Son dakika… Dolar, borsa, altın, mevduat, fon… Uzmanlar yorumladı! İşte yılın kalan kısmı için önemli tavsiyeler… BİST’te yeni hedef belli oldu

Türkiye iktisadında mali ve mali disiplin duruşu korunmaya çalışılıyor. İktisat odakları topyekun enflasyonu düşürmeye yönelik atılımlarda bulunurken düzenleyici kurumlar da buna nazaran aksiyon almaya devam ediyor.

Yüzde 70’e dayanan yıllık enflasyonun Haziran ayından itibaren baz tesiri nedeniyle düşmesi beklenirken yatırım araçları tarafında ve kredilerde genişleme devam ediyor.

Faizlerin yüksek olmasına karşın kredi iştahı şimdi kesilmedi ve kredi-kredi kartı kullanımlarında ölçülü artış sürüyor.

Altın ithalatına kota getirilmesiyle birlikte cari açıkta gerilemeler görülmeye başlandı.

Döviz kurlarında ise yükseliş sürat kesti ve doruktan küçük geri çekilmeler görülmeye başlandı.

Borsa İstanbul tarafında her geçen gün yeni rekorlar kırılmaya başlandı ve yabancı yatırımcı girişinin de başladığı tabir ediliyor.

ABD İKTİSADI TAKİP EDİLİYOR

ABD enflasyonunun yüksek seyretmesi Fed’in faiz indirme patikasına girmesine engel oluyor. Fed Başkanı Jerome Powell, verileri inceleyerek faiz indirime gideceklerini ve gayelerinin kalıcı yüzde 2’lik enflasyonun oluşması olduğunu belirtiyor. Bu nedenle ABD’de faiz indirimlerinin gelmesinin yıl sonunu bulacağı piyasalar tarafından bekleniyor. ABD’de faizlerin düşmesiyle birlikte doların güç kaybına uğrayacağı ve bunun sonucunda farklı yatırım araçlarında hareketlenmeler görüleceği de öne sürülüyor.

Uzman isimler borsa, altın, döviz için beklentilerini açıkladı.

İşte uzman görüşleri…

“HİSSE SENEDİNE İLGİ ARTMAYA DEVAM EDECEK”

Cemal Demirtaş – Cet Yatırım Araştırma Genel Müdür Yardımcısı

2023 genel seçimlerinin akabinde başlayan olumlu trend, Mart 2024 mahallî seçimlerinin akabinde yine ivme kazanmaya başladı.  Hükümetin, rasyonel makroekonomik siyasetlere dönmesi ve enflasyonla çaba konusunda kararlı olduğunu göstermesi, mahallî seçim sürecinde de kararlı tavrından ödün vermemesi, piyasalar tarafından olumlu karşılandı.  Siyaset faizleri yüzde 50 düzeylerine ulaşırken, mali siyasetlerle da iktisat programının desteklendiğini görüyoruz. Önümüzdeki aylarda -Mayıs’ta zirve yapmasının ardından- bilhassa Temmuz’dan itibaren enflasyonun gerilemeye başlaması, 2025 yılına ait olarak daha olumlu beklentilerin oluşmasını da destekleyecektir. Önümüzdeki 3-5 aylık devirde, iç talepte yavaşlama, enflasyonda düşüş ve bilhassa Avrupa’daki toparlamanın katkısıyla ihracattaki artış iktisatta olağanlaşmanın sinyallerini verecektir. Sıkı para siyaseti devam ederken, TL varlıkların cazip olmaya devam edeceğini ve seçici olmak kaydıyla pay senedine olan ilginin de artmaya devam edeceğini düşünüyoruz.

“BİST’TE 15 PUAN GÜNDEME GELEBİLİR”

Yerel seçimler öncesinde BIST100 endeksi, 6 ay kadar 7.500-9.500 aralığında seyretti ve 2023 yılındaki 4.500-8.500 rallisinin akabinde, Borsa atılan adımların tesirlerini izlemeye koyuldu. Lokal seçimlerin akabinde 4 yıl daha seçim olmayacağı beklentileri ve iktisada olan inancın yerli ve yabancı yatırımcı nezdinde artmasıyla BIST100 endeksinin önü de açıldı. Ekim 2023 strateji raporumuzda 12 aylık BIST100 endeks gayemiz 11.000 idi. Bu düzeylerin, beklediğimizden daha erken yakalanabileceğini düşünüyoruz. Şimdi 12 aylık gayemizi güncellemedik ancak gerçek siyasetler izlenmeye devam ederse, yabancı yatırımcının önemli mânâda gelmesi durumunda 15.000 endeks düzeyleri dahi gündeme gelebilir.

