Türkiye’de 9 yıldır zam görmeyen tek kalem

Hükümetin 15 Mayıs 2015 tarihinde ve sonrasında gerçekleşen canlı doğumlar için yaptığı doğum yardımı ödemesi, tam 9 yıldır zamlanmadan sabit tutuluyor.

Aile ve Toplumsal Hizmet Bakanlığı’na yeni doğan başvurusu yapılmasının akabinde yapılan ödemeler 9 yıldır birinci çocukta 300 TL, ikinci çocuk için 400 TL, üçüncü çocuk için 600 TL düzeyinde sabit devam ediyor.

TCMB’nin resmi TÜİK datalarına dayanan enflasyon hesaplayıcısına nazaran, Mayıs 2015’in 300 TL’si bugün 2 bin 624 TL ediyor. 

15 Mayıs 2015 tarihinde 116 dolara denk gelen birinci çocuk için verilen doğum parası, bugün yalnızca 9 dolar ediyor. Bugün 116 dolar, 3 bin 740 TL’ye denk geliyor.

15 Mayıs 2015 tarihinde 300 TL ile 3 gram altın alınabiliyordu. Bugün 3 gram altın 7 bin 150 TL’ye denk geliyor.

Nisan 2015 ile Mayıs 2024 ortasındaki birikimli resmi enflasyon tam yüzde 780 düzeyinde bulunuyor. Yani ortalama fiyatlar, siyasi münasebetle düşük hesaplandığı tarafında tenkitler olan resmi enflasyonla bile, bu 9 yıllık periyotta tam yüzde 780 oranında arttı ancak doğum parası sabit kaldı.

BİR HAFTALIK BEBEK SÜTÜNE YETMİYOR

300 TL’lik doğum yardımı ödemesi ile yaklaşık bir hafta için kâfi olan 350 gramlık bebek sütü bile alınamıyor. 

Yaygın satılan bir markanın 350 gramlık bebek sütü şu an piyasada yaklaşık 340 TL fiyatla satılıyor.

Yeni doğanlar için 120’lik pakette bebek bezi fiyatları da en düşük 300 TL’den başlıyor ve markasına nazaran 800 TL’ye kadar değişiyor.

DOĞUM SURATI TARİHİ DİPTE

TÜİK datalarına nazaran 2023 yılında Türkiye’de doğurganlık suratı 1,51 çocuk düzeyine düşerek tarihi taban düzeyine indi. 2001 yılında bu sayı 2,38 çocuktu.

Yani, bir bayanın doğurgan olduğu periyot boyunca doğurabileceği ortalama çocuk sayısı 2023 yılında 1,51 oldu. Bu durum, doğurganlığın nüfusun yenilenme seviyesi olan 2,10’un altında kaldığını gösterdi.

Bin nüfus başına düşen canlı doğum sayısını söz eden kaba doğum suratı, 2001 yılında binde 20,3 iken 2023 yılında binde 11,2 oldu. Başka bir söz ile 2001 yılında bin nüfus başına 20,3 doğum düşerken, 2023 yılında 11,2 doğum düştü.

ERDOĞAN ‘FELAKET’ DEMİŞTİ

TÜİK’in 2023 yılı doğum istatistiklerini açıklamasının akabinde açıklama yapan Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, tabloyu “felaket” olarak nitelendirmişti.

Erdoğan, “Nüfusun kendini yenileme eşiği olan 2,1 düzeyinin altındayız. Bu, açık söylüyorum, Türkiye açısından varoluşsal bir tehdittir, bir felakettir” demişti.

Erdoğan hükümet tabloyu felaket olarak nitelese de doğum yardımını 9 yılda eritmeyi tercih etti.