Tüm Türkiye’de çalışma modeli değişecek: Yeni nesil uzaktan veya esnek planlama nasıl yapılacak?

Milyonlarca çalışanı ilgilendiren yeni düzenlemeye ait açıklama Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan‘dan geldi.

Düzenleme sayesinde mesai saatleri yine düzenlenecek ve çalışma müddeti azalacak.

Yeni düzenlemeyle ilgili çalışmaların devam ettiğini söyleyen Işıkhan, “Uzaktan çalışma, esnek çalışma dediğimiz modeller gündeme gelmeye başladı. Bunun artısı da var, eksisi de var. Çalışma Genel Müdürlüğümüz bu hususta mevzuat düzenlemelerini gerçekleştiriyor” dedi.

Değişime ayak uydurulması gerektiğini söyleyen Işıkhan, “Biz çalışma hayatına girdiğinizde toplumsal yeteneklerinizin çok yeterli olması gerektiğini düşünüyorum. Hala uzaktan çalışma, esnek çalışma, garantili esnek çalışma modelleri bizim için daha değerli. Çalışmanın işin formu değişiyorsa bizim de bu değişime ayak uydurmamız lazım. On yıl sonra aklınıza gelemeyecek, farklı işlerle ve çalışma modelleriyle karşı karşıya kalacağız” değerlendirmesinde bulundu.

Daha evvel pandemi devri içerisinde yaygınlaşan uzaktan çalışma ile ilgili metot ve temellerin belirlendiği yönetmelik resmi gazetede yayımlanmıştı. Yeni düzenlemenin de bu minvalde şekillenmesi bekleniyor. Pekala, uzaktan çalışma yönetmeliği neleri içeriyor?

Sözleşme yapılacak

Uzaktan çalışmaya ait iş mukaveleleri yazılı halde yapılacak.

Sözleşmede; işin tarifi, yapılma formu, işin mühleti ve yeri, fiyat ve ücretin ödenmesine ait konular, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ait yükümlülükler, patronun işçiyle irtibat kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ait kararlar yer alacak.

Çalışma yerinin düzenlenmesi

Gerekli olması halinde, uzaktan çalışmanın yapılacağı mekan ile ilgili düzenlemeler iş yapılmaya başlamadan evvel tamamlanır. Bu düzenlemelerden kaynaklanan maliyetlerin karşılanma yöntemi, uzaktan çalışan ile patron tarafından birlikte belirlenecek.

Malzeme ve iş araçları patron tarafından temin edilecek

Uzaktan çalışanın mal ve hizmet üretimi için gerekli materyal ve iş araçlarının iş kontratında aksi kararlaştırılmamışsa patron tarafından sağlanması gerekecek. Bu gereç ve iş araçlarının kullanım temelleri ile bakım ve tamir şartları açık ve anlaşılır bir halde uzaktan çalışana bildirilecek.

İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların personele teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, patron tarafından yazılı olarak personele teslim edilecek. Emekçiye teslim edilen dokümanın emekçi tarafından imzalı bir nüshası ise patron tarafından emekçi özlük belgesinde saklanacak.

Üretim maliyetlerinin karşılanması

İşin yerine getirilmesinden kaynaklanan mal yahut hizmet üretimiyle direkt ilgili zarurî masrafların tespit edilmesine ve karşılanmasına ait konular iş mukavelesinde belirtilecek.

Çalışma müddetinin belirlenmesi

Uzaktan çalışmanın yapılacağı vakit aralığı ve müddeti iş mukavelesinde belirtilecek. Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak şartıyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilecek. Fazla çalışma patronun yazılı talebi üzerine, emekçinin kabulü ile mevzuat kararlarına uygun olarak yapılabilecek.

İletişim

Uzaktan çalışmada iletişimin sistemi ve vakit aralığı uzaktan çalışan ile patron tarafından belirlenecek.

Verilerin korunması

İşveren; uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair dataların korunması ve paylaşımına ait işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirecek ve bu dataların korunmasına yönelik gerekli önlemleri alacak.

İşveren, korunması gereken bilginin tarif ve kapsamını mukavelede belirleyecek.

Verilerin korunması hedefiyle işveren tarafından belirlenen işletme kurallarına uzaktan çalışanın uyması zarurî olacak.

İş sıhhati ve güvenliğine ait önlemlerin alınması

İşveren, uzaktan çalışanın yaptığı işin niteliğini dikkate alarak iş sıhhati ve güvenliği tedbirleri konusunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sıhhat nezaretini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlü olacak.

Uzaktan çalışmanın yapılamayacağı işler

Tehlikeli kimyasal husus ve radyoaktif unsurlarla çalışma, bu hususların işlenmesi yahut kelam konusu unsurların atıkları ile çalışma, biyolojik etkenlere maruz kalma riski bulunan çalışma süreçlerini içeren işlerde uzaktan çalışma yapılamayacak.

Kamu kurum ve kuruluşlarınca ilgili mevzuatına nazaran hizmet alımı suretiyle gördürülen işler ile ulusal güvenlik açısından stratejik değeri haiz ünite, proje, tesis yahut hizmetlerden hangilerinde uzaktan çalışma yapılamayacağı birim, proje, tesis yahut hizmetten sorumlu olan yahut hizmeti alan kamu kurum ve kuruluşunca belirlenecek.

Uzaktan çalışmaya geçiş

İş bağlantısı direkt uzaktan çalışma mukavelesi ile kurulabilir yahut hâlihazırda işyerinde çalışan çalışanın iş mukavelesi, personelin ve patronun mutabakatı halinde, uzaktan çalışma mukavelesine dönüştürülebilecek.

İşçinin, uzaktan çalışma yapma talebi ile ilgili konular aşağıdadır:

Talep yazılı olarak yapılır.

Talep işyerinde belirlenen adap doğrultusunda işverence kıymetlendirilir.

Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek öbür kıstaslar kullanılır.

Talebe ait kıymetlendirme sonucunun otuz gün içinde personele talebin yapıldığı usulle bildirilmesi temeldir.

Talebin kabul edilmesi halinde 5 inci maddede belirtilen konulara uygun formda kontrat yapılır.

Uzaktan çalışmaya geçen işçi, ikinci fıkrada belirtilen tarzla tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. Patron, kelam konusu talebi öncelikli olarak kıymetlendirir.

Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında yahut bir kısmında uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için emekçinin talebi yahut onayı aranmaz.

Esnek çalışma modelleri nedir?

Esnek çalışma, çalışanlara nerede, ne vakit ve nasıl çalıştıkları konusunda daha fazla kelam hakkı veren bir çalışma düzenidir. Esnek çalışma seçeneklerine sahip bir şirket, haftada beş gün yerinde çalışmak yerine, çalışanlarının haftanın bir kısmında uzaktan çalışmasına müsaade verebilir.

En yaygın esnek çalışma biçimleri ortasında kısmi müddetli çalışma, belli vadeli çalışma, özel istihdam ofisleri aracılığıyla süreksiz vadeli çalışma, uzaktan çalışma, davet üzerine çalışma, konuttan çalışma, iş paylaşımı ve esnek vakit modeli ile çalışma bulunmaktadır.

Haftalık esnek çalışma saatleri

Çalışanın haftalık 40 saatlik çalışma müddetini çalışma günlerine yayarak çalışma imkanı vardır. Örneğin, haftanın birinci üç günü 7 saatlik çalışan bir kişi geriye kalan iki günde 9 saat ve 10 saat çalışarak haftalık toplam 40 saati tamamlayabilir.