“ORTA DOĞU’DAKİ TANSİYON TİCARETİ, TURİZMİ OLUMSUZ ETKİLEYEBİLİR”

ABD’deki enflasyonun düşmemesi ve Orta Doğu’daki tansiyon, küresel iktisat ve fon akışları açısından da kıymetli risk faktörleri olarak sıralanabilir. Orta Doğu’da tansiyonun artması, bölgesel ticareti ve turizmi de olumsuz etkileyebilir. Mevcut durumda, Orta Doğu’daki tansiyonun denetim altında kalabileceği eğilimi daha yüksek ihtimal görünüyor. ABD’de yılın 2. yarısında seçimlerin olacağını gözönüne alırsak, işsizlik oranlarındaki gelişmelere nazaran faiz indirimlerinin gündeme gelebileceğini lakin FED’in faiz indirimi konusunda telaşlı olmayacağını düşünüyoruz.

“ONS ALTINDA 2100-2300 DOLAR ARALIĞINDA SEYİR OLABİLİR”

Altın için kısa vadede ons bazında 2.400 dolar düzeyinden dönmüş olabileceğini ve orta vadede 2.100-2.300 aralığında seyredebileceğini düşünüyoruz.

“TÜRK LİRASI DOLAR KARŞISINDA GERÇEK OLARAK KIYMET KAZANACAK”

Dolar kurunun genel düzey olarak beklentilerimizin altında seyrettiğini söyleyebiliriz. Haziran sonu 34,5 ve yıl sonu 40 TL varsayımıyla modellerimizi oluştururken, Dolar/TL’nin, TCMB’nin döviz alımlarına karşın 32 TL civarında seyrettiğini görüyoruz.  Önümüzdeki devirde Dolar/TL nominal olarak yükselse de yüksek faizleri düşündüğümüzde TL’nin gerçek olarak paha kazanmaya devam etmesini bekliyoruz.

“HİSSE FONLARINA İLGİ OLABİLİR”

Fon sepeti, değerli madenler, para piyasası, altın ve borçlanma araçları fonlarında stopaj oranı yüzde 0’dan yüzde 7,5’a yükseldi.  Öte yandan, değişken, karma, eurobond, yabancı, dış borçlanma ve özgür fonlarda stopaj yüzde 10 olarak korundu. Birebir vakitte, pay senedi ağır fon, iştirak pay senedi ağır fon ve hür pay senedi ağır fonlarda stopaj oranı yüzde 0 olarak korundu. Önümüzdeki periyotta de yeniden pay senedinin stopaja tâbi olmaması, pay senedi fonlarını ve yatırımlarını destekleyici olarak kıymetlendirilebilir.

“POZİTİF HAVAYI ABD ENFLASYONU BELİRLEYECEK”

Eral Karayazıcı – Inveo Portföy Fon İdare Müdürü

Pozitif havanın taban 8-9 ay daha süreceğini düşünüyorum. Temposunu, ne kadar ve ne ölçüde orta negatif akım içereceğini ABD enflasyonunun düşüş suratı belirleyecektir.

Aslında ABD enflasyonu 2 yıla yakın müddettir geriliyor. Sorun son aylarda direnç katılık göstermesi ve düşüşün devam etmeyişi.

Ben önümüzdeki 1-2 çeyrek içinde ABD iktisadının yavaşlaması ile bir sorunun oradan kalkacağı ve enflasyonun düşmeye devam edeceği görüşündeyim.

“BİST’TE YIL SONUNDA 15500 PUANA YÜKSELİŞ GÖRÜLEBİLİR”

Aslında son 2 haftada bir ölçü kar realizasyonları olsa da sene başından bugüne global fonlar BIST’te alıcı ve ben bu eğilimi yılın devamında da sürdüreceklerini ve endeksin yaz aylarında 12,000 yıl sonunda 15,500 puana yükselme potansiyeli olduğunu düşünüyorum.

Ancak önümüzdeki devrin geçmiş örneklerden farklı olarak ailece yükseliş yerine pay senedi bazında hakikat tercihlerin sonuç vereceği kusurlu kararların üzeceği bir parkura sahne olması daha muhtemel.

“HİSSEDE MAKUL YÜKÜ AŞMADAN YATIRIM YAPILMALI”

Gerek borsanın gerek altın vb… klâsik enstrümanların artık çok değerli bir rakibi var; mevduat.  TRY bazında (stopaj sonrası) yüzde 4 kadar getiri sunan bu seçenek güçlü bir alternatif maliyet ögesi.

