Sputnik V (Gam-COVID-Vac) aşısı nedir? Faz 3 çalışmalarının tamamlanmasının akabinde FDA tarafından onaylanan Sputnik V aşısı, viral vektör bir …
Faz 3 çalışmalarının tamamlanmasının akabinde FDA tarafından onaylanan Sputnik V aşısı, viral vektör bir aşıdır. Sputnik V, Johnson&Johnson ve Oxford – AstraZeneca aşısı ile tıpkı gruptadır.
COVID-19 aşısı Sputnik V (Gam-COVID-Vac), SARS-CoV-2 korona virüs geninin entegre edildiği adenovirüs DNA’ya dayalı vektör aşısıdır. 21 gün aralıklarla kas içinden farklı ayrı uygulanır. Sonuçlar, aşının sağlıklı iştirakçilerde güzel tolare edildiğini ve epeyce immünojenik olduğunu göstermiştir.
Sputnik V aşısı nasıl çalışır?
Virüs vektör olarak adenovirüs kullanılır ve bu virüs içine korona virüs spike proteini sentez etmesi için DNA modülü yerleştirilip bedene enjekte edilir. Bu DNA kesimi bedenimizde korona virüsün bağışıklık sağlayan proteinini sentez ederek bağışıklık gelişir. Bu aşı kişinin DNA’sına entegre olmaz, hastalık oluşturmaz. Bu nedenle de inançlı bir aşıdır.
Sputnik V aşısının başka vektör aşılardan farkı nedir?
Sputnik V aşısında, adenovirüsün 2 başka serotipi kullanılmıştır. Oxford – AstraZeneca aşısı ve Johnson&Johnson aşılarında vektör olarak tek tip adenovirüs kullanılmıştır.
Sputnik V aşısının aktiflik oranı nedir?
Sputnik V, % 91.6 aktiflik oranına sahip iki modüllü bir adenovirüs viral vektör aşısıdır. Verilen son bilgilere nazaran aşının aktiflik oranı %97.6’dır. Sputnik V aşısının önemli korona virüse karşı aktifliğinin %100 olduğu bildirilmiştir.
Hem antikor oluşturma hem de hücresel immünite oluşturma bakımından tesirli bir aşı olduğu bildirilmiştir. Adenoviral vektör-verilen antijenlerin, tek bir aşılamadan sonra bile bedenin bağışıklığını gereğince sağladığı bildirilmektedir. İki doz uygulanmasıyla çok daha tesirli ve uzun periyodik bağışıklık geliştireceği bildirilmektedir.
Başka vektör aşılardan daha mı tesirlidir?
Sputnik V aşısında iki farklı tip adenovirüs vektörü kullanılmıştır. Birinci dozda adenovirüse karşı antikor gelişmesi sonucu, ikinci doz uygulandığında bu gelişen ikinci dozun aktifliğinin azalması ihtimalini ortadan kaldırdığı için çok daha tesirli bir aşı olduğu sonucu ortaya çıkmaktadır.
Sputnik V aşısının yan tesirleri nelerdir?
Yaygın görülen yan tesirler, grip gibisi hastalık (% 15.2) ve aşı yapılan yerde tepkidir (%5.4). Yan tesirlerin %94’ü hafif yan etkilerken %0,3 oranında önemli yan tesirler bildirilmiştir.
Aşı yerinde ağrı, şişlik ve kızarıklık görülebilir. Bunun dışında baş ağrısı, yorgunluk, kas ağrısı, titreme, ateş ve mide bulantısı meydana gelebilir. Bu yan tesirler ekseriyetle aşı yapıldıktan sonraki bir yahut iki gün içinde başlar.
Yan tesirler, günlük aktivite maharetinizi etkileyebilir, lakin birkaç gün içinde geçmesi gerekir. Önemli yan tesirlere hayli azdır. Her aşıda olduğu üzere bu aşıdan sonra da hastane ortamında 30 dakika beklenmeniz faydalı olacaktır.
Sputnik V aşısının alerji riski var mı?
Sputnik V aşısının Faz 3 çalışmalarında bildirilmiş alerji hadisesi yoktur. Öbür vektör aşılarında ürtiker stili alerjik tepkiler bildirilmiştir. Bu nedenle ürtiker biçimi alerjik tepki meydana gelebilir.
Aşı içindeki unsurlardan birine alerjisi olanların bu aşıyı olmaması gerekir. Bu aşı yeni onaylanmış bir aşı olması nedeniyle alerji riski düşük olsa da aşıdan sonra 30 dakika hastane ortamında kalmanız ve alerji riskine karşı tedbirlerin alınmış olması kıymetlidir.
Alerjik hastalığı olanlar Sputnik V aşısı yaptırabilir mi?
Alerjik astım, egzama, alerjik nezle ve öteki alerjik hastalığı olanlar, Sputnik V, BioNTech ve Çin aşısı Coronavac aşılarını yaptırabilir. Yalnızca alerjik hastalığı olanların aşılarını hastane ortamında yaptırmaları ve aşı sonrası 30 dakika nezaret altında beklemeleri yararlı olacaktır.
Aşının yan tesiri görülürse ne yapılmalı?
Aşı uygulanan bölgede ağrı, şişlik yahut kızarıklık oluşursa; öncelikle aşı uygulanan kolunuzu yükseltmeniz uygun olacaktır. Aşı yerine soğuk suyla ıslatılmış havlu tatbik edebilirsiniz. Buzu direkt tatbik etmeyin. Parasetamol içeren ağrı kesici kullanabilirsiniz.
Yorgunluk olursa; dinlenmeniz ve gereğince sıvı almanız yararlı olacaktır. Hafif ateş ve titreme; istirahat etmeniz, gereğince sıvı almanız ve parasetamol içeren ağrı kesici almanız önerilmektedir.
Baş ağrısı; aşı sonrası bir hafta içinde baş ağrısı gelişirse parasetamol içeren ağrı kesici almanız yararlı olacaktır. Kas ve eklem ağrısı; aşıdan sonra bir hafta içinde kas ve eklem ağrısı olursa istirahat etmeniz, kâfi sıvı almanız ve parasetamol içeren ağrı kesici almanız kâfi olacaktır.
Kusma ve ishal; aşıdan sonra bir hafta içinde kusma ve ishal gelişecek olursa ağızdan sıvı ve besin almanız yararlı olacaktır. Gereğince sıvı alamaz ve halsizlik gelişecek olursa sıhhat kurumunda serum desteği gerekliliğinin kıymetlendirilmesi gerekir.