Türkiye, Lahey’de Gazze için söz aldı: İsrail işgalci devlet durumunda, atacağı her adım yok hükmündedir

İsrail‘in Gazze Şeridi’ne yönelik hücumları, 7 Ekim’den bu yana devam ediyor. Akınlarda 70 bin ton patlayıcı kullanıldı, yaklaşık 30 bin kişi öldürüldü. Bölgede insan haklarını ihlal ederek sivillerin besin, tedavi üzere gereksinimlere ulaşımını engelleyen İsrail‘in, Filistin’i işgalinin tüzel sonuçlarına ait Milletlerarası Adalet Divanı’nda (UAD) duruşma gerçekleşti. Duruşmada Türkiye ismine Dışişleri Bakan Yardımcısı Ahmet Yıldız başkanlığındaki heyet sunum yaptı.

Dışişleri Bakan Yardımcısı Yıldız, sunumunda şunları kaydetti:

“Kurala dayalı memleketler arası sistem bir yıkım etabında. Bunun nedeni de Filistin halkına uygulanan adaletsizlik. Şu anda UAD önünde bir davayı pahalandırıyor. Bu dava İsrail‘e karşı açılmış bir dava. 1948 soykırımın önlenmesi ve cezalandırılması çerçevesindeki ihlal argümanlarıyla ilgili bir evrak. Bu ihlallerin mevcut durumunu Filistin haklarının haklarının nasıl ihlal edildiğinin net görüşü ve Doğu Kudüs dahil Filistin topraklarının işgal altında olduğunun kıymetli bir ispatı.

Türkiye bu mevzudaki mahkemenin almış olduğu ihtiyati önlemlerin kararının tam olarak uygulanmasını istiyor. Güvenlik kurulu bu bahisteki sorumluluklarını yerine getirerek bu kritik etapta bunun uygulanmasını sağlar.

Mahkemenin mevcut evrak hakkındaki istişare manası taşıyan kararı şunu ortaya koymuştur; İsrail‘in işgal ettiği Filistin topraklarında yapmış oldukları davranışlar bütün Filistin’de olumsuz sonuçlara neten olmaktadır. Filistinliler kendi toprakları üzerinde haklarından yoksundur. Adalet, eşitlik, insan onuru ve çok uzun vakitten beri hak ettikleri bağımsızlığı istemektedirler.

Türkiye Cumhuriyeti, güçlü bir halde bölge ile münasebetleri olan bir ülkedir. Yalnızca Araplar ile değil Museviler ile de. Avrupa’da yüzyıllar öncesinde zulme uğramış Museviler de Türkiye’ye sığınmış ve burada kendilerine inanç bulmuşlardır. 2. Dünya Savaşı da dahil olmak üzere biz hiçbir vakit bu insanlara kimliklerinden ötürü ayrımcılık yapmadık. Türkiye, İsrail‘in şu anda işgal altındaki Filistin topraklarının statüsünü değiştirme tarafındaki çalışmalarını görmezden gelemez. Şu anda İsrail‘in Filistin halkına yönelttiği akınlarına da kayıtsız kalamaz.

Yazılı beyanımızda muhakkak hususlarla ilgili olarak biz aslında görüşlerimizi belirttik. Orada söylemiş olduğumuz her şey daha evvel de olduğu üzere 7 Ekim’den bu yana meydana gelen durum ile de alakalıdır. Tabiki İsrail-Filistin çatışmasının kök sebebine bakmadan bölgede bir barış ve istikrar sağlamak mümkün olmayacaktır. İsrail-Filistin çatışması 2023 yılının 7 Ekim’inde başlamadı. Bu çatışma muhakkak bir Filistinli fraksiyon yahut kümeyle alakalı değildir. Bu çatışma bir evvelki yüzyıla kadar uzanmaktadır. Lakin barışın önündeki gerçek pürüz çok açıktır. İsrail‘in Filistin topraklarındaki işgalinin daha da derinleşmesi Doğu Kudüs de dahil olmak üzere. Ve iki devletli tahlilin uygulanmaması, İsrail-Filistin’in yan yana yana yaşaması tahlilinin hayata geçirilmemesidir.