Bugün 100 TRY ile mevduat yapan bir yatırımcı yılsonunda kapitalini 132 yapma bahtına sahip.

Evet BIST 15,500 olursa bu elbette gerçek yüzde 17 (155 / 132) getiri manasına gelir ve mutlak halde de mevduatın üzerine çıkar. Fakat bu bir potansiyel / garanti bir getiri değil. Bu nedenle ihtimamlı tercihlerle ve muhakkak bir yükü aşmadan pay senedi yatırımı gerçekleştirilmesini daha rasyonel buluyorum.

“ORTA DOĞU’DAKİ GELİŞMELER PİYASALARI ETKİLEMİYOR”

Orta Doğu piyasalar üzerinde tesir göstermiyor. İçine İran ve ABD’yi alacak bir savaş çıkması riski masaya gelmedikçe bence bu durum değişmez. Pekala bu risk masaya gelebilir mi derseniz; ABD seçimi sonrası 2025 yılında mümkün fakat 2024 yılının konusu olacağını düşünmüyorum. ABD enflasyonu piyasalar için en belirleyici faktör olmayı sürdürecek ve beklenti üzeri her bilgi negatif orta akımları tetiklemeye devam edecektir.

“ALTINDAKİ YÜKSELİŞİN SEBEBİ ÇİN”

Altın Çin talebi ile yılın birinci beş ayında dolar bazında yüzde 12 bedel artışı kaydetti. Bunu tersten okursak Çin’in altın sevdasına son vermesi en değerli risk. Bu risk gerçekleşir mi derseniz bence görünen gelecekte güç ve ons altının yılın kalan kısmında yüzde 8-10 kadar daha artış kaydetmesi daha mümkün. 3000 dolar olamaz mı derseniz 2024 özelinde ben o ölçüde güçlü bir artış olacağını sanmıyorum.

“DOLARIN GETİRİSİ MEVDUATIN ALTINDA KALIR”

Mart ayında kaydettiği primin yarısını geri veren USDTRY dört haftadır yatay seyrediyor.

Ben bir müddet sonra TCMB’nin alımlarıyla ölçülü süratte (aylık yüzde 2-3 arası) bir artış trendinin başlayabileceğini fakat sağlayabileceği TRY getirinin mevduatın altında kalacağını düşünüyorum.

“BORSA DIŞINDA GERİYE FIRSAT KALMIYOR”

Rıdvan Baştürk – Baştürk Finansal Danışmanlık Kurucusu

BİST’teki olumlu görünümün öyküsü gerçek getiriyle alakalı bir durum. Enflasyon ve enflasyon beklentilerinin istenildiği üzere düşürülememesi buna rağmen TCMB’nin faiz artırım sürecini yüzde 50 düzeyinde sonlandırmış olmasının tesiriyle cazip bir gerçek getiri ortamı oluşmuyor. Dolar kurunun hareket ettirilmemesi, altın fiyatlarının az çok tıpkı yerlerde kalması ve bunlara ek olarak yüksek kredi faiz oranları nedeniyle araç ve konut üzere alanlarda da kaçış alanı pek kalmadı. Hal bu türlü olunca geriye borsa dışında pek bir fırsat kalmıyor. Mevcut konjonktürde borsaya olan talep enflasyon var olduğu sürece daha doğrusu gerçek getiri cazip hale gelene kadar sürecektir.

Yabancıların gelmesi için öbür hususlarda gelişmelere gereksinim olduğunu düşünüyorum. O hususta şimdi taban ve koşulların uygun olmadığını söyleyebilirim. Bilhassa kur tarafının özgür bırakılması durumunda ilginin artabileceğini düşünüyorum. Bu üslup enflasyonist ortamlarda piyasa enstrümanlarının hangi düzeylere ulaşabileceğini kestirmek zordur. Lakin mevcut teknik görünümde 10.700/10.800 bölgesinin kritik eşik olarak izlenmesi gerektiğini düşünüyorum. 

“ENDEKSTE GERİ ÇEKİLMELERDE YÜK ARTIRILABİLİR”

Yukarıda bahsettiğim görüşümde, borsa için enflasyonist ortamın da tesiriyle talebin süreceğini düşündüğümü belirttim. Ancak burada birtakım durumları ayırt etmek gerekiyor. Türkiye’de kredi faizleri epey yüksek düzeydeki esasen bunun çok evvelden bu halde olması gerekiyordu. Bu yüksek faiz ortamında iç talep makul noktada soğuyacaktır. Bu nedenle hisse seçimlerinde bunun hesaba katılması gerekiyor. Daha çok dış talebe bağlı bir arayışın sağlıklı olacağını düşünüyorum. Portföylerde pay senedi tartısı ne çok fazla ne çok düşük olması gerekiyor. Burada yüzde 40 bandında bir pozisyonlanmanın uygun olacağını düşünüyorum. Bilhassa endekste yaşanabilecek geri çekilmelerde yük artırılabilir.

