Rusya öncülüğündeki birlikler kaosa sürüklenen Kazakistan’a ulaştı! ABD’den “Yakından izliyoruz” açıklaması geldi

Rusya‘nın öncülüğündeki birlikler, Kazakistan‘da akaryakıt artırımına karşı başlayıp, hükümet karşı aksiyonlara dönüşen protestoların bastırılmasına yardımcı olmak için ülkeye ulaştı.

MEYYİT SAYISI GİTTİKÇE ARTIYOR

Ülkenin en büyük kenti Almatı’da silah sesleri yankılanırken, yetkililer meyyit sayısının arttığını söylüyor. Kentin ana meydanında hükümet binalarında alevler görülürken, Kazak birlikleri yüzlerce göstericiye müdahale ediyor.

TOKAYEV CSTO’DAN TAKVİYE TALEP ETTİ

Cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev, olaylardan yabancı eğitim almış “teröristleri” sorumlu tutarken, argümanlarına rastgele bir delil sunmadı. Tokayev Çarşamba günü devlet televizyonunda yayımlanan konuşmasında, Rusya’nın önderliğindeki Kollektif Güvenlik Muahedesi Örgütü’nden (CSTO) aksiyonların bastırılması için dayanak istemişti. Örgütte, Rusya, Kazakistan, Belarus, Tacikistan ve Ermenistan yer alıyor.

ABD, ÜLKEYE KONUŞLANDIRILAN RUS BİRLİKLERİ İZLİYOR

Ülkeye gelen yabancı asker sayısının 2500 kadar olduğu belirtildi. CSTO askerlerin bir barışgücü olduğunu ve resmi ve askeri kurumları koruyacaklarını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise Rus birliklerinin konuşlandırılmasını yakından izlediklerini açıkladı. Bir Sözcü “ABD ve açıkçası tüm dünya, insan hakları ihlalleri olup olmadığını izleyecek. Biz de Kazak kurumlarının ele geçirilmesini uzanabilecek atakları de izliyor olacağız” dedi.

“ÖLÜMLERİ GÖRDÜK, ANSIZIN 10 KADAR KİŞİ ÖLDÜ”

BM, ABD, İngiltere ve Fransa da tüm taraflara itidal daveti yaptı. Yetkililer Almatı’da güvenlik güçlerinden 18 kişinin öldüğünü bildirirken, polis evvelki gece onlarca isyancıyı öldürdüklerini belirtti. AFP Haber Ajansı’na konuşan 58 yaşındaki inşaat çalışanı Saule, güvenlik güçlerinin eylemcilere ateş açtığını söyledi ve “Ölümleri gördük. Ansızın 10 kadar kişi öldü” dedi.

ORDU GÖSTERİCİLERİN DENETİMİNDEKİ HAVAALANINI GERİ ALDI

Kazak İçişleri Bakanlığı 2.298 eylemcinin de gözaltına alındığını duyurdu. Olaylar, geçen Pazar günü Kazakistan‘da birden fazla kişinin araçlarında yakıt olarak kullandığı LPG’nin fiyatının iki katına çıkmasıyla başlamıştı. Hükümet, petrol fiyatlarındaki kotaların altı ay daha devam edeceğini söyledi. Lakin duyuru, hükümet zıddı bir harekete dönüşen aksiyonları durdurmadı. Almatı’daki bir cumhurbaşkanlığı sarayı ve belediye başkanlığında alevler görüldü. Ordu, göstericilerin denetimindeki havaalanını da geri aldı. Kazakistan Sıhhat Bakanlığı olaylarda 1000 dolayında kişinin yaralandığını bildirdi.

TOKAYEV NAZARBAYEV’İ DE KOVDU

Çatışmalar, aksiyonların başlamasından sonra Cumhurbaşkanı Tokayev’in protestoları durdurmak için kabinesini vazifeden almasının akabinde yaşandı. Tokayev birebir vakitte, cumhurbaşkanlığını bıraktıktan sonra ulusal güvenlik misyonunda bulunan güçlü selefi Nursultan Nazarbayev’i de kovdu.

PROTESTOLAR NASIL BAŞLADI?

Hareketleri tetikleyen petrol zengini Mangistau’da LPG fiyatlarına artırım yapılması oldu. Mangistau başta olmak üzere ülkenin birçok bölgesinde motorlu araçların yüzde 90’dan fazlası LPG ile çalışıyor. Doğal kaynaklar açısından varlıklı olan ülke, ihracat karşılığı daha fazla kâr ettiği gerekçesiyle hidrokarbon eserleri yurt dışına pazarlıyor ve bu da ülke içinde fiyatların artmasına yol açıyor.

Hükümetin hareketçilerin istekleri doğrultusunda fiyatları düşürmesine rağmen, protestolar sürdü. Kazakistan’da Telegram, Signal ve WhatsApp üzere iletileşme uygulamaları kullanılamıyor. Hareket haberlerinin yer altığı iki internet sitesi kapatıldı.

Şovların başladığı petrol zengini Mangistau bölgesindeki Zhanaozen kentinde 2011 yılında, güvenlik güçleri, maaşlarının artırılması ve çalışma şartlarının güzelleştirilmesi talebiyle greve giden petrol personellerinin aksiyonuna müdahale etmiş, 14 kişi ömrünü yitirmişti. Bu müdahalenin, Kazakistan’ın 1991’de Sovyetler Birliği’nden bağımsızlığını kazanmasından sonra ülkede yaşanan en kanlı olay olduğu bildiriliyor.

DEVLET BAŞKANLIĞINDAN AYRILDI LAKİN ÜLKE İDARESİNDE HALA AKTİF

Yaklaşık 30 yıl boyunca ülkeyi yöneten kurucu önder Nursultan Nazarbayev 2019’de devlet başkanlığından ayrılmış, yerine onun desteklediği Kasım Cömert Tokayev seçilmişti. 81 yaşındaki Nazarbayev devlet başkanlığından ayrılmasına karşın ülke idaresinde hâlâ faal. Nazarbayev, “Ulusun Lideri” sıfatıyla yargı muafiyeti üzere bir dizi ayrıcalığa sahip.

Hükümet yanlısı gazetecilerden Yerbol Yedilov’un “Yerbol Online” isimli Telegram kanalında paylaştığı manzaralara nazaran protestocular Nazarbayev’in memleketi olan Taldıkurgan’da Nazarbayev’in bir heykelini yıktı.