Tüm dünya ABD’nin kararını bekliyor! Türkiye masadaki önemli bir seçenek olacak

Hamid Reza Salehi, AA muhabirine yaptığı açıklamada, İran iktisadının yaptırımlar sebebiyle gelişemediğini fakat nükleer muahedenin tekrar işlerlik kazanmasıyla ülke iktisadının yeni bir periyoda gireceğini aktardı.

Bu kapsamda hükümet ve özel dalın yabancı ülkelerle olan ticaretini olağanlaştırmak için hazırlıklara başlayacağını vurgulayan Salehi, İran hükümetinin birinci evrede dünya bankaları tarafından bloke edilen petrol gelirlerini artırmayı amaçlayacağını söyledi.

TÜRKİYE, MASADAKİ KIYMETLİ BİR SEÇENEK

Salehi, İran’ın güç piyasasındaki eski yerini almak ve petrolle ilgili projeleri öncelemek için birtakım endüstriyel projelere orta verebileceğine dikkati çekerek, “Türkiye üzerinden Avrupa’ya güç tedariki masada kıymetli bir seçenek olacak. Karadeniz ve Akdeniz’e olan kıyısıyla ve boru sınırı altyapısıyla Türkiye, İran ile gaz ve elektrik sınırlarını güçlendirebilir. Bu durum, Türkiye’nin güçte transfer ülke olma gayesine de katkı sağlar. Türk ve İranlı güç şirketleri teknik ve mühendislik kapasitelerini birleştirerek yeni pazarlara açılabilir.” sözlerini kullandı.

Öte yandan İran’ın Suriye, Irak, Türkiye üzere stratejik ilgiler içerisinde olduğu komşu ülkelere güç sağlamak için her vakit iş birliğine açık olduğunu belirten Salehi, “Mesela, Irak’ın gaz ve elektrik tedariki büyük oranda İran’ın sorumluluğunda. Gerekli inançlı ortam sağlanırsa İran, Irak ve Suriye üzerinden Lübnan’a ve Akdeniz’e de petrol ve doğal gaz ulaştırabilir.” dedi.

YAPTIRIMLAR PETROLDEN BAĞIMSIZ EKONOMİYİ ÖN PLANA ÇIKARDI

Salehi, petrol pazarına giriş yapmanın, gelirlerinin birçoklarını petrol ihracatından sağlayan İran için hayati kıymet taşıdığını bildirdi.

ABD yaptırımlarından sonra İran petrolü yerine diğer kaynaklara yönelen tüketicilerin, en erken yaptırımların kalkmasının ikinci yılında İran’a geri dönebileceğini kaydeden Salehi, “Söz konusu süreçte İran hükümeti, ekonomiyi petrolden bağımsızlaştırmanın kıymeti anladı. Bunun tesirlerini de önümüzdeki süreçte göreceğiz.” değerlendirmesinde bulundu.

Salehi, bu çerçevede Tahran’ın, güç kapasitenin azami kullanımı ve yeni teknolojilerin ülkeye giriş yapması için memleketler arası iş birlikleri arayacağını belirtti.

100’DEN FAZLA ÜLKE İRAN’I SEÇMİŞTİ

İran’ın olağanlaşma sürecine girilmesi durumunda direkt yabancı yatırımcılara kapısını açacağını kaydeden Salehi, şöyle devam etti:

“İran pazarının potansiyelini bilen yabancı yatırımcılar bu kapıdan girmeye hazır görünüyor. İran’ın rüzgar ve güneşten toplam 80 bin megavat elektrik üretim kapasitesi var. Esasen 2015’te 100 ülkeden fazla yabancı yatırımcı yenilenebilir güç alanında İran’a yatırım yapmak için gelmişti. Ayrıyeten ülke içi yatırımlar uygunlaştırılarak günlük petrol üretimi de 6 milyon varile çıkarılabilir. Bu kapsamda İran, Suudi Arabistan da dahil olmak üzere komşu ülkelerle münasebetlerini güzelleştirmeye odaklanacak. Bu yumuşama siyaseti, güçteki gayelerine ulaşmasında İran’ı başarılı kılacak.”

İRAN, OPEC’İN KISINTI KARARINDAN MUAFİYET İSTEYEBİLİR

George Mason Üniversitesi Schar Siyaset ve Devlet Okulu Toplumsal Bilimler Profesörü Mark Katz ise nükleer muahedenin eski haline dönmesi halinde birçok ülkenin tekrar İran’dan petrol almak isteyeceğini söyledi.

TAHRAN, KAYIPLARINI TELAFİ ETMEK İSTİYOR

İran’ın daha fazla petrol satmak için petrol fiyatlarını düşürme yahut en azından keskin yükselişini tedbire eğiliminde olacağını lisana getiren Katz, “OPEC, üretim kesintisi kararına İran’ın da uymasını isteyecek lakin ABD’nin KOEP’ten çekilmesi ve Trump idaresinin uyguladığı yaptırımlar sebebiyle kaybettiklerini telafi etmeyi hedefleyen Tahran, kelam konusu kısıntı kararından muafiyet isteyebilir. Her halükarda petrol ithalatçıları yaptırımlarla karşı karşıya kalmadığı sürece İran petrolünü satın alacak.” değerlendirmesinde bulundu.

ÇİN, ABD’YE BOYUN EĞMEYECEK

Katz, tekrar de yabancı yatırımcıların İran petrol kesimini eski haline getirecek gerekli kaynakları sağlayıp sağlayamayacağının kıymetli bir soru işareti olduğunu vurgulayarak, şunları kaydetti:

“ABD, Amerikan şirketlerinin bu sürece dahil olmasını istemeyecek ve Avrupalılar başta olmak üzere birçok ülkeye de baskı yapacak. Fakat Çin’in, Amerika’nın bu bahisteki baskısına boyun eğeceğini düşünmüyorum. Öte yandan Rus firmaları da Çin’in bölgede sahip olduğu kaynaklara sahip olmasa bile İran petrol bölümünde daha fazla yer almak isteyebilir.”