Sık Kullanılan Ama Açılımları Pek Bilinmeyen 20 Kısaltma

Pek çok sefer İETT otobüsüne bindiğimizde birilerinin “Fazla Akbil’i olan var mı?” yakarışlarını duymuşuzdur. “Akbil”in açılımının manası “Akıllı Bilet”

Otobüslerde kullanılan; lakin otobüs sözünün geçmediği İETT’nin açılımının İstanbul Elektrik Tramvay Tünel İşletmeleri olarak geçiyor. 1939 yılında kurulan esaslı şirket, 1993 yılına kadar İstanbul ve Anadolu havagazı dağıtım sistemlerini ve 1984 yılına kadar troleybüsleri işletmiş. Ayrıyeten şirket 1982 yılında Türkiye Elektrik Kurumu’na (TEK) devredilen İstanbul’un elektrik hizmetlerini de karşılamış. Yıllar geçtikçe yalnızca toplu taşıma hizmeti vermeye başlayan şirketin ismi de geçmişten kalmış.

“KJ” televizyon yayınlarına yazı bindirmek için eski vakitlerde kullanılan “karakter jeneratörü” isimli aygıtın kısaltmasıdır.Televizyondaki altyazıları yazan şahıslar ise KJ operatörü olarak isimlendiriliyor. Yoğun dikkat gerektiren bu meslekte yapılan yanlışlar vakit zaman toplumsal medyayı sallayan haberlere dönüşüyor.

İngilizce açılımı Chief Executive Officer olan CEO, herhangi bir firmada ortaktan sonra gelen ve sermaye ile ilgili olmayan; ancak o işletmeyi yöneten ve bundan bağımsız sorumlu olan kişidir.

“Patriot” sözcüğü Suriye hududunda ortaya çıkan güvenlik sorunlarıyla gündelik hayatımıza bir anda girdi. Almanya, ABD ve Hollanda üzere NATO münasebetiyle müttefikimiz olan devletler Esad’ın füzelerinden Türkiye’yi korumak için Kahramanmaraş, Gaziantep ve Adana’ya Patriot füze savuma sistemini kurdu. “Phased-Array Tracking and Intercept Of Target” (Faz dizimli amaç takipleme ve önleme) halinde uzun bir açılımı olan bu füze sistemi, soğuk savaş periyodunda Sovyet bombardıman uçağı ve seyir füzesi tehdidine karşı ABD’nin ve Avrupa’daki müttefik ülkelerin korunması gayesi ile geliştirildi. 1991 yılında Körfez Savaşı’nda ve 2003 yılında ABD’nin Irak’ı işgalinde kullanılan “Patriot”un söz manasının “vatansever” olması ise ziyadesiyle manidar.

Polivinil klorür’ün kısaltması olan PVC,  kapı ve camlarımızın yanında konutumuzun pek çok yerinde kullanılır. PVC, kimyasal endüstrisinin en bedelli eserlerinden olan bir cins plastiktir.

İngilizce açılımı Search Engine Optimisation  olan SEO ise; Google, Yahoo, Msn Search üzere arama motorlarında makul sözlerde üst sıralara çıkmak için site içi ve site dışı faktörlerin uygulandığı ve bu uygulama sürecinde sonucu muvaffakiyetle sonuçlanmış süreçler, uygulamalardır. SEO bir şahıs değildir. SEO arama motorları için en başarılı sonuca uzanan süreçler sürecidir.

WC, İngilizce’de Water-Closet manasına geliyor. Düz çeviri de Su-Dolap olarak anlaşılabilir ancak İngilizler de, Su-Klozet manasını taşıyor. 20.yy’ın ortalarında İngiltere’de vuku bulmaya başlayan WC, bugün çabucak her ülkede tuvalet simgesi olarak görülüyor. Yani milletlerarası tuvaletin simgesi, WC’dir.

Kökenleri radyo yayıncılığının hareketlendiği yıllara olan 1937’lere dayanan DJ yani Disk Jokey, müzik akışını denetim eden, kesim seçiminde ve modüller ortası geçişlerde ahenk sağlamakla misyonlu şahsa verilen isimdir. DJ’lerin misyonu yalnızca program sunmak yahut modül çalmak değildir. Ayrıyeten cins gözetmeksizin müzik yahut remix de yaparlar.

