Türk Polis Teşkilatı 177 yaşında

Polis Nizamnamesi’nin 10 Nisan 1845’te yayımlamasıyla kurulan Türk Polis Teşkilatı, özgürlük ve güvenlik istikrarı temelinde, hukuk devleti unsurları ve insan hakları perspektifiyle bugünün teknolojik gelişmelerini yakından takip edip dijital dönüşüm çalışmalarına sürat vererek, vatandaşların can ve mal güvenliğini sağlamak için 7 gün 24 saat kararlılıkla çalışmasını sürdürüyor.

Yeni kurulan polis teşkilatının vazifeleri, tekrar tıpkı tarihte yayımlanan Polis Nizamnamesi’nde yer aldı.

“Zaptiye Nezareti”

Tanzimat ve ıslahat hareketleri çerçevesinde, Avrupa’daki örneklere nazaran bir polis teşkilatı kurulmasına yönelik atılacak adımlara, 1876’da Birinci Meşrutiyet’in ilanından sonra oluşan hükümet programında yer verildi.

Program doğrultusunda 1879’da “Zaptiye Nezareti” kuruldu.

İstanbul’a bağlı polis müdüriyeti

Emniyet Genel Müdürlüğünün bugünkü misyonlarını yürüten Zaptiye Nezareti, 1909’da kaldırılarak yerine “Dahiliye Nezareti”ne bağlı ve polis işlerinin yürütülmesiyle vazifeli “Emniyeti Genele Müdürlüğü” ve İstanbul vilayetine bağlı bir polis müdüriyeti oluşturuldu.

“Dahiliye Nezareti Teşkilat Nizamnamesi”

Emniyeti Genele Müdürlüğünün misyonu, 9 Aralık 1913’te çıkarılan “Dahiliye Nezareti Teşkilat Nizamnamesi”nde, “Memleketin emniyet ve inzibatına taalluk eden her türlü umum ve muamelatı takip ve o baptaki muhaberat ile polis teşkilat ve mekteplerini yönetim etmek” olarak belirlendi.

Emniyet Teşkilatı’nın birinci üniteleri

Emniyeti Genele Müdürlüğü, başlangıçta “emniyet”, “memurin”, “levazım”, “muhasebe” ve “tahribat” şubelerinden oluştu.

İlerleyen tarihlerde bunlara “heyet-i istihbariye”, “seyrüsefer”, “ecanip” ve “takibat-ı adliye” üzere üniteler eklendi.

Başşehir Polis Teşkilatı, başka vilayetlerden başkaydı

Polis Nizamnamesi’nin, 21 Mayıs 1913’te çıkarılmasıyla polisin örgütlenmesi, vazife ve yetkileri, derece, sınıf, mesleğe giriş, yükselme ve öteki tüm özlük işleri, soruşturma, yargılama, istifa, tayin, müsaade, cezalandırma, levazım işleri, kıyafeti ve davranış biçimleri ile polis karakolları ve vazifeleri tekrar düzenlendi.

Polisin, piyade, süvari ve sivil olmak üzere 3 sınıfa ayrıldığı bu nizamnamede, Başşehir Polis Teşkilatı, öteki vilayetlerden başka düşünüldü.

Vilayetlerde polis müdürlüğü kurulacağı, liva ve kazalarda birer amirin idaresinde yeteri kadar polis bulunduracağı belirtildi.

Teşkilatlandırma çalışmaları milletvekili Durak Beyefendi ile başladı

Kurtuluş Savaşı’nın kazanılmasının akabinde İstanbul’u da idaresi altına alan ulusal hükümet, Osmanlı Devleti’nin “Emniyeti Genele Müdürlüğü”nü, “İstanbul Polis Müdürlüğü”ne dönüştürdü.

Böylelikle Mondros Mütarekesi ve Kurtuluş Savaşı şartlarının, Anadolu’da ortaya çıkardığı ikili polis sistemi teke indirgenerek, bütünlük sağlandı.

Ankara’da ulusal hükümetin kurulmasının akabinde ise “Emniyeti Genele Müdürlüğü”, bir periyotta müdürlük koltuğunda da oturan Erzurum Milletvekili Mustafa Durak Beyefendi tarafından 1920’de teşkilatlandırılmaya başlandı.

29 Ekim 1923’ten sonraki periyot

Cumhuriyet periyodunda, birinci Emniyet Umum Müdürlüğünü ise 24 Ekim 1923-6 Şubat 1924 tarihlerinde İsmail Hamit Oktay yaptı.

29 Ekim 1923’te Cumhuriyet ilan edilirken; zayıf bir polis teşkilatını devralan Türkiye Cumhuriyeti, ortadan geçen yıllarda sağladığı imkanlarla, ulusal ve memleketler arası alanda başarılı çalışmalara imza atan Türk Polis Teşkilatı’nı oluşturmayı başardı.

330 bini aşkın işçi

Türk Polis Teşkilatı, mart sonu bilgilerine nazaran, 330 bin 350 işçisiyle hizmet veriyor.

İşçinin 314 bin 885’i emniyet, 15 bin 465’i ise öbür hizmet sınıflarından oluşuyor.

Emniyet Teşkilatı bünyesinde 1, 2, 3 ve 4. sınıf olarak 3 bin 437 emniyet müdürü, 489 emniyet amiri, 632 başkomiser, 7 bin 333 komiser, 10 bin 853 komiser yardımcısı, 1590 kıdemli başpolis memuru, 1405 başpolis memuru, 259 bin 561 polis memuru, 29 bin 585 çarşı ve mahalle bekçisi misyon yapıyor.

Çalışanın eğitim durumu

Teşkilatta 2 bin 384 ortaokul, 34 bin 72 lise, 71 bin 617 yüksekokul, 203 bin 304 lisans, 16 bin 457 yüksek lisans, 132 doktora eğitim düzeyinde işçi çalışıyor.

Temel emeli, halkın huzur ve güvenliğini sağlamak olan Emniyet Teşkilatı, “kaliteli hizmet sunmanın nitelikli ve eğitimli insan gücüyle mümkün olduğu” şuuruyla işçinin eğitimi ve gelişimine yatırım yapıyor.

Polis amiri ya da memur adaylarına, Polis Akademisi Başkanlığına bağlı Polis Amirleri Eğitimi Merkezi Müdürlüğü (PAEM), polis meslek yüksekokulları (PMYO), polis meslek eğitim merkezlerinde (POMEM) mesleksel temel eğitim veriliyor.