TCMB Başkanı Karahan: Enflasyonu düşürmek için ne gerekiyorsa yapacağız

Merkez Bankası Başkanı Karahan, TBMM Plan ve Bütçe Kuruluna, TCMB Kanunu’nun gereği Bankanın faaliyetlerine ait sunum yaptı.

Merkez Bankası’nın temel maksadının, fiyat istikrarını sağlamak ve sürdürmek olduğuna işaret eden Karahan, “Bu hedefle, 2023 yılı haziran ayından itibaren güçlü bir mali sıkılaşma yapmaktayız. Fiyatlama davranışlarını ve enflasyon beklentilerini yakından takip ediyoruz. Enflasyon, amaçlarımızla uyumlu düzeylere gerileyene kadar sıkı para siyaseti duruşumuzu korumakta kararlıyız. Enflasyon görünümünde kalıcı bir bozulmaya katiyetle müsaade vermeyeceğiz” sözlerini kullandı.

2024’ün birinci çeyreğine ait dataların, iç talebin büyümeye yıllık bazdaki katkısının azalmakla birlikte hala yüksek seyrettiğine işaret ettiğini lisana getiren Karahan, birinci çeyrek prestijiyle net ihracat 2022’nin üçüncü çeyreğinden bu yana birinci kere yıllık büyümeye müspet katkı verdiğini vurguladı.

Karahan, yılın birinci çeyreğinde iç talebin güçlü seyrettiğini belirterek ikinci çeyreğe ait öncü göstergelerin, yurt içi talepte birinci çeyreğe kıyasla yavaşlamaya işaret ettiğini lisana getirdi.

– Sıkı para siyaseti talebi dengeleyecek, tasarrufları teşvik edecek

İç talep ve üretime ait görünümün, toplam talep şartlarının enflasyonist seviyede seyrettiğine işaret ettiğini anlatan Karahan, sıkı para siyasetinin talebi dengeleyeceğini, tasarrufları teşvik edeceğini söyledi. Bunun sonucunda negatif seviyelere düşecek olan çıktı açığının, dezenflasyon sürecinin değerli bileşeni olacağına dikkati çekti.

Karahan, “2024’ün ikinci yarısında, nakdî sıkılaştırmanın gecikmeli tesiriyle iç talepte zayıflama olacağını ve bu sayede cari istikrardaki güzelleşmenin devam edeceğini öngörüyoruz.” diye konuştu.

‘Konut piyasasındaki gelişmeleri yakından takip ediyoruz’

Yıllık enflasyonun mayıs prestijiyle yüzde 75,5 olduğunu anımsatan Karahan, yalnızca yıllık göstergeleri değil, aylık enflasyonun ana eğilimini de yakından takip ettiklerini kaydetti. Karahan, şöyle devam etti:

‘İhtiyaç kredisi büyüme hudutlarını yüzde 2’ye düşürdük’

Karahan, TL’deki istikrarlı seyir, finansal şartlardaki sıkılaşma ve iç talebin zayıflamasının gelecek periyotta sağlam tüketim malları başta olmak üzere mal kümelerinde fiyat artışlarının yavaşlamasına neden olacağını söyledi. Enflasyon beklentilerinin, kestirim aralığına yakınsamasının dezenflasyon açısından kritik kıymette olduğunu tabir eden Karahan, “Enflasyonda yaşanan üst taraflı sürprizlerin de tesiriyle beklenti eğrisi şubat ve mart aylarında üste kaymıştır. Marttaki nakdî sıkılaştırma sonrasında beklenti eğrisi nisanda aşağıya kaymış, bu eğilim mayıs ayında da sürmüştür. Birinci dört ayda anket iştirakçileri 2,7 puanlık üst taraflı enflasyon sürprizi yaşamış, fakat yıl sonu enflasyon beklentilerini 1,6 puanla daha hudutlu oranda güncellemiştir” değerlendirmesini yaptı.

Karahan, aldıkları kararların enflasyon beklentilerinde güzelleşme sağlayacağını düşündüklerini bildirerek para siyaseti stratejileri hakkında da bilgi verdi. İç talepteki dengelenmeyi desteklemek gayesiyle ticari ve muhtaçlık kredisi büyüme hudutlarını yüzde 2’ye düşürdüklerini tabir eden Karahan, kredi büyümesine dayalı zarurî karşılık tesisi uygulaması getirdiklerini, menkul değer tesisini de kaldırdıklarını söyledi.

Karahan, kredi kartı azami faiz oranlarını da yükselttiklerini belirterek şöyle devam etti:

Parasal sıkılaştırma finansal piyasalara süratli ve güçlü şekilde yansıdı

TCMB Başkanı Karahan, likidite gelişmelerini yakından takip ederek sterilizasyon araçlarını gerektiğinde aktif bir biçimde kullanmaya devam edeceklerine vurgu yaptı. Karahan, nakdî sıkılaştırmanın finansal piyasalara süratli ve güçlü biçimde yansıdığına dikkati çekti. Uyguladıkları siyasetlerin finansal şartlar üzerindeki tesirlerinden de bahseden Karahan, kredi faizlerinin geldiği düzeyin kredi büyümesinin yavaşlamasına ve iç talebin dengelenmesine katkı verdiğini anlattı.

