TUHAF BİR OYUN

Stantta bir görüntü yerleştirmesinin önündeyiz: “Flaschenpost: Sana Fotoğraftaki Gerçeği Borçluyum, Onu Anlatacağım Sana”. Bu tabir İrem’in yazdığı mektubun başlığı ve mektup stantta yer alan sinemanın dış sesi. Sanatkarın iki ressam, Paul Cézanne ve Emile Bernard ortasındaki bir yazışmadan ödünç aldığı bir söz. Cézanne cümleyi tabir eden ve fotoğraftaki hakikat borcunu itiraf eden kişi. Bu sözle cümlenin kendisi ve bağlam ortasındaki ayrım bulanıklaşıyor ve hatta birbirine karışıyor. Niyetlenilen aksiyonun (resimdeki hakikatı anlatmak) gerçekleşme ihtimalinden çok sözün etkisi altında kalıyoruz. Başlığın birinci kısmındaki “Flaschenpost” ise, Almanca’da “şişedeki mesaj” manasına geliyor. Öyleyse, İrem Günaydın’ı Cézanne ve Derrida ile irtibatlandıran ve bizleri bu itirafların okuyucu/izleyicisi olarak konumlandıran sadece mektup değil, tıpkı vakitte şişedeki bildirinin varış noktasıyla ilgili belirsizlikte yatan, meçhul bir aralık fikri.

“Araç mesajdır”. Pekala kim, ne vakit, nerede alacak bu bildirisi? Ne kadar bir ara katedilecek? Bu değişken ancak inkar edilemez aralık fikri ile sanatçı ile izleyici, maske ve yüz, fotoğrafın yüzeyi ve tuvalin örgüsü ortasında, tarihe ve manaya dair çizgisel olmayan, olasılıklara açık bir alan beliriyor. Sinema boyunca kamera, bir masaya dağılmış meyveler ve sebzeler ortasında, yakın planda ileri geri hareket ediyor. Sanatkarın sesi, Matrix sinemasından Morpheus’un ve Fransız aksanıyla İngilizce konuşan bir erkek sesine karışmış, bize fotoğrafın hakikatiyle yüzleşen, sanat tarihinden dört karakterin öyküsünü, başta “hayal dünyası” ile “gerçeğin çölü” ortasında bir seçim sandığımız, fakat daha sonra bu ikisini birbirine sarma niyetini fark ettiğimiz bir provokasyon üzerinden naklediyor.

Sanatçı İrem’den, sanatçı olmayan İrem’e dair bir mektup. Ve sonra bir ekip mutfak olaylarının dikey görünümleri: birinde yumurta sarısı ayrıştırılıyor, başkasında meyveler yavaş yavaş karıştırılıyor. Bu meyvelerin ve sebzelerin dağıldığı taban aslen bir ressamın masası. İrem’in işlerinin hem dışında hem de içinde. Burada gördüğümüz şey mecralar ortası tuhaf bir oyun, sanatı sanat olmayana ve sonra tekrar sanata dokuyor.

Fotoğraflar: Kayhan Kaygusuz