Bütün dünyada olduğu üzere Türkiye’yi de etkileyen virüs salgını bilhassa ekonomiler üzerinde yıkıcı bir tahribata yol açtı. Sonların kapanması …
Yeni Asır’dan Faruk Erdem’in ilgili yazısı şöyle; Türkiye’de de bilhassa hizmet dalı ve esnaf başta olmak üzere birçok kesim salgının tesirini hissetti. Fakat bizde virüsün görüldüğü Mart 2020 tarihinden itibaren işletilen dinamik dayanaklar iktisat idaresi ve hükümetin aldığı önlemler Türkiye’nin salgının tesirini en az hasarla atlatan ülkelerden birisi olmasını sağladı.
2020 yılında dünyada büyüyen iki ülkeden birisi Türkiye oldu. Salgının başladığı andan itibaren çalışanından patronuna, hane halkından, emeklisine, esnaftan KOBİ’ye çabucak her kesim için değerli dayanak paketleri devreye sokuldu.
Bazılarına ucuz kredi kanalları açılırken kimi kısımlara direkt hibe takviyesi ile nakit ödemeler yapıldı yapılmaya da devam ediliyor.
Birebir vakitte kamuya karşı ve bankalara karşı olan yükümlülüklerle ilgili önlemler alındı, vergi prim ertelemeleri ve indirimleri yapıldı, kredi ödemeleri ertelendi, iki büyük yapılandırma ile vatandaşın borçlarının kıymetli bir kısmı silindi.
Dayanaklar ve alınan önlemler hem emekçiyi, hem patronu hem de hane haklarını koruyacak halde dizayn edildi. Bu da çalışanları korurken işyerlerini de ayakta tuttu. Hane halklarının nakit muhtaçlığı karşılanırken esnafın kayıpları bir nebze giderildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dayanakların 661 milyar liraya ulaştığını açıkladı. Çarpan tesiriyle bu sayının iki katına çıktığını da söyleyebiliriz. Normalleşmeyle birlikte çok süratli bir toparlanma olacağı da görülüyor.
HER KISMA ULAŞILDI
Türkiye içeride dışarda bütün bu ataklara karşın iktisadi faaliyetini sürat kesmeden devam ettirdi ve her kısma ulaşan dayanaklarla iktisadın her bir çarkını ayakta tuttu. İşte son 1.5 yılda yapılan dayanaklardan kimileri.
EMEKLİYE:
En düşük emekli maaşı 1.500 TL’ye çıkartıldı * Maaş artışından 645 bin emekli yararlandı * Emekli ikramiyelerine artırım yapıldı, 1.100 TL oldu.
ÇİFTÇİYE:
● Çiftçilerin eserlerinin alım fiyatları açıklandı TMO devreye girdi ● Kuraklıktan ziyan görenlerin banka ve kooperatif borçları ertelendi ● Hal yasası ile eserlerin paha bulması için çalışmalar başladı.
ESNAFA:
● 848 bin esnafa uygun kurallarda kredi açıldı ● 1.2 milyon esnafa 4.4 milyar liralık ciro, kira dayanağı verildi ● 1.3 milyon esnafa 4.6 milyar liralık hibe takviyesi başlatıldı ● 219 milyar liralık vergi ve prim ödemeleri ertelendi.
TOPLUMSAL TAKVİYE:
● 800 bin vatandaşa 6 ay ödemesiz nakit dayanağı kredisi verildi ● 7 milyon haneye toplumsal takviye ödemeleri yapıldı ● Tüm toplumsal ödemelerin toplamı 181 milyar lirayı buldu.
ÇALIŞANLARA:
● 3,7 milyon çalışana kısa çalışma ödeneği verildi ● 1 milyon vatandaş işsizlik ödeneği aldı ● 2,8 milyon çalışana nakdi fiyat dayanağı verildi ● Fesih yasağı 30 Haziran’a kadar uzatıldı ● Çalışana ödemeler 67,5 milyar liraya ulaştı.
FİRMALARA :
● 400 bin firmaya uygun kaidelerde kredi kullandırıldı ● Nakit takviyesi kredilerinin toplamı 315 milyar lirayı buldu ● Vergi ve prim ödemeleri ertelendi ● Birçok dalda KDV oranları düşürüldü ● KÇÖ ile işyerleri ayakta tutuldu ● Toplam 26 milyar liralık vergi 4 milyar liralık primden vazgeçildi ● Nefes kredisi çalışmaları başlatıldı.