Suudi Veliaht Prensi Biden’ın telefonlarına çıkmazken, Aramco Çin’le dev rafineri anlaşması açıkladı

Yükselen petrol fiyatlarını Rus petrol ihracatını yasaklayarak körükleyen ABD Başkanı Joe Biden’ın petrol üretimini artırması talebi için görüşmek istediği Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman’a (MbS) ulaşamadığı haberleri gelirken, Suudi Arabistan’ın Çin için üretimi artıracağına işaret eden bir yatırım geldi.

Rusya ile birlikte Çin’in en büyük petrol tedarikçisi olan Suudi devleti petrol şirketi Aramco’nun Çin şirketleriyle ortaklığa giderek bu ülkede devasa bir rafineri ve petrokimya kompleksi kuracağı açıklandı.

Suudi Aramco ile Çin’in Kuzey Huajin Kimya Sanayileri ve Panjin Xincheng Sanayi Grubu’nun Aralık 2019’da oluşturduğu Huajin Aramco Petrokimya Şirketi (HAPCO) ortaklığının Çin’in kuzeydoğusundaki Liaoning eyaletinin Panjin şehrinde inşa edeceği tesis, Çin’in artan enerji ve kimyasal ürünler talebini karşılamaya yardımcı olacak.

2024 yılında faaliyete geçecek komplekse Aramco, günde 210 bin varile varan ham petrol tedarik edecek. Kompleks, günde 300 bin varil petrol rafineri ile yılda 1.5 milyon ton etilen krakeri ve yılda 1.3 milyon ton paraksilen üretimi kapasitesine sahip olacak.

Aramco’nun Downstream (Rafine, Dağıtım, Pazarlama) Kıdemli Başkan Yardımcısı Muhammed el Kahtani, “Çin, Asya’daki downstream genişleme stratejimizin temel taşı ve küresel kimyasal talebin giderek daha önem kazanan itici gücüdür. Enerji güvenliğinin devamlılığı, paylaşılan bir öncelik olmaya devam ediyor ve bu ortaklık, birlikte çıktığımız yolculuğumuzda bir başka önemli kilometre taşını temsil ederken, Çin’in inovasyon, hırs ve sürdürülebilirliğe dayalı modern bir ekonomi yaratma vizyonunu destekliyor” diyerek ekledi:

“Bu, Aramco’nun sıvılardan kimyasallara dünya lideri olma yönündeki daha geniş hedefini daha da destekleyecektir.”

Aramco CEO’su Amin Nasser, geçen yıl Çin Kalkınma Forumu’nda yaptığı konuşmada, gelecek 50 yıl Çin’e öncelik vereceklerini belirtmişti.

MbS’nin 2019’daki Pekin ziyaretinde temelleri atıldığında bu yatırıma S&P Global 10 milyar dolar değer biçmişti. Bugün Aramco’nun yatırımla ilgili nihai kararını açıklaması öncesi dikkat çekici gelişmeler yaşandı.

4 Şubat’ta Rus devletinin gaz şirketi Rosneft, Çin Ulusal Petrol Şirketi (CNPC) ile kuzeybatı Çin’deki rafinerilere 100 milyon ton veya günde 200 bin 821 varil petrol sevk etmek için 10 yıllık bir anlaşma imzaladı.

24 Şubat’ta Ukrayna’da özel askeri yaptırım başlatan Rusya’ya karşı ABD ile müttefiklerinin açıkladığı tarihte eşi görülmemiş yaptırımlara, 8 Mart’ta Biden, Rus petrol ve gazına ihraç yasağını da ekledi. Bunun sonucunda varil petrol fiyatı 130 doları geçerken, Amerikalıların zaten şikayet ettiği yüksek benzin fiyatları daha fırladı.

Bunun üzerine Biden, ABD’nin darbe girişimleri ve yaptırımlarıyla boğuşan Venezüella Devlet Başkanı Nicolas Maduro’ya heyet gönderirken, MbS ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) Abu Dabi Veliaht Prensi Şeyh Muhammed Bin Zayid el Nahyan (MbZ) ile telefon görüşmesi ayarlamaya çalıştı. Ancak her ikisinin de Biden’ın telefonlarına çıkmadığı, ABD basınına yansıdı.

Wall Street Journal’a konuşan ABD’li bir yetkili, “Bir telefon görüşmesi beklentisi vardı ama olmadı… Suudi petrolü musluğunu açmanın bir parçasıydı” dedi.

ABD yaptırımları altındaki petrol üreticisi İran’la nükleer anlaşmayı canlandırmak için müzakere masasına oturan Biden ile MbS arasındaki sürtüşme, Demokrat Partili kurt siyasetçinin 2018’de İstanbul’da Suudi muhalif gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın bir Suudi timi tarafından öldürülmesiyle ilgili kraliyetten “Onlara bedelini ödeteceğim ve onları gerçekte oldukları gibi parya devlet yapacağım” diye söz ettiği 2019’daki seçim kampanyasına kadar uzanıyor.

Biden yönetimi, geçen yıl Ulusal İstihbarat Direktörlüğü’nün Kaşıkçı cinayetiyle doğrudan bağlantılı dosyaları üzerindeki gizliliği kaldırdı.

Kaşıkçı ziyaretinin sorumluluğunu ısrarla reddeden MbS ise geçen hafta The Atlantic’e verdiği röportajda, ‘Biden’ın kendisini anlayıp anlamadığı’ sorulduğunda, “Basitçe, umurumda değil” diyerek ekledi:

“Amerika’nın çıkarlarını düşünmek ona kalmış. Hadi, göreyim seni.”