Tıbbi Cihaz Üreticileri: ‘Bir Sonraki Kovid Dalgasında Kriz Yaşanacak’

Tıbbi aygıt bölümünde kamu alacaklarıyla ilgili sular durulmuyor. Pandeminin getirdiği inanılmaz şartlar nedeniyle alacaklarından feragat etmesi istenilen kesimde ödemeler bir türlü tertibe girmedi. 

Feragat muahedesi yapan şirketler, bir ölçü ödeme aldıktan sonra kalan parayla ilgili tahsilat sorunu yaşamaya devam ederken, feragati kabul etmeyenler ise 17 aydır devletten ödeme bekliyorlar. Dalın kamu alacakları toplamı 5 milyar lirayı aştı. Maliye ve Sıhhat Bakanlıkları’nın bürokratlarıyla yapılan görüşmeler sonuç vermezken tıbbi aygıt şirketlerine evvelki gün, “Bayramda ödeme yok” bilgisi geldi.

Dünya gazetesinden Yasemin Salih’in aktardığına nazaran sektör olarak ödemeler konusunda yaptıkları görüşmelerde Ramazan Bayramı öncesinde tahsilat kelamı aldıklarını fakat, Maliye Bakanlığı bürokratlarından bunun gerçekleşmeyeceğine dair kesin görüş geldiğini söyleyen Tıbbi Aygıt Üretici ve Tedarikçileri Federasyonu (TÜMDEF) Lider Yardımcısı Erkin Delikanlı, “Herkesin kapısında icra, gecikmiş kredi, ödenmemiş işçi maaşları var. Kirasını ödeyemeyen dal hammadde borçlarını da karşılayamadığı için gereç alamıyor. Bu durum dalda üretimin yüzde 30-40 düşmesine neden oldu” dedi.

Dalda 2020 sonuna oranla üretimin yüzde 30-40 düştüğünü belirten Delikanlı, şu tabirleri kullandı: 

“Bunun hesabı yalnızca bize değil, sayın Cumhurbaşkanımıza da verilmeli. Kendisi tıbbi aygıt kesimini stratejik alanlar ortasına koydu ve yerlileşmenin geliştirilmesini istedi. Bu türlü mi yapılacak yerlileşme atılımı? Kesim bitiriliyor. Hammadde aldığımız yerlere parasını ödeyemiyoruz. Bu ülkenin katma pahalı üretimine balta vuruluyor.”

ORDER (Ortopedi ve Omurga Cerrahisi Tıbbi Gereç İmalatçıları, İthalatçıları ve İhracatçıları Derneği) İdare Şurası Üyesi Adem Uyanık, bölümde makinelerin durduğunu söz etti. 

Tıbbi aygıt kesiminin teşvik değil alacaklarının peşinde olduğunu vurgulayan Uyanık, hammadde problemine dikkat çekti. 

Uyanık, “Solunum filtrelerinde yer alan hortumların hammadde fiyatı tonu bin 600 dolardan 2 bin 800 dolara yükseldi. Ve piyasada materyal yok. Tedarik kanalları tıkanmaya başladı. Alacak paramız da yok. Yurtdışından sipariş yağıyor ancak üretim yapamıyoruz. Firmalar kapanıyor, görmezden geliniyor. Bu türlü giderse Türkiye’de bir sonraki Kovid dalgasında teneffüs filtresi krizi yaşanacak” tabirlerini kullandı.

Nakit düşüncesi nedeniyle tıbbi aygıt üretimindeki düşüşün ihracata da yansıdığını savunan Erkin Delikanlı, “Yurtdışından talep var, sipariş yağıyor lakin üretim yapamadığımız için önemli bir kayıp yaşıyoruz” dedi. Tıbbi aygıt ihracatının içine maske, eldiven, dezenfektan üzere ferdî gözetici eserlerin dahil edildiğine dikkat çeken Delikanlı, bunun ihracat datalarında yanılgıya neden olduğunu vurguladı. Delikanlı, “Türkiye’nin tıbbi aygıt ihracatından maske, eldiven üzere eserleri çekin; gerçek katma pahalı aygıt ihracatına bakın, önemli bir düşüş olduğunu göreceksiniz. 2020 sonunda bu kümenin ihracatı 650-700 milyon dolar düzeylerindeyken artık 500 milyon dolarlara düştü. Katma kıymetli, stratejik bir alanda bu türlü bir darbe Türkiye’nin hedefl eriyle bağdaşmıyor” diye konuştu. 

Delikanlı, maske, dezenfektan ve eldiven dışında kalan tıbbi aygıt kümesindeki eserlerde ihracatın 2020 sonunda 700 milyon dolarlardayken nisan sonu prestijiyle 500 milyon dolara gerilediğini belirtti.