GÖKHAN KARAKAŞ İstanbul – Marmara Denizi’nde görülen 15 yılın en ağır deniz salyası (müsilaj) yoğunluğunu araştırmak için dalgıçlardan ve su altı görüntüleme uzmanlarından oluşan bir takımla araştırma yaptık. Derinlere Hürmet Dalış Topluluğu üyeleri Ali Ethem Keskin, Cumhur Ayar, Ferhan Coşkun, Yener Kuşçu, Birkan Fazilet ile Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün Avrupa yakasındaki ayağının altında gerçekleştirilen 0-10 metre ortasındaki dalışlarda deniz salyasının tesiri gözlemlenmedi.
GÖĞEBAKAN BALIĞI
Karadeniz, kuzeyden beslendiği Tuna, Dinyeper, Dinyester, Don ve Kuban ırmaklarının yanı sıra Anadolu’dan doğan Sakarya, Kızılırmak, Yeşilırmak ve Çoruh’un getirdiği besin kıymeti yüksek suyu İstanbul Boğazı üzerinden Marmara Denizi’ne aktarıyor. Karadeniz’den Marmara Denizi’ne yılda 660 milyar metreküp suyu getiren yüzey akıntısının başlangıcı YSS Köprüsü altında inilen birinci derinliklerde deniz salyasının izleri görülmedi. Akıntının tesirli olduğu bölgeye girmeden yapılan 0-10 metre derinlikteki dalışlarda da göğebakan, gün balığı, deniz salyangozu, yengeçler, kaya balıkları üzere canlıların yaygınlığı Karadeniz’in besleyici özelliğini yansıtıyordu.
FİL BURNU MEMNUNLUĞU
İstanbul Boğazı’nın doğu tarafındaki Fil Burnu kıyılarında yapılan dalışlarda ise misal sonuçlar görüldü. Saatte 4 deniz mili (7 KM) sürate erişebilen ve 25 metre derinliğe kadar tesirini gösteren kıyılarda taban balığı rinaların bulunduğunu görmek memnunluk verdi. Karagöz balıklarının da yuvalandığı bölgede istavrit balıklarının da izlerine rastlanırken, deniz salyasının birikme yapmadığı gözlemlendi.
AKINTI TESİRİ
Türkiye denizlerinin korunması için çabalayan Türk Deniz Araştırmaları Vakfı, 0-10 metre aralığında gözlemlenmeyen müsilajın daha derinlerde taban hayatını etkileyebileceğini belirtirken gerekli tedbirlerin alınması gerektiğini açıkladı. Kış boyunca balıkçıların ağ gözlerini kaplayan müsilajın tesirini araştırmak için bilimsel çalışma yapılması gerektiğini vurgulayan TÜDAV, “Marmara Denizi’nde deniz salyasının tahlili için yapılan çalışmalara Karadeniz de dahil edilmeli” teklifinde bulundu.
Muhabirimiz Gökhan Karakaş dalış yaptığı su altındaki canlı varlığına tanıklık etti.
‘100 METREYE ATTIĞIM AĞLARDA MÜSİLAJI GÖRDÜM’
50 yıldır İstanbul Boğazı’nda avlanan tek bayan balıkçı Necla Köseoğlu ise Karadeniz akıntısının boğazda kıvrım biçiminde girdap (anafor) oluşturacak kadar güçlü olduğunu lakin dönem boyunca deniz salyasının ağlarını doldurduğunu belirtti. Köseoğlu, ağlarından müsilajı nasıl temizlediğini anlattı:
“Ağlarımızın aralıklarını kaplayan deniz salyası bizi ekonomik olarak çok etkiledi. Bir çamur üzere ağları kaplayan deniz salyasının ağ derinliğinde karşımıza çıkması bizi huzursuz etti. İstanbul Boğazı’nın son noktası Rumelikavağı’nda kıyı avcılığı yapan benim üzere küçük balıkçılar, deniz salyasını 1990’larda tanıdı. Ağları çekerken, denizanası ile kirliliğin karışımı olan deniz salyasını elimle sıvazlayarak tekneye çekiyorum. Arınması için tam gazla giderken ağları teknenin peşinde yıkayıp temizliyorum. Ağlarımızın gözlerini kapatıyor ve balık tutamıyoruz. Ağları tekneye alırken, makaranın gücüyle tartıdan, ağlar yırtılıyor. 40 metreden 100 metreye attığım ağda bile müsilajı gördüm.”
Dalış takımı (soldan-sağa) Ali Ethem Keskin, Cemil Şen, Prof. Dr. Bayram Öztürk, Birkan Fazilet, Mustafa Kılıç, Gökhan Karakaş, Necla Yazıcı, Yemer Kuşçu, Cumhur Ayar, Ferhan Coşkun.
