Tunceli’de ‘dağ sarımsağı’ kadınların iş kapısı oldu

Tunceli’de bilimsel ismi “Allium tuncelianum” dağ sarımsağı üretim evresi yalnızca endemik bir bitkiyi korumuyor alnı vakitte da çok sayıda bayana iş kapısı oluyor.

DAĞ SARMISAĞININ DENETİMSİZ TOPLANMASINI ÖNLEMEK AMAÇLANIYOR

Tunceli’nin Ovacık ilçesindeki Munzur Dağları ile Hozat, Pertek ve Pülümür ilçelerinde, yaklaşık 2 bin rakımda tabiatta bizatihi yetişen ve endemik tipler ortasında yer alan dağ sarımsağının, denetimsiz toplanmasının engellenmesi maksadıyla geçen yıl çalışma başlatıldı.

Bu kapsamda Valilik ile Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğünce 2020 yılı Toplumsal Gelişmeyi Destekleme Programı (SOGEP) çerçevesinde Fırat Kalkınma Ajansı’na “Dağ Sarımsağı Dar Gelirlinin İstihdam Kapısı Oluyor Projesi” sunuldu.

Projenin Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca onaylanması ve dayanak almaya hak kazanması üzerine sonbaharda Ovacık ilçesindeki hazine yerine dağ sarımsağının tohum, dişcik ve kıska ekimi yapıldı.

PROJENİN BÜTÇESİ 114 BİN 750 LİRA

Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası (TSO) Bayan Teşebbüsçüler Şurası ve Ovacık Bayan Teşebbüsü Üretim ve İşletme Kooperatifi ile çalışmaları yürütülen ve toplam bütçesi 1 milyon 114 bin 750 lira olan proje sayesinde dağ sarımsağının tarla şartlarında yetiştirilmesi sağlandı.

20 DEKALIK ALANDA ÜRETİLİYOR

Coğrafik işaretli eserler listesinde yer alan ve tek dişli olmasının yanı sıra aromasıyla da beğeni toplayan dağ sarımsağı için 20 dekar alanda oluşturulan üretim merkezi, yöredeki 13 bayana istihdam kapısı oldu.

Eylül ayından bu yana dağ sarımsağının ekim, sulama ve gübreleme işlerini yürüten bayanlar, ağustos ayında da sarımsakların hasadını gerçekleştirecek.

Tarladan çıkarılan sarımsaklar, kentteki üreticilere hem tohum olarak satılacak hem de geçimini tabiattan sarımsak toplayarak sağlayanlara fiyatsız dağıtılarak endemik tıp korunacak.

“İLÇENİN GEÇİMİ İÇİN FEVKALADE BİR KAYNAK HALİNE GELECEK”

Ovacık Belediye Lideri Mustafa Sarıgül, ilçedeki yerlerin ziraî faaliyet yapmaya çok elverişli olduğunu söyledi.

Valilik ile Tarım ve Orman Vilayet Müdürlüğü’nün katkılarıyla ilçede dağ sarımsağı tarlasının oluşturulduğunu aktaran Sarıgül, “Birinci yılımızı tamamladık. Şu an da tarlada epey hoş bir sonuca gideceğimizin izlenimi var. İlçenin geçimi için dağ sarımsağı fevkalade bir kaynak haline gelecek ve bu sayede dağlarımızdaki endemik çeşitler korunacak.” diye konuştu.

“DAĞ SARIMSAĞININ TARLA ŞARTLARINDA ÜRETİMİNİ GERÇEKLEŞTİREREK İSTİHDAM SAĞLAMAYI DÜŞÜNÜYORUZ”

Tarım ve Orman Vilayet Müdürü Orhan Kaya ise dağ sarımsağının tarla şartlarında üretimini gerçekleştirerek istihdam sağlamayı ve bu bitkinin tabiatta bilinçsizce toplanmasını önüne geçmeyi amaçladıklarını anlattı.

“PROJE, BAYANLARIN OMUZLARINDA YÜKSELECEK”

Kaya, proje kapsamında kırsal alanda bayan istihdamını ön plana çıkardıklarını vurgulayarak, “Kadın girişimcilerimizi teşvik ederek projede kıymetli rol almalarını sağladık. Bu projede büsbütün bayan üreticilerimiz çalışıyor ve emek sarf ediyor. Proje inanıyorum ki bayanların omuzlarında yükselecek.” tabirlerini kullandı.

“YOK OLMA TEHLİKESİYLE KARŞI KARŞIYA KALDI”

Ziraat mühendisi ve proje koordinatörü Hüseyin Rahmi Yerlikaya da yöre beşerinin geçmişte dağ sarımsağını yalnızca kendi mutfağının muhtaçlığını gidermek hedefiyle tabiattan topladığını aktardı.

Son yıllarda dağ sarımsağına talebin ağırlaştığına işaret eden Yerlikaya, şunları kaydetti:

“Bu talepte haliyle tabiattan daha çok sarımsak sökülmesine neden oldu. Geldiğimiz kademede açıkçası Tunceli dağ sarımsağı yok olma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Münasebetiyle bizler için de bu projeyi hazırlamak kaçınılmaz oldu. Çok âlâ bir takım kurduk. Çalışma arkadaşlarımızla büyük bir şevkle çalışıyoruz ve çok güzel bir yol kat ettik.”

“KADIN PERSONELLER İÇİN GEÇİM KAYNAĞI OLDU”

Bayan çalışanlardan Güler Tiltay da dağ sarımsağı üretim merkezinin kuruluşundan bu yana ekim, sulama ve çapalama işlerinde misyon aldığını ve bu sayede geçimini sağladığını lisana getirdi.