Sporu sabah mı yoksa akşam mı yapalım?

Meltem Günay / İSTANBUL – New York Skidmore College’da yapılan ve Frontiers in Psychology Dergisi’nde yayınlanan çalışmada, bayanların sabah erken saatlerde, erkeklerin ise akşamları antrenman yapmalarının daha fazla yağ yakılmasını sağladığı belirtiliyor. Araştırmayı yöneten Dr. Paul Arciero, “Sabah ve akşam antrenmanı bayanlar için kıymetli sıhhat ve performans yararları sağlarken, karın bölgesindeki yağları eritmek ve kan basıncını düşürmek isteyenler sabahı değerlendirmeli” dedi. Çalışmada, sabahları antrenman yapan bayanların karın bölgelerindeki yağın ortalama yüzde 10’unu kaybederken akşamları antrenman yapmaları durumunda yüzde 3’lük bir yağ azalması olduğu belirtildi. Sporda vakit tartışmasını Türkiye’den uzmanlara sorduk.

‘Süre de önemli’

– Medical Park Göztepe Hastanesi’nden Diyetisyen His Yıldırım da bayan ve erkeklerin farklı saatlerde yaptıkları spordan daha fazla randıman aldıklarına dair araştırmayla ilgili şunları söyledi: “İki cins için de belirli bir yağ yakma saati olduğunu düşünmüyorum. Hastalarımız bize sabah mı akşam mı yapalım diye sorduklarında, onlara uzun müddetli açlık sonrası yapılan sporun tok karnına yapılan spordan daha verimli olduğunu söylüyoruz. Lakin erkekte de bayanda da bu fark etmiyor. Tekrar kas gücü artırmanın da saatle ilgisi yok. Beslenme, yapılan sporun çeşidi ve müddeti etkili” dedi.

‘Hormonal seviyeye de bakılmalı’

– Uludağ Üniversitesi Spor Hekimliği Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Gür, çalışmada birtakım açıklar olduğunu belirterek, “Sağlam bir çalışma değil. Zira bayanlar ve erkekler iki kümeye ayrılmış, bir kümeye sabah bir kümeye akşam idman yaptırılmış. Lakin insanların günlük bir ritimleri vardır. Bu türlü bir ayrıştırma yapmamış, hiç antrenman yapmayan bir kümeyle karşılaştırılmamış, iştirakçilerin hormonal seviyelerine, glikozlarına, insülinlerine, kortizollarına, sistemlerinin işleyişine bakılmamış. Gerçek düzgün bir açıklama getirilmemiş. Neden bayanda bu türlü olmuş, neden erkekte bu türlü olmuş, bunun altını dolduracak bir açıklama yok. Kendileri de son kısımda bu eksikleri belirtiyorlar” dedi. Gür, daha evvelki araştırmaların, gece açlığından sonra spor yapıldığında yağ yakımının arttığını gösterdiğini belirtirken, “İki cinste de sabah daha fazla yakım olduğunu söylese bunun bilimsel açıklaması var lakin erkekte ve bayanda neden bu türlü farklı olduğunun net bir açıklaması yok. Bu yüzden bayanlar sabah yapsın erkekler akşam yapsın demek çok mantıklı değil. Sabahçıl dediğimiz beşerler sabah, akşamcıl dediğimiz beşerler akşam spor yaptıklarında daha fazla randıman alıyor bu bilimsel bir durum ancak burada o denli bir ayırım da yok. Şu saatte yapılırsa bayanların göbekleri gidiyor demek de mantıklı değil şu saatte yapılırsa kas gücü kazanılır demekte” diye konuştu.

‘Açken yapın’

– İstanbul Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Osman Erk bu stil bir genelleme yapmanın hakikat olmadığını belirtti. Bayan yahut erkek olsun sistemin birebir olduğunu söyleyen Erk, “En fazla yağ yakımının uzun periyodik açlıktan sonra sağlandığını biliyoruz. Sabah ya da öğle aç karnına spor yaptığınızda daha fazla yağ yakarsınız, bu her iki cins için de geçerlidir. Bayan ve erkek metabolizmasını sabah ya da akşam diye ayırmak hakikat değil” dedi. Erk, “Herkesin kendine mahsus bir metabolizması var. Benim dikkat çektiğim nokta bayan olsun erkek olsun uzun müddetli açlık sonrası yapılan sporun daha fazla yağ yaktırmasıdır“ diye konuştu.

‘Genelleştirme gerçek değil’

– Marmara Üniversitesi Öğretim Üyesi ve Türkiye Obezite Araştırma Derneği İdare Şurası Üyesi Doç. Dr. Meral Küçük Yetgin: “Kadın ve erkek ortasında, hormonlardaki, metabolizma suratındaki, biyolojik saatlere nazaran uyku – uyanıklık döngülerindeki, beden yağ ve kas oranlarındaki farklılıklar idmanın vaktinin sağladığı kazanımlarda bir rol oynayabilir. Bayanlar erkeklere nazaran ekseriyetle daha fazla beden yağına sahip. Fakat bu araştırma geniş bir yaş dağılımı aralığında ve sağlıklı bireyler üzerinde yürütülmüş. Daha özel yaş ve farklı popülasyonlarda ve daha uzun vadeli çalışmalara muhtaçlık var. Bu sebeplerle bu araştırmanın sonuçlarını genelleştiremeyiz.”