Şu anda Filistinliler İsrail‘in boğucu işgali altında çok sıkıntı şartlarda yaşamaktadır. On yıllardır devam eden İsrail işgali Filistin halkının kendi temel insan haklarından yoksun olmasına neden olmanın yanında İsrail’in merhametine bağımlı hale getirilmiştir Filistinlileri. Filistinlilerin ömür alanlarına el konulmuş, geçim kaynaklarına el konulmuştur. 21. Yüzyılda hala bu uygulamalar devam etmektedir. Bazen bu uygulamalar orta çağa ve daha berbatına benzemektedir. Filistinliler kendi haklarını ve kendi onurlarını istemektedirler. İsrail’in devam eden işgali ve İsrail’in devam eden ve bilerek uzatılan işgali ve bunun yanında bütün insiyatifleri başarısızlığa uğratan siyasetleri maalesef Filistinlilerin ülkelerinden edilmeleri ve arafta kalmalarına neden olmuştur ve birçok jenerasyon umutsuz ve yapacak bir şeyi bulunmadan ortada kalmıştır. İsrail’in son periyottaki yapmış olduğu hareketler Doğu Kudüs dahil olmak üzere İsrail’in işgali altındaki Filistin topraklarının statüsünü değiştirmeyi amaçlamaktadır. Şartsız olarak kabul edilemezdir ve Birleşmiş Millerler kararlarına da terstir.

Türkiye yazılı bir beyanını 6 Şubat 2023 tarihi prestijiyle aslında sunmuştur mahkemenin ilgili kararına cevaben. Mahkemenin ortaya koymuş olduğu sorular temelinde çok daha geniştir. Fakat Türkiye’nin yazılı beyanı kutsal toprakların statüsü ve Kudüs’ün statüsü ile hudutlu kalmış buraya odaklanmıştır. Bu beyan rastgele bir husustaki mevcut tüzel durumu da etkilememektedir. Mahkemeden bir görüş sormuştur Birleşmiş Milletler Güvenlik Kurulu, münasebetiyle bizim bu noktada yalnızca kutsal toprakların statüsüne olan odaklanmamız öbür kısımları etkilemeyecektir.

Uluslararası topluluğa çatışmanın temel kök sebeplerini ortaya koymak, anlatmak istiyorum. Bu da Filistinliler ortasında ve memleketler arası topluluk içerisinde bunun daha güzel anlaşılmasını istiyoruz. Maalesef BMGK birincil sorumluluğu, milletlerarası barış ve istikrarın sağlanması ve idame ettirilmesidir. BMGK bu misyonda başarısız olmuştur. BM’nin üyelerinin çok büyük bir kısmı kahir ekseriyeti şu anda Gazze’de meydana gelmekte olan mevzuları kınasa da ve bölgeye insani yardımın gönderilmesini istese de maalesef şu ana kadar BMGK bu noktada bu türlü bir adım atma konusunda başarısız olmuştur. Bu mevzudaki eforlar da sonuçsuz kalmıştır.

Aynı minvalde işgal altındaki topraklardaki durum da çok sayıda karar alınmasına karşın BMGK tarafından ve BM Genel Heyeti tarafından hiçbir vakit için iyileşmemiştir. İsrail, hukuk dışı tek taraflı aksiyonlarına devam etmiş ve BM kararlarını hiçe saymıştır. İki devletli vizyonu tehlikeye atmıştır. Hukuk dışı yerleşim çalışmaları genişleyerek devam etmiş ve şu anda da işgal altındaki Filistin’in Doğu Kudüs’te dahil olmak üzere artık topraklarında kalıcı barışın gelmesi konusuna da çok büyük balta vurmaktadır. Bu yerleşimler konusunda İsrail bölgede işgal altında tuttuğu toprakların nüfus yapısını değiştirmektedir. Filistinlilerin konutlarını yıkmaktadır ve öteki taraftan da İsrail güvenlik kuvvetlerinin muhafazası altında yeni yerleşimciler Yahudi yerleşimciler için inşaatlar da devam etmektedir.

