Saraybosna’daki Müze, Gazze’ye Dayanışma Mesajı Gönderiyor

Bosna Hersek’in başşehri Saraybosna’daki İnsanlığa Karşı Hata ve Soykırım Müzesi, ülkede 1992-1995’teki savaşta katledilen soykırım kurbanlarının anılarını yaşatırken ziyaretçilerine de Milletlerarası Adalet Divanında (UAD) soykırımla yargılanan İsrail’in taarruzları altındaki Gazze halkına dayanışma iletisi gönderme fırsatı sunuyor.

Savaşta ülkenin çeşitli kentlerinde kurulan toplama kamplarında türlü azaplara ve soykırıma maruz kalmış sivillere ilişkin şahsî eşyanın yanı sıra işlenen kabahatleri anlatan görselleri de barındıran müze, acı anıları bugüne taşıyor.

Saraybosna’ya gelen turistlerin ilgi gösterdiği, 2016’da açılan müze, yalnızca Srebrenitsa’daki soykırımı değil ülkenin öbür kentlerindeki büyük katliamları ve savaş hatalarını da ziyaretçilerine aktarıyor.

Ülkede 1992-1995’te yaşananlara ışık tutan müzede ziyaretçilere Gazze halkına dayanak iletileri yazma fırsatı veren “mesaj odası” da bulunuyor.

Bu odada “Özgür Filistin”, “Soykırımı sonlandırın” ve “Şimdi ateşkes” yazılı bildiriler yer alıyor.

“Geçmişimizden ders alarak daha düzgün bir gelecek inşa edebiliriz”

“Hakikati yaşatmayı” amaçlayan müzenin küratörü Belma Zulic, 30 yılı aşkın müddet evvel Bosna Hersek’teki savaşta yaşananlarla bugün Gazze’dekiler ortasındaki benzerlikleri ve “mesaj odasının” değerini AA muhabirine anlattı.

Zulic, müzenin kurulması fikrinin ardında Bosna Hersek’teki savaşta öldürülen şahısların sayısının yalnızca istatistiklerde kalmasını istemeyen ve yaşananların unutulmamasını amaçlayan bir küme insanın olduğunu söyledi.

Müzenin misyonunun, savaş ve soykırım mağdurlarının kıssalarının unutulmasını önlemek olduğuna işaret eden Zulic, “Müzemizde bilhassa vurgulanan şey, mağdurların ferdî öyküleridir. Barış için de çaba ediyoruz zira geçmişimizden ders alarak daha uygun bir gelecek inşa edebiliriz.” sözlerini kullandı.

Zulic, müzede ziyaretçilere sunulan savaş mağdurlarına ilişkin ferdî eşyayı tüm ülkeyi gezerek bulduklarını belirterek, özel bir kısmın Srebrenitsa soykırımı kurbanlarına ayrıldığını lisana getirdi.

Küratör Zulic, “Müzemizin içeriğindeki yaklaşık 30 yıl evvel Bosna Hersek’te yaşanan soykırım ve akınlarla ilgili tarihi gerçeklerde Gazze’de bugün yaşananlarla Bosna Hersek’te yaşananlar ortasındaki önemli benzerlikleri görebiliyoruz ve maalesef insanlığın geçmişten çok az ders aldığını görüyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.

İsrail’in Gazze’ye yönelik ataklarında çok sayıda çocuk ve bayanın hayatını kaybettiğine, su ve yemek düşüncesinin yaşandığına ve insan haklarının ihlal edildiğine dikkati çeken Zulkic, bu durumun ülkesindeki savaşta da yaşandığını vurguladı.

Zulic, “Bosna Hersekliler de yiyecek ezası, insani yardım ve dayanak almanın imkansızlaştırılması üzere kahırlar yaşadı. Bu durumun da benzeri olduğunu görüyoruz.” dedi.

“Gazze’de yaşanan soykırımı önlemek için hala çok az şey yapılıyor”

Gazze halkının, Bosna Hersekliler üzere mahir olduğunu vurgulayan Zulic, müzede sergilenen, ülkedeki savaş periyodunda elektrik üretmek için bisiklet tekerleğinden elle yapılan teçhizatın ve insani yardım çuvallarından imal edilen eserlerin benzerlerinin bugün Gazze’de de yapıldığını anlattı.

Zulic, şunları kaydetti:

“Müzemizde ziyaretçilerimizin bildiri bırakabilecekleri bir oda da bulunmaktadır. Müzemizin insanlara soykırıma son verilmesi, barış davetinde bulunulması ve barışın gerekliliğini manaya konusunda ilham vermesi bizi hakikaten gururlandırıyor. Dünya, sivillerin ve mağdurların korunmasına yönelik gerçek gereksinimin farkına varmalı. O odada Gazze’ye adanmış birçok bildirisi ve ziyaretçilerimizin Bosna Hersek ile Filistin ortasındaki benzerlikleri fark ettiğini görebilirsiniz.”

İnsanlığın Gazze’de yaşananları ekranlardan ve telefonlardan görebildiğinin altını çizen Zulic, “Gazze’de yaşanan soykırımı, etnik paklığı ve insan hakları ihlallerini önlemek için hala çok az şey yapılıyor. Müzemizin çalışmalarıyla aslında göstermeye çalıştığı şey, çok geç olmadan harekete geçmemiz, barışı sağlamamız, başta bayan ve çocuklar olmaz üzere tüm sivilleri müdafaamız gerektiğidir.” diye konuştu.