Şah Damarı Tıkanıklığından Korunmanın Yolları

Asya Vasküler Cerrahi Derneği (ASVS) Lideri Prof. Dr. Hakkı Tankut Akay, dünyada kardiyovasküler hastalıklarda kalp dışındaki ölümlerden sonra ikinci sırada şah damarı tıkanıklığının yer aldığını belirterek, rutin denetimlerin hayat kurtardığını bildirdi.

Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp ve Damar Cerrahisi Öğretim Üyesi Akay, 24. ASVS Kongresi için geldiği Antalya’da, AA muhabirine, şah damarın (karotis) boyun bölgesinin sağından ve solundan beyne oksijen taşıyan iki ana damar olduğunu söyledi.

Türkiye‘de şah damarı tıkanıklığının yaygın görüldüğünü aktaran Akay, şunları kaydetti:

“Şah damarı tıkanıklığı son derece kıymetli bir hastalık. Bu damarın belirli bir dereceye kadar daralması ya da tıkanması durumunda inme yani felç karşımıza çıkar. Yaygın kalp ya da bacak damarlarımızı tıkayan her sebep, boyun damarlarımızı da tıkayabilir. Kolesterol yüksekliği, hipertansiyon, sigara içmek, genetik yatkınlık, beslenme bozuklukları, hareketsiz hayat usulü şah damarı tıkanıklığına neden olabiliyor. Bu hastalığın belirtileri göze perde inmesi, görme kaybı, elde, kolda ya da bacakta tutmama, felç olma, uyuşma, karıncalanma, yüz felci, lisanımızın bir tarafa gerçek çekmesidir.”

Ailesinde damar tıkanıklığı olanların dikkatli olmasını isteyen Akay, bilhassa 50 yaşından sonra kalp ve damar cerrahına giderek nizamlı damar denetimi yaptırmak gerektiğini tabir etti.

Ultrasonla tarama yaparak, damarda ne kadar darlık olduğunu tespit edebildiklerini aktaran Akay, şöyle konuştu:

“Rutin denetimler çok kıymetli. MR anjiyo ya da BT anjiyo dediğimiz usullerle darlığın yerini tespit edip, teşhisini koyup, tedavisini yapabiliyoruz. Gerisinden da tedaviye başlıyoruz. Tedaviyi üç etapta uygulayabiliyoruz. Tıbbi tedavide, kan basıncının ve kan yağlarının denetiminin yapılması, yüksek kan şekerinin engellenmesi ve kan sulandırıcı ilaçlar, radyasyon tedavisi. Darlık aşikâr bir dereceye ulaşmışsa da ameliyat ediyoruz. Ameliyat edilemediği durumlarda stent koyuyoruz. Baş boyun kanseri sebebiyle uzunluğunda daha evvel geçirilmiş bir cerrahi tedavinin olması ameliyatı zorlaştıracaktır. Bu durumda da stent tedavisi uygun olabilmektedir.”

“Yaş arttıkça görülme sıklığı artıyor”

Şah damarı tıkanıklığının toplumda görülme sıklığının yüzde 15 ile 30 oranında değiştiğini lisana getiren Akay, yaşlı nüfusun artmasıyla bu hastalığın görülme oranının yükseldiğini bildirdi.

“Yaşlılık hastalığı” olarak da bilindiğini vurgulayan Akay, “50 yaşından sonra sıklık artıyor. 70 yaşından sonra biraz daha, 80 yaşından sonra çok daha fazla artıyor. Yaş arttıkça görülme sıklığı artıyor. Dünyada kardiyovasküler hastalıklarda kalp dışındaki ölümlerden sonra ikinci sırada şah damarı tıkanıklığı yer almakta. Bu hastalıkta vefat riski hayli fazla.” sözünü kullandı.

Şah damarı tıkanıklığının tedavisine yönelik Türkiye’de değerli çalışmalar olduğunu aktaran Akay, “Dünyada uygulanan tüm tedaviler ülkemizde de başarılı formda yapılıyor. Türkiye, şah damarı tıkanıklığına yönelik tüm tedavileri aktif halde uygulanmakta.” diye konuştu.