İsrail-Filistin çatışmasının en değerli ögelerinden bir tanesi de kutsal yerlerin statüsünün belirlenmesi ve korunmasıdır. Doğu Kudüs’te El Aksa Camii ve Harem-i Şerif ki bunlar tüm dünyadaki Müslümanlar için kutsal yerlerdir. Kutsallıkları kesinlikle bütün vakitlerde geçmişten bugüne daima korunmuştur ve korunmak durumundadır. Kudüs’teki Harem-i Şerif de dahil olmak üzere Osmanlı periyodunda buraların korunmasına başlanmış ve bugüne kadar daima korunmuştur bu bölgelerin kutsallığı. 2023 yılının nisan ayında El Aksa Camii’ne İsrail güvenlik kuvvetleri taarruzda bulunmuş ve Ramazan ayı içerisinde yüzlerce Müslümanı ibadet esnasında tutuklamıştır. İsrail güvenlik kuvvetleri Harem-i Şerif’e girmekte olan Museviler için yer açmıştır ve orada Müslümanlar ibadet ederken bu türlü bir uygulama gerçekleştirmiştir. Çok âlâ bilinen bu gelişmelerin ışığında İsrail sonuç prestijiyle daha fazla toprağı denetim altına almıştır ve BMGK’nin 181 sayılı kararını da ihlal etmiştir. Ortaya bir yeşil çizgi çıkmıştır.

1967 yılında haziran ayında bildiğiniz üzere İsrail, Gazze Şeridi’ne, Batı Şeria’ya ve Doğu Kudüs’e bir harekat başlatmıştır. O günden bu güne BMGK ve BM Genel Heyeti tekraren karar almıştır ve bu bölgedeki askeri çalışmaların memleketler arası hukuka ters olduğunu teyit etmiştir. İdari ve türel manada birçok karar almıştır. İsrail’in atmış olduğu adımların Kudüs’ün işgali konusundaki adımların bu bölgede kamulaştırmalar, topraklara ve yaşanan yerlere el koymaları bunların hepsinin geçersiz olduğu konusunda kararlar alınmıştır BM tarafından.

Bunun da ötesinde BMGK Kudüs kentinin statüsünün değiştirilmesi istikametinde atılan bütün adımları kınamıştır. BMGK’da 1967 yılının 4 Temmuz’unda almış olduğu bir kararla birlikte İsrail’in Kudüs kentinin statüsünü değiştirme tarafındaki attığı adımların geçersiz kılınması için bir karar almıştır. Lakin bu noktada İsrail aslında bu adımları atmıştır ve durumu değiştirmek üzere rastgele bir geri adım atmamıştır. BMGK tekrar 1968 yılının 16 Temmuz’unda almış olduğu kararla bunu da teyit etmiştir. 1980 yılında haziran ayında İsrail parlamentosu bir temel kanun çıkarmıştır. Bu kanun uyarınca da Kudüs’ü İsrail’in başşehri olarak ilan etmiştir. Birleşmiş Kudüs’ün İsrail’in başşehri olduğunu ortaya koymuştur. Bu da İsrail’in Kudüs kentinin statüsü ile ilgili değiştirme adımı olarak açık bir halde karşımızda durmaktadır.

BM Güvenlik Şurası 1980 yılında 478 sayılı kararı ile birlikte İsrail’in atmış olduğu bu adımların milletlerarası hukukun ihlali olduğuna karar vermiştir. Bu bağlamda bütün türel ve idari manada İsrail’i işgalci güç olarak atmış olduğu bu adımların Kudüs kentinin statüsünün değiştirilmesine yönelik olduğunu ve bu noktada bir ihlal olduğunu ortaya koymuştur. Bu adımların kesinlikle geriye dönük olarak değiştirilmesi gerektiğini bildirmiştir. BMGK tıpkı vakitte en ağır biçimde İsrail’in Kudüs’ün başşehir olarak ilan edilen kanunu da kınamıştır. Bunun da ötesinde BMGK İsrail’in Kudüs’ü başşehir ilan edilişini tanımamıştır ve İsrail’in bu yapmış olduğu adımında tekrar bir öteki kararla birlikte Kudüs kentinin statüsünün değiştirilmesine yönelik bir adım olduğunun altını çizmiştir. Tıpkı vakitte yeniden bundan sonraki periyotta alınan kararlarda da Kudüs kentinin statüsü ile ilgili bir değişikliğe sebep olabilecek her türlü aksiyonun önüne geçilmesinin gerekliliği belirtilmiştir.

Ayrıntılar geliyor…