalnıy’ın vefatından duyduğu üzüntüyü belirterek “Ölümü, Rusya’da hukukun üstünlüğüne ve insan haklarına hürmet gösterilmemesinin temelini oluştururken rejimin de halkına karşı baskıcı tabiatını hatırlatıyor. İrlanda, Navalnıy’ın vefatından evvel daima şartsız özgür bırakılması davetinde bulunmuştu.” tabirlerini kullandı.

NAVALNIY’IN CEZALANDIRMASI

Kremlin’e muhalif Aleksey Navalnıy, zehirlendiği argümanıyla Almanya’nın başşehri Berlin’de tedavi gördükten sonra 17 Ocak 2021’de başşehir Moskova’ya dönüşünde havalimanında tutuklanmıştı. Rusya Federal Cezaevi Servisinin talebi üzerine 2 Şubat 2021’de Moskova Kent Mahkemesinde Navalnıy aleyhinde açılan dava sonuçlanmış; Navalnıy’ın geçmişte yolsuzluk davası sonucunda verilen 3,5 yıl ertelenmiş mahpus cezası, isimli denetim koşullarını yerine getirmediği gerekçesiyle olağan mahpus cezasına çevrilmişti.

Aleksey Navalnıy

Rus mahkemesi, Ağustos 2023’te cezaevinde bulunan Navalnıy’ı aşırılık yanlısı topluluk oluşturmaktan 19 yıl mahpus cezasına çarptırmıştı. Aleksey Navalnıy, geçen yıl ocak ayında Rusya’da terörle ve aşırıcılıkla temaslı şahısların bulunduğu listeye dahil edilmişti. Rusya Federal Cezaevi Hizmetleri (FSİN) tutuklu muhalif Navalnıy’nın bugün cezaevinde hayatını kaybettiğini bildirmişti.