Son 1 yılda 190 bin kişi daha yoksullaştı

DİSK üyesi Genel-İş Araştırma Dairesi Emek Araştırma (EMAR) tarafından hazırlanan “Gelir Eşitsizliği ve Yoksulluk Raporu-5” yayımlandı.

Buna nazaran Türkiye’de son bir yılda 190 bin kişi daha fakirleşirken, yoksulluk oranı yüzde 21,7’ye ulaştı, AB ülkeleri ortalamasının üstünde olan gelir dağılımı eşitsizliği derinleşti. Türkiye’de çalışanların yüzde 15’inin fakir olduğu vurgulandı. 

GELİR EŞİTSİZLİĞİ AB’NİN ÇOK ÜZERİNDE

Raporda, TÜİK’ten elde edilen datalara nazaran 2023 yılında Türkiye’de kişi başına düşen ulusal gelirin 13,110 dolar olduğuna işaret edildi.

Gelir dağılımı eşitsizliğinin derinleştiği belirtilen raporda Eurostat bilgilerine nazaran, Türkiye’deki gelir eşitsizliği oranının AB üyesi ülkelerin ortalamasına nazaran epey yüksek düzeyde bulunduğuna işaret edildi. Türkiye’deki gelir eşitsizliği oranının yüzde 0,433 iken, AB üye ülkelerinde bu oranın ortalama yüzde 0,366 olduğu belirtildi.

EN DÜŞÜK TABAN FİYATA SAHİP 3. AVRUPA ÜLKESİYİZ

Rapora nazaran Türkiye, en düşük minimum fiyata sahip üçüncü Avrupa ülkesi. Eurostat datalarına nazaran, Türkiye’de Ocak 2024’te yapılan düzenleme ile taban fiyat 450 Euro’ya denk gelmesine rağmen birçok Avrupa ülkesinin epeyce gerisinde.

En düşük minimum fiyata sahip beş ülke Arnavutluk, Bulgaristan, Karadağ, Sırbistan ve Türkiye iken, en yüksek minimum fiyata sahip beş ülke ise Lüksemburg, İrlanda, Hollanda, Almanya ve Belçika.

GELİR ADALETSİZLİĞİ DERİNLEŞTİ

Yıllık olarak ortalama en yüksek iş gelirine sahip küme patronlar, en düşük gelire sahip küme ise yevmiyeli çalışanlar olurken yıllık ortalama iş gelirleri sırasıyla patronlarda 408 bin 174 TL, kendi hesabına çalışanlarda 115 bin 622 TL, fiyatlı maaşlılarda 102 bin 821 TL ve yevmiyelilerde 53 bin 334 TL oldu.

TÜİK bilgilerine nazaran, 2022 yılında 18 milyon 30 bin olan fakir sayısı, 2023’te 18 milyon 219 bin bireye yükseldi; yoksulluk oranı yüzde 21,7’ye ulaştı. Bu bilgilere nazaran, yalnızca son bir yıl içerisinde 190 bine yakın kişi fakirleşti.

SÜREKLİ YOKSULLUK ORANI YÜZDE 14’E ÇIKTI

TÜİK datalarına nazaran (2023), önemli finansal sorunlarla karşı karşıya olan insanların oranı olarak tanımlanan maddi mahrumluk oranı, bir yılda yüzde 26,4’ten yüzde 28,4’e yükseldi.

Ayrıca, son dört yılın en az üç yılında yoksulluk hududunun altında yaşayanları tabir eden daima yoksulluk oranı da, 1,7 oranında artarak yüzde 14’e yükseldi.

Raporda duruma ait, “Bu bilgiler, maddi problemlerin ve yoksulluğun geldiği noktayı işaret ederken ekonomik dengesizliklerin ve gelir adaletsizliğinin derinleştiğini göstermektedir” kıymetlendirilmesi yapıldı.

YOKSULLUK EN FAZLA ÇOCUKLARI ETKİLİYOR

TÜİK bilgilerine nazaran, 2023 yılında fakir çocuk oranı yüzde 31,3 iken önemli maddi mahrumluk içinde olan çocukların oranı da yüzde 33,3. Bu dataya nazaran, neredeyse her 10 çocuktan 3’ü fakir.

Raporda yoksulluğun en fazla çocukları etkilediği tabir edilirken “Çocuk yoksulluğu oranları ile çocukların en temel ihtiyaçları olan beslenme, sıhhat, eğitim ve barınma imkânlarından mahrum olma oranları ortasında yanlışsız bir orantı vardır. Bu durum, çocukların maddi, manevi ve duygusal açıdan gelişimlerini olumsuz etkilemektedir. Bu şartlar altında, zihinsel ve bedensel gelişim açısından temel ihtiyaçları karşılanmayan çocuklar, erken yaşlarda çalışma hayatına katılarak personel olmaktadır. Çocuk personelliği, devletin çocukları muhafaza siyasetlerinin yetersizliğinin bir sonucu olduğu üzere, toplumsal ve ekonomik siyasetlerdeki adaletsizliğin bir yansımasıdır” denildi.

ÇALIŞANLARIN YÜZDE 15’İ YOKSUL

Eurostat’ın 2023 datalarına nazaran AB ülkelerinde çalışan yoksulluğunun en yüksek olduğu ülke Türkiye. Türkiye’de çalışanların yüzde 15’i fakir. Türkiye’yi izleyen başka ülkeler İspanya ve Slovenya. Buna rağmen, çalışan yoksulluğunun en düşük olduğu ülkeler ortasında Çekya, Danimarka ve Belçika bulunmakta.

Raporda öne çıkan başka başlıklar ise şöyle:

* Türkiye’de yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski en çok bayan ve çocukları etkiliyor

* Her 10 bayandan 4’ü yoksulluk ve toplumsal dışlanma riski altında

* Türkiye’de her iki şahıstan biri borçlu

* Borçluluk seviyesi arttıkça tüketici kredilerine müracaat ve kredi kartı kullanımı artıyor

* Tüketici kredilerinin fiyatı bir yılda yüzde 22 artarken; kredi kartı kullanımı yüzde 59 arttı.