Son dakika! Uçan daireler bunlar! Kapış kapış

Mert İnan – İstanbul / Son vakitlerde İstanbul genelinde artan kira fiyatları vatandaşların keyfini kaçırırken, birçok semtte ise neredeyse kiralık daire kıtlığı yaşanıyor. Son dokuz aylık devirde her semtte kira fiyatlarının yüzde 50 ile 80 ortasında arttığını anlatan emlakçılar, bu durumun artan yabancı ve göçmen nüfusundan kaynaklandığı görüşünde. Yabancıların yanı sıra, inşaat maliyetlerindeki artış, memur tayinleri, öğrenci sayısı ile boşanmalardaki artışın da kira fiyatlarının yanı sıra daire kıtlığına yol açtığına da dikkat çekildi. Göçmen istilasına uğrayan Fatih Nişanca Muhtarı Zübeyir Yiğitalp’e bölgedeki kira fiyatlarını sorduğumuzda, “Boş daire yok ki!” yanıtını aldık. Yiğitalp, muhtarlığın olduğu Hemşeri Sokak’tan örnek verirken şunları söyledi:  “Karşınızda gördüğümüz bina 11 daireden oluşuyor. Üç dairede Türk aile, sekiz dairede ise yabancılar ikamet ediyor. Yan bina olduğu üzere yabancılardan oluşuyor. Öbür binalarda da durum birebir. Suriyeli, Afgan, Özbek, Türkmen, Iraklılar başı çekse de Ortadoğu ve Afrika’nın her bölgesinden insan buraları mesken tutmuş durumda. Birtakım dairelerde 10 kişi kalanlar var. Bir yıl evvel bin 500 liraya kiraya verilen daireler, şu an 2 bin 500 lira. Arap ve Kuzer Afrika ülkelerinden yabancılar, İstanbul’un her yerinden konut kiralamaya başladığını kendi federasyonumuza üye meslektaşlarla konuşuyoruz. Fakat Fatih’te yaşayanların birden fazla kaçak mülteciler. 10 kişi bir ortaya gelip kirayı bölüşüyorlar. Boşalan konutlar saniyesinde tutulur vaziyette.”

‘BÜYÜK İKRAMİYE’

Bölgedeki keşfimiz sırasında konuştuğumuz emlakçılar utangaç hallerle sorularımızı yanıtlarken, soyadını vermekten çekinen Ömer Beyefendi ise, “Bölgede yüklü Afgan, Özbek, Tacik, Suriyeli olmak üzere İslam coğrafyasının her köşesinden insan ikamet ediyor. Konut bulamayan, kayıtsız personeller süreksiz müddet çalıştıkları atölyelerde yatıp kalkıyor. Bölgede kiralık daire bulmak piyangodan büyük ikramiye çıkmasıyla eş paha duruma geldi. Konut çıksa da fiyatlar uçmuş durumda” bilgisini paylaştı.  

GABONLU, NİJERYALI

Zeytinburnu Telsiz Mahallesi’nde kapısını çaldığımız emlakçı M.K. de emsal serzenişlerde bulunarak, “Her gün yüz kişi kiralık daire soruyor lakin kiralayacağımız daire yok denecek kadar az. Yabancı sayısındaki artış nedeniyle kiralık daire kalmadı. Bizim vatandaşlarımız aylık kirasını ödemekte zahmet yaşarken, bilhassa Araplar bir yıllık kira bedelini ödeyerek mesken tutabiliyor. Semtte dolaşın Gabonlu, Nijeryalı, Yeni Gineli olmak üzere her milletten insan görürsünüz. Telsiz Mahallesi’nde 2 bin liranın altında daire bulmanız imkansız. Fiyatlar son 8-9 ayda yüzde 60 artmış durumda” diye konuştu.  

Telsiz Mahallesi Muhtarı Edanur Menteş’in kapısını çaldığımızda misal yanıtları alıyoruz:
“8-10 yabancı erkek bir ortaya gelip kirayı bölüşüyor. Semt nüfusunun yüzde 15’i yabancı, göçmen, Arap kökenlilerden oluşuyor. Bölgede Afgan, Suriyeli, Libyalı, Türkmen başta olmak üzere her milletten insanı görmek mümkün.”

