Türkçe’nin Sultanı Ali Şir Nevai doğumunun 580. yıl dönümünde anıldı

Türkçe’nin Sultanı Ali Şir Nevai doğumunun 580. yıl dönümünde anıldı

ANKARA – ‘Türkçe’nin Sultanı’ olarak anılan şair Ali Şir Nevai, doğumunun 580. yılında Gazi Üniversitesi‘nde düzenlenen “Ali Şir Nevai ve Yapıtları Sempozyumu”nda anıldı.

Ali Şir Nevai, doğumunun 580. yıl dönümünde Özbekistan Devlet Lideri Şevket Mirziyoyev’in talimatıyla Özbekistan’da çeşitli etkinliklerle yad edildi. Yaşadığı devirde 24 eser hayata geçiren Ali Şir Nevai için Gazi Üniversitesi Rektörlüğü Mimar Kemaleddin Salonu’nda da ‘Ali Şir Nevai ve Yapıtları Sempozyumu” düzenlendi. Sempozyuma Gazi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Yıldız‘ın yanı sıra Bilge Türk Eğitim Kültür Vakfı Lideri Güngör Azim Tuna, Özbekistan’ın Ankara Büyükelçisi Alişir Azamhocayev ve Kültür ve Turizm Bakan Yardımcısı Serdar Çam da katıldı. Prof. Dr. Yıldız, yaptığı konuşmada Ali Şir Nevai’nin bugünkü Özbekistan hudutlarında yaşadığını hatırlatarak, Türkçe yapıtlarında ağlayan manasına gelen ‘Nevai’ mahlasını, Farsça yapıtlarında ise ‘Fani’ mahlasını kullandığını anımsattı. Prof. Dr. Yıldız, Ali Şir Nevai’nin yaklaşık 30 civarında eser hayata geçirdiğini belirterek, “Bana nazaran en değerli yapıtı ‘Muhakemetü’l-Lugateyn’dir. Çok değerli bir eser bu. Bu yapıtında bilhassa kıymetli büyüğümüz şair ve devlet adamı Ali Şir Nevai, o periyotta devlet lisanı olan Farsça’dan Türkçe’nin incelikleriyle, söz gücüyle, cümle yapısıyla, bilhassa akrabalık konusunda sözleri ile çok güçlü bir lisan olduğunu 15. yüzyılda ortaya koymuş bir büyüğümüzdür. O yüzden kendisine çok şey borçluyuz” dedi.

Ali Şir Nevai’nin “Türkçe’nin Sultanı” unvanını ziyadesiyle hak ettiğini lisana getiren Prof. Dr. Yıldız, Türkçe’yi ön plana çıkaran Nevai’yi yıllar sonra rahmetle ve minnetle andıklarını söyledi. Hoca Ahmed Yesevi’nin hikmetlerini Türkçe söylediğini hatırlatan Rektör Yıldız, şunları kaydetti:

“Bulunduğu devirde Türkçe Hikmet söylediğinde olayları at gözlüğüyle bakan kelamda ilim adamları Hoca Ahmed Yesevi’ye demişler ki; ‘Devletin lisanı Farsça, dinin lisanı Arapça, sen nasıl olur da Türkçe söyler, insanları Türkçe olarak dinimize davet edersin.’ Ancak o bu tenkitlere kulak asmamış ve onlara şöyle yanıt vermiş; ‘Sevmiyorlar alımlar sizin Türkçe lisanınızı. Bilgelerden işitsen açar gönül vilayetini. Ayet-hadis manası Türkçe olsa anlarlar. Manasına erenler başın eğip uyarlar. Miskin kul Hoca Ahmed Fars lisanını bilir de sevip söyler Türkçe’yi.’ Ali Şir Nevai büyüğümüz de Fars lisanını bilmesine karşın Türkçe’yi sevip söyleyerek baş tacı olmuş ve çağlar ötesine de iletisini vermiştir.”

Prof. Dr. Yıldız, Ali Şir Nevai’nin “Bağrıma ey ayrılık dikeni her vakit saplanma. Ey gönül yüz eziyet gelse göze diğerini alma. Bin bela yüklense ey can yardan ayrılma. Olsa yüz bin canın al ey hicran lakin kılma yarimi benden cüda veya beni ondan cüda” şiiri ile kelamlarını sonlandırdı.

Konuşmaların akabinde Özbekistan Büyükelçisi Azamhocayev, Rektör Yıldız’a armağan ettiği Özbekistan mahallî giysisi “çapan”ı giydirdi. Yıldız ise Azamhocayev’e katkı ve dayanaklarından ötürü teşekkür plaketi takdim etti. Armağan ve plaket takdimlerinin akabinde Gazi Üniversitesi’ndeki “Nevai Minyatürleri” standının açılış kurdelesi kesildi. Kurdeleyi kesen Yıldız, standın iyi ve uğurlu olmasını diledi. Akabinde sempozyum iştirakçileri sergiyi gezerek minyatür yapıtları inceledi.

Kaynak: İhlas Haber Ajansı / Mustafa Cenik