Vaktinde Elektrik, Gaz ve Otobüs hizmetlerini sağlaması için kurulduğundan bu sözlerin baş harfleri kullanılarak kuruma EGO ismi verilmiştir. Lakin 20 yıl kadar evvel elektrik ve doğalgaz dağıtım işleri kurumdan alınarak TEDAŞ (bir yıl kadar evvel de TEDAŞ’tan BEDAŞ’a geçti) ve BOTAŞ’a verilmiştir. O vakitten beri kurum yalnızca ulaşım hizmetleri vermektedir. Metro çizgileri da EGO tarafından yapılır, işletilir, denetlenir.

2002 yılında hayatımıza giren Özel Tüketim Vergisi olarak tanımlanan ÖTV; motorlu taşıtlar, petrol, tütün eserleri ve alkollü içecekler üzere lüks mal yahut eserlerden ölçü yahut kıymet üzerinden alınan vergidir.

Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın kısaltmasıyla sıklıkla karıştırılan MIT, dünyanın en ünlü üniversitelerinden olan ABD’deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü’nün kısaltması olarak da kullanılmaktadır. 

Geçtiğimiz günlerde CNN Türk’ün  MIT Technology Review’in bilimsel araştırma hususları ile ilgili haberinde Ulusal İstihbarat Teşkilatı’nın logosunu kullanması ise  sosyal medyada alay konusu olmuştu.

İnternet Sinema Veritabanı manasına gelen IMDb, tüm dünyadaki sinemalarla ilgili fotoğrafları, fragmanları, sinemalar ile ilgili bilgileri online olarak tutan ve kullanıcılarına sunan bir web sitesidir.

Çevresel Tesir Kıymetlendirme uygulamasının kısaltması olan ÇED, rastgele bir projenin etraf üzerindeki kıymetli tesirlerinin belirlendiği bir süreçtir. ÇED nedir sorusunun cevabı ise şu halde; ÇED, yeni proje ve gelişmelerin etraftaki daima yahut süreksiz potansiyel tesirlerinin toplumsal sonuçlarını ve alternatif tahlillerini de içine alacak biçimde tahlili ve değerlendirilmesidir.

MOBESE,“Mobil Elektronik Sistem Entegrasyonu” diye biliniyor; fakat araştırmacı-yazar İlhan Taşçı’nın, Kırmızı Kedi yayınlarından yeni çıkan kitabı “Paralel Hat”ta verdiği bilgilere nazaran bu açılım MOBESE kısaltmasından sonra ortaya çıktı. MOBESE; Murat, Osman, Basri, Erin, Süleyman, Erdoğan isimlerinin baş harflerinden oluşuyor. Yani sistemi kuran polis ve mühendislerin baş harfleri.

CERN Avrupa Nükleer Araştırma Merkezi anlamına gelen Fransızca Conseil Européen pour la Recherche Nucléaire sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu kurum, İsviçre ve Fransa hududunda yer alan dünyanın en büyük parçacık fiziği laboratuvarıdır.

Açılımı Irak ve Şam İslâm Devleti. IŞİD’in İngilizcede kısaltması ise ISIS.

5 Mayıs 1990’da İstanbul’da kurulan MÜSİAD Müstakil Endüstrici ve İşadamları Derneği nin kısaltması olup eski ismi Müslüman Endüstrici ve İş Adamları derneğidir.

CC: Carbon Copy sözlerinin kısaltmasıdır. Bu biçimde eklediğiniz bireylere mailin bir kopyası sarfiyat. BCC: Blind Carbon Copy kısaltmasıdır. Bu formda eklediğiniz bireylere de mail masraf fakat Gönderilen ve CC kısmına yazdığınız şahısların bundan haberi olmaz.

Kaan BORA‘nın genel yayın direktörlüğünü yaptığı spor gazetesi AMK, birinci çıktığı vakitler gazetenin ismi nedeniyle büyük reaksiyon çekti. AMK Gazetesi idaresinden yapılan açıklamada ise gazetenin açılımı: Açık, Mert ve Korkusuz.