Rusya’nın ‘enerji şantajı’ başladı!

Rusya’nın Ukrayna’ya yönelik işgal harekatı sebebiyle Moskova’ya yönelik sert yaptırımlar devam ederken, Moskova’dan güç konusunda beklenen karşı atak geldi. Rus güç şirketi Gazprom, Polonya ve Bulgaristan’ın Rusya’dan doğal gaz ithalatı için ödemeleri ruble olarak yapmayı reddetmesi nedeniyle, dünden itibaren bu ülkelere gaz dağıtımını kestiğini açıkladı.

Polonya ve Bulgaristan’daki güç dağıtım şirketleri, Rus gazının kesileceğine dair daha evvel kendilerine resmi bildirim yapılmadığını söyledi ve bu durumun, bir kontrat ihlali olduğunu belirtti. Bununla birlikte iki ülkenin de bu türlü bir ihtimale hazrılıklı olduğu görülüyor.

Polonya, doğalgazı diğer kaynaklardan alacağını, güç kaynaklarının inançta olduğunu açıklamış, Gazprom ile uzun vadeli tedarik kontratının sona ereceği yıl sonuna kadar Rus gazı ithalatını durdurmayı planlamıştı. Polonya’dan Litvanya ve Norveç’e yeni boru çizgileri açılırken, ABD ve Katar’dan da LNG alımı olacak. Bulgaristan ise, Rusya’nın gazı siyasi bir silah olarak kullandığını belirtti, AB’nin kararlarına uyacağını ve Rusya’nın taleplerine boyun eğmeyeceğini söz edildi.

AB takviye verecek

Rusya’nın adımı, Avrupa’da açıkça bir “enerji şantajı” olarak değerlendirilirken, Rus gazına olan bağımlılığı azaltmak için atılan adımlara da güç verdi. AB Komitesi Lideri Ursula von der Leyen, bu durumun, Rusya’nın güvenilmez bir doğal gaz tedarikçisi olduğunu yine ortaya koyduğunu tabir ederek “Bu senaryoya karşı hazırlıklıyız” diye konuştu. Von der Leyen, şöyle devam etti:

“AB üyeleriyle uyum ve dayanışma içinde çalışarak, tam da bu türlü bir senaryo için acil durum planı oluşturduk. Şu anda gaz uyum kümesinin toplantısı yapılıyor. Alternatif akışları garanti altına almak için memleketler arası ortaklarla da çalışmaya devam edeceğiz. Ayrıyeten Avrupa’da güç arzının güvenliğini sağlamak için Avrupalı ve dünya önderleriyle çalışmayı sürdüreceğiz. Avrupalılar, bu yeni meydan okuma karşısında, etkilenen üye devletlerle birlik ve tam dayanışma içinde olduğumuza inanabilir” tabirlerini kullandı.

Rusya Devlet Lideri Putin’in, Moskova’ya karşı yaptırımlar konusunda birlik olan Avrupa’yı bu halde bölme niyetinde olduğu tabir ediliyor.

Peskov: Sonucuna hazırız

Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Polonya ve Bulgaristan’a doğal gaz tedarikinin durdurulmasına ait, “Bazı ülkeler satın aldıkları gazın ödemesini ruble ile yapmaya karar verirse bu ülkelere gaz sevkiyatı yine başlayabilir” dedi. Peskov, Polonya ve Bulgaristan tarafıyla rastgele bir temas kurulmadığını da belirterek gaz ödemesini ruble ile yapmayı kabul eden birkaç ülke bulunduğunu öne sürdü.

Ülkelerin ruble ile ödeme tekniğini reddetmesi halinde Rusya’nın bu mali sonuçlara hazır olup olmadığı sorusunu yanıtlayan Peskov, “Elbette her şey hesaplandı, tüm riskler kestirim edildi ve gerekli tedbirler alındı” halinde konuştu.

Artık ne olacak?

Rusya Devlet Lideri Vladimir Putin’in 31 Mart’ta imzaladığı kararnameyle yürürlüğe giren yeni sisteme nazaran, Rus gazı alan ülkeler Gazprombank’tan hesap açacak, ödemeleri bu bankaya yapacak. Akabinde bu ödemeler Moskova Borsası’nda rubleye çevrilecek. Putin, “dost olmayan” ülkelerin yeni sistemi kabul etmemesi halinde gaz kontratlarının durdurulacağını söylemişti.

Rusya şimdi yalnızca Polonya ve Bulgaristan’a karşı adım attı. Lakin başta Almanya, Fransa ve İtalya olmak üzere başka Avrupa ülkeleri de Rusya’nın talebini kabul etmedi. Bununla birlikte Bloomberg’de yer alan haberde, 4 Avrupalı doğal gaz alıcısının ruble ile ödeme yaptığı öne sürüldü. Macaristan Başbakanı Viktor Orban ülkesinin Rusya’nın talep etmesi halinde sevkiyatları ruble olarak ödeyeceğini söylemişti.

AB, Gazprom’da hem euro hem de ruble hesabı açmayı içeren düzeneğin yaptırımları deleceği ikazında bulunuyor.

‘Ruble ile ödemeyiz’

Öte yandan Rus basınında, birtakım ülkelerin ödemelerini ruble ile yapmayı kabul ettiği tarafındaki haberler de yalanlandı. Avusturya Şansölyesi Karl Nehammer, Rusya’dan yapılan gaz teslimatlarını euro olarak ödemeye devam edeceklerini söyledi. Almanya da ödemelerini euro olarak yapıyor.

Gazprombank’ı bıraktı, Ukrayna ordusuna katıldı

Rusya’nın önde gelen bankalarından Gazprombank’ın Lider Yardımcısı Igor Volobuev, Ukrayna ordusuna katıldığını açıkladı. “The Insider” ve Ukrayna merkezli “Liga.net”e açıklamalarda bulunan Volobuev, Rusya’dan 2 Mart 2022’de ayrıldığını belirterek, “Rusya’nın vatanıma yaptıklarını kenardan izleyemedim” tabirlerini kullandı.

Ukrayna’nın kuzeyindeki Okhtirka kasabasında doğan Volobuev, Rusların babasını, tanıdıklarını ve yakın arkadaşlarını öldürdüklerini, babasının ise bir ay boyunca soğuk bir bodrumda yaşamak zorunda kaldığını açıkladı. Volobuev, çocukluğundan beri tanıdığı insanların kendisinden utanç duyduğunu da kelamlarına ekledi. Volobuev, Gazprombank’ta, Ukrayna’nın doğalgaz aktarma sistemini Avrupalı tüketicilerin gözünde kötülemek üzere çalışan halkla münasebetler grubunun bir kesimi olduğunu da belirtti. Igor Volobuev, Rusya’dan ayrıldığı bilinen dördüncü üst seviye yönetici.