BM Bayan Ünitesi, Kuşaklar Uzunluğu Eşitlik için Spor Prensipleri doğrultusunda, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki tecrübesini dikkate alarak Toplumsal Cinsiyete Hassas Spor Kurumu Rehberi’ni geliştirdi.
Türkiye’de Birleşmiş Milletler Bayan Ünitesi (BM Bayan Birimi-UN Women), 2018 yılından bu yana HeForShe Hareketi çerçevesinde Fenerbahçe Spor Kulübü ile iş birliği yapıyor. BM Bayan Ünitesi, bu işbirliği kapsamında, Jenerasyonlar Uzunluğu Eşitlik için Spor unsurları doğrultusunda, Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki tecrübesini dikkate alarak Toplumsal Cinsiyete Hassas Spor Kurumu Rehberi’ni geliştirdi. Kuşaklar Uzunluğu Eşitlik için Spor İnisiyatifi, spor ekosistemini güçlü ve çok paydaşlı koalisyonun kesimi olmaya davet ediyor ve toplumsal cinsiyet eşitliği amacını sporda ve spor yoluyla hayata geçirmeyi gayesiyle altı global unsur sunuyor. “Toplumsal Cinsiyete Hassas Spor Kurmu Rehberi”, bu altı global unsurun her biri için ölçülebilir ve somut aksiyonlara ve göstergelere dayanıyor ve spor kurumlarının bayanların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlama ve toplumsal cinsiyet eşitliğini artırma gayelerini hayata geçirmelerini desteklemeyi amaçlıyor. Böylelikle, spor kurumlarının toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki mevcut durumlarını kapsamlı bir halde değerlendirmeleri, eksiklikleri ve mahzurları giderecek önlemler geliştirmeleri, bu önlemleri uygulamaları, ilerlemeleri izlemeleri ve bildirmeleri için sistematik bir yol haritası sunuyor.
Yol gösterici rehber
Bu rehberin, toplumsal cinsiyet eşitliği konusundaki performanslarını güçlendirmek ve çeşitli alanlarda toplumsal cinsiyet eşitsizliklerinin üstesinden gelmek için planlar, siyasetler ve önlemler geliştirmek ve uygulamak niyetinde olan tüm spor kurumları için yol gösterici olması amaçlanıyor. Rehberin, farklı bağlamlarda kullanılabilir ve uyarlanabilir; ulusal Olimpiyat komiteleri, ulusal Paralimpik komiteleri, uluslararası/ulusal spor federasyonları, spor idareleri, spor kulüpleri, sivil toplum alanında çalışan spor örgütleri ve bunun üzere çeşitli spor kurumları tarafından kullanılması hedefleniyor.
BM Bayan Ünitesi, Fenerbahçe Spor Kulübü ile HeForShe iş birliği kapsamında toplumsal cinsiyete hassas spor kulüpleri üzerine tecrübesi ve hazırladığı gereçler (eğitim malzemeleri, Toplumsal Cinsiyete Hassas Spor Kurumu Rehberi, bilgi eserleri vb.) ile sporda bayanlar için bir ağ oluşturulmasına öncülük etmeyi ve Türkiye’de spor ekosisteminin aktörleri ile birlikte sporda toplumsal cinsiyet eşitliğini sürdürmek üzere müdahalelerine devam etmeyi hedefliyor.
Ayrımcılığı ortadan kaldırmak
Rehber ile ilgili konuşan BM Bayan Ünitesi Türkiye Yöneticisi Asya Varbanova, “Spor ekosistemi, hem spor dünyasında hem de ötesinde, toplumsal cinsiyet eşitliği önündeki mahzurları ve ayrımcılığı ortadan kaldırmak, bayanların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlamak açısından kıymetli bir rol oynuyor. BM Bayan Birimi’nin Jenerasyonlar Uzunluğu Eşitlik için Spor Unsurları doğrultusunda Fenerbahçe Spor Kulübü’nün geçmiş yıllardaki tecrübesini dikkate alarak oluşturduğu bu rehber, büyüklüklerine bakılmaksızın spor kurumlarının bayanların ve kız çocuklarının güçlenmesini sağlama ve toplumsal cinsiyet eşitliğini artırma maksatlarını hayata geçirmelerini desteklemeyi amaçlıyor” diye konuştu.
Neler yapılmalı?
Bayanların liderliğini ve yönetişim modellerinde toplumsal cinsiyet eşitliğini gerçekleştirmek: Toplumsal cinsiyet eşitliğine yönelik üst seviye kurumsal taahhüdün sağlanması, kurumda toplumsal cinsiyet eşitliği politikası/eylem planı geliştirilmesi, kurumun tüm siyaset ve programlarında toplumsal cinsiyet anaakımlaştırma yaklaşımının uygulanması, kurumun tüm durumlarında toplumsal cinsiyet istikrarı sağlanması.
Sporda bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddeti önlemek ve bayanlara ve kız çocuklarına yönelik şiddete spor aracılığıyla yanıt vermek: Tüm bireyler için inançlı ve kapsayıcı spor ortamının sağlanması, spor yoluyla toplumdaki bayana yönelik şiddetin önlenmesi.
Bayanların yaptıkları sporlara yatırımdaki boşluğu kapatmak ve bayanlar ve kız çocukları için eşit ekonomik fırsatları teşvik etmek: Bayanların yaptıkları sporlara yatırımın artırılması; bayan sportmenlerin, antrenörlerin, hakemlerin sayısının artırılması; bayan ve erkek atletlerin, antrenörlerin, hakemlerin ve teknik grubun eşit, adil ve muteber bir ortamda spora iştiraklerinin sağlanması.
Spor medyasında bayanların eşit iştirakini ve ön yargılardan bağımsız sunumunu teşvik etmek, ziyanlı toplumsal cinsiyet kalıp yargılarını ortadan kaldırmak ve olumlu rol modelleri teşvik etmek: Medyada tüm durumlarda bayan sayısının artırılması, medyada her türlü yayın faaliyetinde bayan atletlerin oranının artırılması, medyada bayan sportmenlerin toplumsal cinsiyet kalıp yargılı sunumlarının ortadan kaldırılması.
Spor, fizikî aktivite ve vücut eğitiminde kız çocukları için eşit fırsatları desteklemek: Kız çocuklarının eşit, adil ve inançlı bir ortamda spor/fiziksel aktivite/beden eğitimine iştiraklerini artırmak, spor yoluyla kız ve oğlan çocuklarının toplumsal cinsiyet eşitliği farkındalığını artırmak.
Yıllık bazda ilerlemeyi izlemek ve kamuoyuna raporlamak: Kurumun toplumsal cinsiyet çalışmalarında hesap verilebilirliğinin ve şeffaflığın sağlanması, kurumun toplumsal cinsiyet çalışmalarının sürdürülebilirliğinin sağlanması.
