Stresli meslekler tiroid hastalıklarını tetikliyor

Günlük hayatta uğraş edilen trafik, kalabalık, ağır iş temposu ve sıkıntılı ikili bağlar üzere her şey gerilimi tetikleyebiliyor. Çağın hastalığı olan gerilim, beraberinde birçok hastalığı da tetikliyor.

Başta tiroid olmak üzere tüm endokrin organların, bayanlarda yumurtalıklar ve göğüs; erkeklerde prostat bezinin gerilimden çok fazla etkilendiğini lisana getiren Endokrin Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, strese bağlı tiroid hastalıkları hakkında bilgi vererek kıymetli ihtar ve tavsiyelerde bulundu.

BAYANLAR GERİLİMDEN DAHA ÇOK ETKİLENİYOR

Tiroid bezinden T3 ve T4 isimli hormonlar salgılanır ve gerilim bu hormonların salgı ritmini bozar. Çok hormon salgısı, günlük hayatımıza telaş, terleme, kilo kaybı, uyku bozuklukları olarak yansıyor. Yetersiz hormon salgısında ise hasta kilo alıyor, halsizlik, bitkinlik, isteksizlik, depresyon, çok uyku isteği, kabızlık, şişkinlik meseleleri yaşayabiliyor. Saç dökülmesi ve cilt kuruluğu da gerilime bağlı olarak ortaya çıkan hormonal salgı ritminin bozulmasının sonuçlarıdır.

İleri yaş, kalp, tansiyon, şeker hastalığı üzere ek hastalıkların varlığı da durumdan daha fazla etkilenilmesine neden olabiliyor. Bilhassa bayanlarda bunu daha çok görüyoruz. Bu durumun bayanların hormonal ve duygusal yapılarının erkeklerden farklı olmasından kaynaklandığı düşünülüyor. Bu yapı tiroide de yansıyor ve yaş, ek hastalıklar, bayan cinsiyeti gerilimden etkilenmede öne çıkıyor.

GERİLİMLİ MESLEKLER TİROİD PROBLEMLERİNİ TETİKLİYOR

Yapılan iş de gerilimle bağlı. Finans, bankacılık ve iktisatla uğraşan bireyler gerilimden çabuk etkilenir. Hekimler da çabuk etkilenen meslek kümeleri ortasında yer alıyor. Gerilime girmede yapılan iş ve bu işin riskleri, potansiyel sonuçları elbette kıymetli. Fakat daha da kıymetli olan nokta kişinin bedeninin gerilime vereceği karşılık ile gerilimi denetim edebilme gücü ve hüneridir.

Var olan ya da sonradan çıkan hastalıklar da gerilim yaratabiliyor. Gerilime makûs bir şey olarak bakmamak gerekiyor. Gerilim, dışarıdan gelen bir ihtara bedenin verdiği doğal ve yararlı bir yansıdır. Örneğin berbat bir haber aldığımızda çabucak göğsümüzde bir çarpıntı hissederiz. Çarpıntı gerilime verilen en erken karşılıklardan biridir. Biz onu makus bir şey olarak düşünürüz. Meğer kalp, gerilim anında bedene fazla ölçüde kan pompalamak zorundadır. Bunu da lakin fazla çalışarak yapar. Şayet kalp bunu yapmazsa tansiyonumuz düşer ve bayılabiliriz.

Değerli olan gerilimin varlığı değil, onun seviyesidir. Şayet gerilim belirli bir seviyede tutulabiliyor, denetim edilebiliyorsa sorun yok demektir. Bu denetimin bir kısmı bizim elimizde, örneğin kendi kendimizi telkin ederek ve süratli, çok reaksiyonlar vermemeye programlayarak gerilim denetimini kısmen yapabiliriz. Kısmen diyorum zira ne yazık ki, tüm denetim bizde değil. Bedenin savunma sistemi, sinirsel denetim düzeneklerinin bir kısmı büsbütün otonom yani denetimden bağımsız bir formda kendi kendine çalışır.

HASTALIĞIN SEYRİNİ DEĞİŞTİRİYOR

Gerilim seviyesi yüksek olan hastalarda tedavi süreçleri de zorlaşabiliyor. Kolay bir ilaç tedavisinde bile hasta ilaçları sorgulamaya başlıyor. Prospektüsler okunuyor. Ameliyat olacak hastalar ameliyat tekniğini sorgulayabiliyor, internetten edinilen birçok yanlış ve eksik olan bilgilerle itirazlar yapılabiliyor. Biz tabip olarak bunlara tepkisel ve eleştirel yaklaşmıyoruz. Hastanın ruhsal durumuna nazaran bazen ilaç değişikliği yapıyor, bazen ameliyat tarihlerini öteleyebiliyoruz. Buna karşın hasta bazen ilacını almıyor, bazen ameliyattan vazgeçiyor.

Sonuçta, tedavide aksamalar, gecikmeler ortaya çıkıyor. Gerilim hastalığın seyrini değiştiriyor, hastalık ileri evreye gerçek yol alabiliyor.