‘15 DAKİKADA 40 KİŞİ ARADI’

Mecidiyeköy, Şişli, Esentepe sınırında 30 yıldır emlakçılık yapan Erol M’de Fatih ve Zeytinburnu’ndaki duruma misal bir tablodan kelam ederek, şöyle konuştu:

“Kimse farkında değil lakin İstanbul’daki yabancı nüfusu çok önemli formda artmaya devam ediyor. Bilhassa Araplar meskenleri kapış kapış kiralıyorlar. İnanın ilan çıktığımızda bir saat içinde 50 yabancı bilhassa de Araplar’dan telefon alıyoruz. Son bir yıldır hayatımda birinci sefer bu türlü bir durumla karşılaşıyorum. Geçen gün Mecidiyeköy’de 2 bin lira ederi olan bir daireyi 2 bin 500 liradan ilana çıkarttım. 15 dakika içinde 40 kişi aradı. İranlı bir aile bir yıllık peşin önerdi lakin daireyi iki Manisalı öğrenciye kiralamayı uygun bulduk. Yabancılar bilhassa de Araplar piyasayı yükseltiyorlar. Gayrettepe-Esentepe sınırında olağanda günlük 800 kiralık ilanı olması gerekirken bu sayı 300’ün altında.”

‘40 YILLIK 80 METREKARE DAİRE 5 BİN LİRAYA ÇIKTI’

Beşiktaş’taki emlakçıların kapısını çaldığımızda semtteki durumun öğrenci yoğunluğundan kaynakladığına dikkat çektiler. Emlakçı Büşra Hanım, Beşiktaş bölgesindeki yabancı tesiri Fatih, Zeytinburnu, Küçükçekmece’deki üzere olmadığına değinirken, “Bizim bölgemizde büsbütün öğrenci nüfusuyla ilgili bir kasvet kelam konusu. Kiracılar, yaşanan fiyat artışını fırsat bilerek, fahiş artış talebinde bulunan mesken sahiplerine istek göstermemeli. 40 yıllık, 80 metrekare meskenlerin fiyatı 5 bin liraya çıktı. Yeni binalar 8-9 bin liradan kiralanırken, eski bakımlı daireler 6-7 bin aralığında seyrediyor” sözlerini kullandı.

Aksu Emlak Fulya Hanım da “Hiç kiralık yok” derken, “Beşiktaş öğrenci yüklü bir semt. Artan hayat pahalılığını görüp dairesini boşaltmayan çok kişi var. Geçen yıl 2 bin 500 liraya verdiğimiz taban yahut giriş katları, şimdilerde 4 bin 500 liradan kiralıyoruz. Beşiktaş’ta Araplar, göçmenler yok lakin öğrenci patlaması yaşanıyor” diye konuştu.

‘BOŞANMALAR NEDENİYLE KİRALIK DAİRE KALMADI’

Kadıköy Bağdat Caddesi’nde emlakçılık yapan Erkan Zing ise inşaat maliyetlerini yüzde 25 arttığını belirtirken, şu bilgileri paylaştı:
“Uzun vakittir yeni inşaat yapılmıyor. Arz, talep istikrarı bozulmaya başladı. 10 bin liraya kiraya verdiğim daireler 25 bin liraya çıktı. Buna karşın boş daire bulmakta zahmet yaşıyoruz. Bizim bölgede bilhassa pandemi periyodunda çok fazla boşanma olduğunu gözlemliyoruz. Boşanmalar nedeniyle bir artı bir ve iki artı bir daire kalmadı. Çiftler boşanınca taraflardan biri yeni daire tutmak zorunda kalıyor. Anadolu yakasındaki durum Avrupa yakasından daha farklı. Yüksek bedelli konutlar Araplar’a yahut öteki asıllı yabancılara kiralanmıyor. Ziverbey’de üç ay evvel 1 milyon 200 bin liraya sattığım daireyi bugün 1 milyon 800 bin liradan satışa çıkartmış durumdayım.”

‘DÖVİZ KURU AVANTAJ’

İstanbul Emlakçılar Odası Lideri Nizamettin Aşa ise yabancı sayısındaki artışın kira fiyatlarına etkilediğine dair ellerinde net bilgi olmadığını söylerken, “Kentsel dönüşümle başlayan, üniversiteli öğrenci sayısındaki artış ve pandemi ile devam eden bir süreç kelam konusu. Yabancı artışı da piyasayı etkileyen ögelerden. Döviz kuru yabancılar için avantaj oldu” dedi.