Dünyanın en önemli büyük ülkelerindeki petrol stokları neredeyse son on yılın en düşük düzeyine inerken, stokların tekrar doldurulması petrolün varil fiyatını 3 haneli seviyelere çıkarabilir.
Omicron petrolü çok etkilemedi Petrol fiyatları, salgın hastalık devrinde taban düzeyleri görerek varil başına 16 dolara kadar gerilemişti. Salgın hastalığın akabinde dünya iktisadı toparlanırken petrolün fiyatı da Cuma günü 92 dolara kadar tırmandı. Yeni koronavirüs varyantı Omicron’un talebi azaltıcı besbelli bir tesiri olmadı.
Bu çerçeve içinde stokları azalan ülkelerin depolarını ne vakit dolduracakları merak ediliyor. Ülkelerin yüksek petrol fiyatlarının yaratacağı tahribattan kaçınmak istediği biliniyor, lakin bankalar ve analistler ülkelerin alıma ne vakit başlayacağı konusunda net bir fikir ortaya koyamıyorlar.
Petrolün enflasyona tesiri yüksek Dünyanın güç piyasaları hakkındaki en uzman kuruluşlarından Memleketler arası Güç Ajansı (IEA) bile salgın hastalık nedeniyle arz ve talepte görülen iniş ve çıkışlar nedeniyle fiyatlarda oluşan eğilim hakkında görüş belirtmesinin zorlaştırdığını belirtti.
Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etme mümkünlüğü ve bir dizi arz problemi piyasalarda tasaya sebep olarak petrol fiyatlarının yükselmesine yol açtı. Yükselen petrol fiyatları zati yüksek olana enflasyonu daha da tırmandırdığı üzere global ekonomik toparlanmayı da tehdit ediyor.
Araştırma ve danışmanlık şirketi Energy Aspects tarafından yapılan değerlendirmede, ‘Şimdiden dünya genelinde ham petrol ve petrol eserleri stoklarının azaldığı görülüyor’ denildi. Değerlendirmede, stokların hayli düşük olduğuna ve OPEC+ bünyesindeki esas üreticilerin, taahhüt ettikleri üretim düzeylerine çıkmakta zorlandığına dikkat çekildi.
Stokları en çok azalan ülkeler hangileri? IEA’nın yaptığı değerlendirmeye nazaran, Ekonomik İşbirliği ve Kalkınma Teşkilatı (OECD) üyesi olan ülkelerde stoklar Kasım’da yedi yılın taban düzeylerine geriledi. Stokların Aralık ayında daha da düşmesi bekleniyor.
Avrupa ve Japonya ile Güney Kore başta olmak üzere Asya-Pasifik ülkeleri stoklarında en çok azalmayı gören ülkeler oldu.
IEA, stokların salgın hastalık periyodunda artarak Haziran 2020’de 3.2 milyar varille rekor düzeye ulaştığını lakin o vakitten bu yana 2.8 milyar varile gerilediğini belirtti.
ABD’nin ham petrol stokları, Ocak ayının başlarında Ekim 2018’den bu yana görülen en düşük düzey olan 413.3 milyon varile kadar geriledi. Stoklarda son iki hafta içerisinde görülen artış ABD’de toparlanmanın başladığına işaret ediyor olabilir.
Stoklar ne vakit yükselişe geçer? ABD’deki stokların halihazırda satın alınmış olan petrolün stoklara yerleşmesiyle birlikte yükselebileceğini belirten Mizuho Securities vadeli güç piyasaları yöneticisi Robert Yawger, ‘Rafinerilerin kapasite kullanım oranı çoklukla yılın bu vakitlerinde azalır. Kullanılmayan variller ise stoklara doldurulacak’ dedi.
Petrol taşıyan tankerleri izleyen Kpler şirketinin datalarına nazaran global petrol stoklarında Ocak ayında hafif bir artış görülmesi bekleniyor.
Stoklarda ne vakit yükselişe geçeceği konusunda ise net bir görüş bulunmuyor.
Yatırım kurumlar ne bekliyor? Morgan Stanley stoklardaki azalmanın 2022 boyunca devam edeceğini öngörürken, Goldman Sachs gelişmekte olan ülkelerdeki stokların 2000 yılından bu yana en düşük düzeyine ineceğini iddia etti.
Danışmanlık şirketi FGE ise önümüzdeki haftalarda stoklarda artış gerçekleşeceği iddiasında bulundu.
Barclays, stokların mevcut taban düzeylerin biraz üzerine çıkaracak olan talebin fiyatlarda artışa yol açmasının kesin olduğunu tabir etti.
Barclays’in değerlendirmesinde, ‘Bu yıl arz fazlası gerçekleşeceğini kestirim ediyor… stoklar ise büyük ihtimalle düşük seviyede kalmaya devam edecek, bu da fiyatlara dayanak sağlayacak’ denildi.
Kaynak: Dünya