Rusya ve Fed’in Savaşı Sürüyor: Borsa İstanbul’un Dünya Umurunda Değilken, Dolar Dünya Yıkılsa Kıpırdamıyor

Uzmanlar, hala süren ve sona yakın gözükmeyen Rusya-Ukrayna savaşında belirsizliklerin sürdüğünü ve bunun da enflasyon baskısı ile dünya çapında borsalarda dalgalı bir seyre neden olduğunu ve bu ortamda Borsa İstanbul’un müspet ayrıştığını belirtiyorlar.

Tahvil ve emtia piyasaları hareketlenirken, Fed tarafından bugün açıklanacak olan mayıs ayı toplantı tutanaklarının ehemmiyet taşındığına da dikkat çekiliyor.

Teknik düzeylere bakıldığında BIST 100 endeksinde aşağıda 2.290 puan düzeyi dikkat çekerken, üstte da 2.400 düzeyi de direnç olarak öne çıkıyor.

BIST 100 endeksi güne yüzde 0,16 oranında 3,74 puan artışla 2.330,03 puandan açılış yaptı.

ABD, AB ve Batılı ülkeler, Rusya’ya yeni yaptırımlar hazırlarken, risk iştahı da yükselişte. Enflasyonist baskılar artarken, Fed yetkililerinin ‘şahin’ açıklamaları ile tahvil piyasasından kaçan para, dolar endeksini de güçlendiriyor.

AB Komitesi Lideri Ursula Von Der Leyen, Rusya’dan kömür ithalatına yılda 4 milyar euro pahasında ithalat yasağı getireceklerini duyururken, Rusya’ya karşı uygulanacak yeni yaptırım paketinde en büyük ikinci banka olan VTB’nin de ortalarında bulunduğu dört kıymetli Rus bankasına süreç yasağı da yer alıyor. Von der Leyen ayrıyeten, Rusya’nın teknolojik tabanını maksat alan, 10 milyar euro pahasında ek ihracat yasakları da getireceklerini bildirerek, çok geniş gamdaki eserlerden para akışını kesmek için 5,5 milyar euro kıymetinde kimi özel yeni ithalat yasakları uygulanacağını duyurdu.

Dün ABD borsası da satış yüklü bir seyir izlerken, Dow Jones yüzde 0,80, S&P 500 yüzde 1,26 ve Nasdaq da yüzde 2,26 oranında kıymet kaybetti. ABD endeks vadeli kontratları da bugün açıklanacak FOMC’nin 15-16 Mart’ta düzenlenen toplantısına ilişkin tutanaklar öncesinde satıcılı seyir izliyor.

Avrupa’nın önceliği Rusya’ya uygulanacak yeni yaptırımların güç fiyatlarındaki tesiri olurken, enflasyon korkuları da sürerken, borsalara gelişmelere hassaslık konusunda hassas davranıyor. Almanya’da DAX 30 yüzde 0,65 ve Fransa’da CAC 40 yüzde 1,28 gerilerken, İngiltere’de FTSE 100 yüzde 0,72 oranında yükseldi. Avrupa’da endeks vadeli kontratları da yeni güne düşüşle başladı.

Asya’da ise artan olay sayıları ile bölgede alınan önlemlerin, ekonomik yansımaları açıklanmaya başladı. İki günlük tatil sonrası bugün sürece başlayan Çin’de Şanghay bileşik endeksi kapanışa yakın yüzde 0,2, Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 1,4 ve Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,2 düşüşle seyretti.

Fed mayıs ayı toplantısında süratli faiz artırımlarına bilanço daraltmayı ekleyebileceğinden ABD’nin 10 yıllık tahvil faizi yüzde 2,38 düzeylerinden yükselişe geçerek son 3 yılın tepesi olan 2,63’ü test etti. Dolar endeksi de 4’üncü süreç gününde de üst taraflı hareketine devam ederek, 99,6 ile Mayıs 2020’den bu yana en yüksek düzeyini gördü. 

Dolardaki güçlenme ile euro/dolar paritesi gerilemesini 5’inci güne taşıdı ve 1,0891 ile bir ayın en düşük düzeyini görürken, bu sabah da 1,08833 düzeyinde güne başladı.