“ORTA DOĞU’DA TANSİYON YÜKSELMEDEN ORTADAN KALKIYOR”

Ortadoğu’da yaşanan tansiyonun genel manada piyasaları bozduğunu düşünmüyorum. Zira yaşanan artan tansiyon daha fazla büyümeden çabucak ortadan kalkıyor. Son olarak İran-İsrail konusu birkaç gün gündemi işgal ettikten sonra bir anda ortadan kayboldu. Bu nedenle bu gelişmelerin kısa vadede anlık fiyatlamalar dışında bir tesiri olduğunu düşünmüyorum.

“ENFLASYON DÜŞERSE FAİZLER DE AŞAĞI ÇEKİLİR”

ABD’de de bize misal bir enflasyon sorunu var. Doğal ki enflasyon oranı bizimle karşılaştırılamaz lakin orada da enflasyonu maksada indirme konusunda tasalar var ve bu itimat giderek kayboluyor. ABD’deki enflasyon tasaları faizin de üstte kalmasına neden oluyor. Bu yılın başında Fed’in 6-7 kere faiz indirme beklentileri kısa vakit içerisinde 1’e düştü. ABD faizlerinin yüksek kalması bizim üzere ülkeler için dolaylı olarak negatif bir durum. Gelecek süreçteki en azından bu yıldan sonraki süreçten bahsediyorum enflasyonun düşmesi global faizleri de aşağı çekecektir. Bu durum bize müspet yansıyacaktır ancak bunun daha çok vakti olduğunu düşünüyorum.

“GRAM ALTINDA ÜST İSTİKAMETLİ POTANSİYEL SÜRÜYOR”

2500 TL düzeylerini gördükten sonra yaklaşık 100 TL düşüş yaşadı. Bu düşüşte ons altının 2400 dolar düzeylerinden 2300 dolar altına inmesi tesirli oldu. İran-İsrail tansiyonu fiyatları üst çektikten sonra, bu tansiyonun azalması fiyatları tekrar aşağı çekti. Gram altın değerlendirmesi yapılırken hem ons altın hem dolar kurunu tahlil etmek gerekiyor.

Ons altın hem jeopolitik riskler hem de Fed’in bir basamakta faiz indirimine başlayacağı beklentileriyle güçlü duruyor. Bu faiz indirim süreci beklenenden çok uzun sürecek olsa da fiyatlamalara yansıyor. Ons altında geçtiğimiz haftalardaki üzere süratli yükselişler biraz geride kalsa da geri çekilmelerde alım talebini süratli bir halde geldiğini görüyoruz. Mevcut görünümde 2280/2260 dolar bandı üzeri kalındığı sürece ons altında üst potansiyelin sürecektir. Dolar kurunda ise yatay ve hacimsiz yapının sürmesini ama yılın son çeyreğinde bir üst atak gelmesini bekliyorum. Bu iki durumu hesaba kattığımızda gram altında da üst potansiyelin sürdüğünü ve geri çekilmelerde alım fırsatlarının gelebileceğini düşünmüyorum. Kısa vadedeki düşüşler, orta vade için alım fırsatı verebilir.

“DOLARDA HAREKETSİZLİĞİN DEVAMINI BEKLEYEBİLİRİZ”

Dolar kurunda yaklaşık 10 haftadır hayli hacimsiz ve yatay bir görünüm var. Fiyatlar genel görünümde neredeyse hiç hareket etmiyor. Burada hür bir yapıdan bahsetmek güç. Yaz aylarına girdiğimiz için bu süreçte ülkeye döviz girişi de olacağını düşünürsek kurdaki hareketsizliğin devam etmesini bekleyebiliriz. Anlık düşüşler gelebilir ancak bu biçim düşüşler hem kişiseller hem kurumsallar tarafından ve hatta TCMB tarafından alım talebiyle karşılanacaktır. Üst tarafta sert bir hareketin de olmayacağını düşünüyorum. Bu nedenle bir müddet daha bu görünüm devam edecektir. Burada yılın son çeyreğine gerçek bir hareketlenme görebiliriz.