Savunma Sanayii Başkanı Demir’den S-400 açıklaması: Bir sistem alınıyorsa kullanmak için alınır, nokta

Savunma Sanayii Lideri İsmail Demir, NTV’den Özden Erkuş’un sorularını yanıtladı.

Türkiye’nin Rusya’dan S-400 alımına ait değerlendirmelerde bulunan Demir’in açıklamalarından öne çıkan başlıklar şu formda:

Türkiye’de savunma sanayii de pandemi müddetinden etkilendi. Türkiye Ihracatçılar Meclisi’nin savunma sanayi ihracatına ait birinci 5 aylık istatistikleri de bu etkiyi gösteriyor. Yıl sonu ve 2020’nin geneli icin nasil bir beklentiniz var, 2019 düzeyi geçilir mi ya da en azından yakalanır mı? 

– Dünya çapında bir yavaşlama oldu. Küresel bir sistem ve birbiriyle bağlantılı işler var. Bilhassa teknoloji alanında etkilenmeler oldu, her bölüm etkilendi. Sıhhat önlemlerini alarak yapılan faaliyetlerle bir arada bir ölçü üretim yavaşlaması olsa da, bilhassa stratejik projelerimizde aksamadan çalışılması için önlemler alındı. Lakin sayılarda da görüldüğü üzere muhakkak bir yavaşlama var fakat bundan sonra ortanın kapatılmasının mümkün olduğunu düşünüyoruz. Sayıların ikinci yarıda artmasını bekliyoruz.  

S-400 hava savunma sistemi…  Son olarak Rus büyükelçisinin yaptığı açıklamayla gündeme geldi. “Biz size aracı sattık, eseri ister plaja götürün isterseniz patates taşıyın. Eseri kullanıp kullanmama tamamem ülkenin kararı” dedi. Bu çerçevede, haziran prestijiyle operatif hale geleceği belirtilen 1. sistem etkin mi ve ikinci sistem teslimatları ne vakit başlayacak? 

– Her vakit söylendiği üzere, bir sistem alınıyor ise kullanmak için alınır, nokta. Devletin çeşitli kademelerinden yetkililer bunu söyledi. Kullanıma geçme süreciyle ilgili ise, bütün dünya makul süreçten geçti. Seyahatler kısıtlandı, makul bağlantılar ve çalışma tempoları düşürüldü. Bu süreç, sistemin faal hale getirilmesini de etkiledi.

Hazırlıklar devam ediyor. Yeni sistemle ilgili, birkaç defa daha söyledik, ikinci etap diyelim buna. Bu proje kendi içinde aşikâr üretim ve teknoloji ögelerini içeriyor. Bunlarla ilgili çalışmalarımız var. İkinci sistemin tedariki konusunda prensip mutabakatımız var. Teknoloji transferi, ortak üretim ayrıntıları ve yol haritası ile ilgili teknik çalışmalar gerekiyor. Bu ayrıntılar sıkıntıyı biraz taşıdı. ‘İkinci sistem tedariki olacak mı olmayacak mı?’dan çok, süreçte bizim kazanımlarımız kıymetli. 

Türkiye’nin tüm hava savunma gereksinimini S-400’ün karşılaması mümkün değil elbette. Bu çerçevede gerek Patriot, gerek Eurosam ile temas var mı? Yoksa genel eğilim bu gereksinimin ulusal imkanlarla sağlanması istikametinde mi? Örneğin Hisar hava savunma sistemleri… 

Hava savunma sistemi katmanlı bir yapı. Çok sayıda S-400 olsa dahi katmanlı planınızın olması gerekiyor. Sistemleri kullanmanız gerekiyor. ‘Korkut, ‘Hisar’ üzere projelerimiz yürüyor. Gerek Eurosam gerek Patriot tekliflerine sıcak baktığımızı söyledik. Somut teklifler olursa çalışmalarımıza devam edeceğimizi söyledik. Patriot konusu bir olgunluğa ulaşmadı. Eurosam konusunda ise daha evvel başladımığımız bir çalışma vardı. Bu ana çizgileriyle Fransa, İtalya ve Türkiye’nin ortak sistem geliştirmesiydi. Türkiye’yi ilgilendiren kısmıyla bu bitirilmek üzere. Öbür iki ülkenin de kendi tanımlamalarını katmasıyla yola çıkılacak. 

Hisar hava savunma sistemleri konusunda son durum nedir? 

Sistemin makul ögelerini sevkiyatı devam ediyor. Stratejik olduğı için ayrıntılarına girmek istemiyorum. Teknik çalışmalar çok âlâ gidiyor. 

F-35 projesinde Türkiye’nin kesim üretimi devam ediyor. Daha evvel ABD’den yapılan açıklamaların tersine bu durum, işbirliğinin devamının, sorunun tahlili konusunda hala seçeneklerin masada olduğunun bir göstergesi mi?

– Sorunu ortaya çıkaran taraf biz değiliz. Sorun yokmuş üzere davranan da biziz. Karşı taraf sorun var diyorsa… Biz çalışmaya bağlı olduğumuzu tekraren dillendirdik. Karşı tarafın faaliyetleri tek taraflı ve işbirliği ruhuna uymuyor. Maliyet olarak da ortaklara ziyan veriyor. Türkiye üzerine düşeni yerine getirdi. Öbür taraf tek taraflı olarak üretim ve siparişleri durdurur ise, ki bu tabir edildi ama siparişler devam etti, haklarımızın takibini sürdürürüz. Türkiye’nin katkısının ne kadar bedelli olduğu görüldü.