Dolar/TL dün yüzde 0,2 oranında değer kazanarak 14,7196’dan günü kapanmasının akabinde bankalararası piyasanın açılışında bugün yatay seyrederken, özgür piyasada 14,7277’den güne başlarken süreç gördü. Euro/TL ise 16,0357 seviyesinden karşılık buldu.

Altın, Fed’in şahinliğini artıracağı beklentisi ile Rusya’ya uygulanan yaptırımların da desteklediği enflasyon ile istikamet bulmakta zorlanıyor. 

Ons altın, son 40 yılın en yüksek enflasyon oranları ve savaş kaynaklı ekonomik tesirlerden korunmak gayesiyle inançlı varlıklara yönelen yatırımcıların tesiriyle 1900 dolar üzerinde kalsa da yükselen faizler talep üzerinde baskıya neden oluyor. 

ABD 10 yıllık tahvil faizleri son 3 yılın tepesine ulaşırken, altına olan talebi de düşürüyor.

Fed’in Mart toplantısının tutanakların, bankanın devasa bilançosunun daraltılması, Rusya’ya yeni bir yaptırım paketi dalgası ile altında taraf belirlenecek. 

Altının ons fiyatı ise 1.945 dolar düzeylerinden düşüşe geçerek 1.916 dolara kadar geriledi.

Sabah saatlerinde ons altın 1919 dolardan, gram altın da 909 liradan süreç gördü. 

Ukrayna savaşı nedeniyle AB, Rusya’ya daha sert yaptırımlar uygulamak maksadıyla yürüttüğü görüşmelerin, daha güçlü USD ve Çin’deki karantinaya ağır basmasıyla petrol fiyatları bugün üst taraflı hareket ediyor.

Montel-Foreks’in haberine nazaran, Brent petrol Haziran vadeli kontrat bugün en son 0,59 USD artışla 107,23 USD/varil düzeyinden süreç görürken, Batı Teksas (WTI) petrolü Mayıs kontratı ise 0,33 USD artışla 102,29 USD/varil oldu.

Avrupa Kurulu, dün yaptığı açıklamada yeni yaptırımların bir kesimi olarak Rus kömür ithalatını yasaklamayı önerdi. Kurul tıpkı vakitte petrolü de içerebilecek öteki yaptırımlar üzerinde çalışıldığını da açıkladı. 

Yaptırım teklifleri ortasında, güç teslimatları için muafiyetlerle birlikte, Rus tarafından işletilen gemilerin AB limanlarına erişiminin yasaklanmasını da içeriyor. 

ANZ analistleri, ‘AB’ye petrol ambargosu uygulama davetlerinin yenilenmesine yol açıyor. Bu gerçekleşirse, talep daha da büyük ölçüde öteki arz kaynaklarına kayacak ve bu da değerli fiyat artışlarına neden olacaktır.’ yorumunda bulunuyor. 

Analistler, ‘Ancak, USD yükselirken Brent ham petrolü baskı altına girdi. ABD Federal Rezerv ValisiLael Brainard’ın sivri yorumlarıyla bu durum daha da ateşlendi’ bilgisini aktarıyor. 

Öte yandan Çin Salı günü (dün) Şanghay karantinasını süresiz olarak uzattı. Kilitleme geçen ay başladı ve koronavirüs pandemisinin iki yıldan fazla bir müddet evvel başlamasından bu yana Çin’deki en büyük karantina olarak kayıtlara geçti. Çin, dünyanın en büyük ikinci tüketicisi ve en büyük ithalatçısı olarak biliniyor. 

Petrol piyasalarında Çin’deki salgın da yakından izlenirken, DoE petrol stoklarında da düşüş bekleniyor.

Amerikan Petrol Enstitüsü(API) tarafından açıklanan bilgilerde yaşanan artışın akabinde, ABD Güç Bakanlığı(DoE) Güç Bilgi İdaresi (EIA) tarafından bugün açıklanacak bilgilerde zıt tarafta bir seyir bekleniyor.

WSJ tarafından hazırlanan ankette, DoE petrol stoklarının 1,6 milyon varil düşeceği iddia edildi. Petrol stokları geçen hafta 3,4 milyon varil aşağı gelmişti.

API dün akşam stoklarda 1,08 milyon varil artış olduğunu açıkladı.