Mayısta zayıflayan kredi talebi sonrasında kredi faizlerinde sonlu gerileme yaşandığını söz eden Karahan, Türk lirası mevduat faizlerinin düzeyinin sistemde TL mevduat hissesi artışını desteklediğini kaydetti. Karahan, son datalara nazaran yabancı para mevduattan Türk lirası mevduata geçişin hızlandığını söyledi.

Karahan, tüketici kredilerinin, iç talepteki dengelenmeyi tesis edecek süratte seyretmesinin kritik kıymete sahip olduğunu vurgulayarak makro finansal istikrarı desteklemek ve toplam kredi büyümesinin siyaset maksatları ile uyumlu seviyede seyretmesini sağlamak gayesiyle yabancı para kredilere de TL kredilere büyüme sonu getirdiklerini anımsattı.

Son 9 ayda TL mevduat hissesi yüzde 48’e yükseldi

Gelecek periyotta toplam ticari kredi büyümesinde de bir dengelenme beklendiğini tabir eden Karahan, şubat ve mart aylarındaki yabancı para mevduata yönelik güçlü talebin mart ayında alınan kararlarla ortadan kalktığını söyledi. Karahan, nisandan itibaren TL mevduat 1,3 trilyon TL artarken parite tesirinden arındırılmış yabancı para mevduat ve kur muhafazalı mevduatında sırasıyla 16,2 milyar dolar ve 117 milyar TL azaldığını bildirdi.

Son 9 ayda, Türk lirası mevduat hissesi yaklaşık yüzde 32’den yüzde 48’e yükselirken Kur Muhafazalı Mevduat’ın hissesi yüzde 26’dan yüzde 13,4’e gerilediğini söz eden Karahan, şunları kaydetti:

Swap hariç net rezerv 59,8 milyar dolar iyileşti

Karahan, mart ayında aldıkları kararların sıkı para siyaseti duruşlarının pekiştirdiğini lisana getirerek bu gelişmelerle Türkiye’ye yönelik portföy akımlarını desteklediğini söz etti. Karahan, “Jeopolitik risklerin yükseldiği ve global risk iştahının azaldığı nisan ayında, gelişmekte olan ülkelerden portföy çıkışları gözlenmiş, Türkiye’ye ise giriş gerçekleşmiştir” dedi.

Türkiye’ye yönelik girişlerin ivmelenerek devam ettiğine vurgu yapan Karahan, “Portföy girişleri, DİBS piyasasında ağırlaşırken offshore swap kanalıyla da girişler artmaktadır. Mart toplantısında yaptığımız ek mali sıkılaştırma, yurt içi ve yurt dışı yerleşiklerin Türk lirasına inancını artırmış ve rezervlere olumlu yansımıştır. 22 Mart – 24 Mayıs devrinde, yabancı para cinsi mevduat 15,9 milyar dolar gerilerken, rezerv idaresi kapsamında, TCMB taraflı swap bakiyesi değerli ölçüde azaltılmıştır. Bu devirde, brüt rezervler 18,4 milyar dolar artarken swap hariç net rezerv 59,8 milyar dolar iyileşmiştir” diye konuştu.

Olumsuz baz tesiriyle enflasyon mayısta tepeye ulaştı

Resmi olmayan datalara nazaran, swap hariç net rezervde geçen hafta prestijiyle olumluya geçildiğinin altını çizen Karahan, enflasyonun 2024 yıl sonunda yüzde 38’e gerileyeceğini kestirim ettiklerini söyledi. Olumsuz baz tesiriyle enflasyonun mayısta tepeye ulaştığını belirten Karahan, “Böylece, siyaset bağlantısında sıklıkla vurguladığımız geçiş devrinin sonuna geldik. Para siyasetindeki kararlı duruşumuz, yurt içi talepte dengelenme, Türk lirasında gerçek pahalanma ve enflasyon beklentilerindeki düzelme vasıtasıyla aylık enflasyonun ana eğilimini düşürecektir” diye konuştu.

Böylelikle, yılın geri kalanında enflasyonun istikrarlı olarak gerileyeceği dezenflasyon periyoduna gireceklerini anlatan Karahan, bu periyotta olumlu istikametteki baz tesirlerin ve enflasyonun ana eğilimindeki düşüşün tesirli olacağını söyledi.

‘Sıkı duruşumuzu fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceğiz’

Karahan, “para siyasetindeki sıkı duruşumuzu fiyat istikrarı sağlanana kadar kararlılıkla sürdüreceğiz” sözlerini kullanarak martta attıkları adımların tesiriyle finansal şartların kıymetli ölçüde sıkılaştığını söyledi. Bunun tesirini krediler üzerinde gördüklerini lisana getiren Karahan, şunları kaydetti:

Fiyat istikrarının, sürdürülebilir büyüme ve toplumsal refah artışı için ön şart olduğunun altını çizen Karahan, “Kalıcı fiyat istikrarını sağlayana kadar, sıkı para siyaseti duruşumuzu kararlılıkla sürdüreceğiz. Hazirandan itibaren yaşayacağımız dezenflasyon sürecinde, enflasyonu, belirlediğimiz orta maksatlarla uyumlu olacak biçimde düşürmek için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz” değerlendirmesinde bulundu.