‘Türkiye’yi ekolojik üretim merkezi yapalım’

SON devirde dünya yaşadığı iklim krizi ve ekosistemde insan eliyle oluşturulan tahribat sonucunda büyük bir yok oluşun eşiğinde. Yanan ormanlar, eriyen buzullar, küçülen tatlı su kaynakları ve ortamızdan ayrılan canlı cinsleri gitgide artıyor. Bu krizin en çarpıcı boyutu ise insan ömrü için olmazsa olmaz olan su. Su kaynakları gitgide azalıyor ve kirleniyor. İnsanın suya olan erişimi gitgide zorlaşıyor. Türkiye de son yıllarda yaşadığı kuraklık ve çok hava olayları ile bu krizin tam ortasında.

EKONOMİYİ ETKİLEYECEK

İşte bu noktada WWF-Türkiye’den (Doğal Hayatı Müdafaa Vakfı) bir farkındalık daveti geldi. Türkiye’nin çok süratli bir biçimde su yoksulu ülke olma yolunda ilerlediğini söyleyen WWF-Türkiye İdare Heyeti Lideri Uğur Bayar, Dünya Ekonomik Forumu’nun 2021 yılı Global Risk Raporuna nazaran, önümüzdeki 10 yıl boyunca dünya iktisadını etkileyecek birinci beş riskin bulaşıcı hastalıklar, kitle imha silahları ile iklim krizi, biyolojik çeşitlilik kaybı ve su krizini de kapsayan doğal kaynak krizi olduğunu belirtti.

MUAZZAM BİR TALEP VAR

Türkiye’de endüstrinin su kaynaklarını bitirme noktasında üretimine devam ettiğini söyleyen WWF-Türkiye Genel Müdürü Aslı Pasinli ise Türkiye’de susuzluğun bireyler, iş dünyası ve karar vericiler için ortak bir risk olduğunun altını çizdi. Bu durum için yeni teşvikler vermek yerine teşvik ögelerinin kirletenden pak üretene akması gerektiğini belirten Asli Pasinli, “Gelin Türkiye’yi ekolojik üretimin merkezi yapalım. Tüm dünyada bu istikamette muaazzam bir talep var. Ekonomik olarak tüm ögeler buna uygun” diye konuştu. Ekolojik üretim ile suyun az kullanıldığı, toprağın daha az kirlendiği ve sürdürülebilir bir modelin sağlandığı tarım gerçekleşebiliyor.

SU İÇİN SEFERBERLİK VAKTİ

“ŞİMDİ suyumuz için seferberlik zamanı” diyen Aslı Pasinli, “Tarihi bir dönüm noktasındayız. Suyun doğduğu ve geçtiği doğal alanları koruyarak, sulama prosedürlerimizi güzelleştirerek üretim yapmamız koşul. Bugün Türkiye’de yüzde 97 yüzeysel sulama yapılıyor ve suyun yüzde 50’si boşa gidiyor. Damla sulamaya geçerek yüzde 36 tasarruf sağlanabilir. Endüstride de suyu kirletmeden, verimli kullanarak; pak üretim yatırımlarını teşvik ederek, Kontrollerde sıfır tolerans yaklaşımını benimseyerek hareket edersek ekosistemi kurtarabiliriz” tabirlerini kullandı.

SU KRİZİ KAPIDA

SON 50 yılda Türkiye’nin sulak alanlarının yarısını kaybettiğine dikkat çeken Uğur Bayar, “Yani Türkiye 3 Van Gölü büyüklüğünde sulak alanını kaybetti. Bu birebir vakitte o bölgelerdeki iklimin ve ekosisteminde değişmesi demek. Yalnızca yüzey sularını değil yeraltı sularını da kaybediyoruz” dedi.

KENTLERİMİZ TEHLİKEDE

Susuzluk konusunda daha önemli adımların atılması gerektiğine vurgu yapan Bayar, “İstanbul, Ankara, İzmir, Gaziantep, Diyarbakır, Bursa, Mersin, Konya, Adana ve Antalya’nın küreselde su riski yüksek kentler listesinde. Su kaynaklarının idaresinde ve kentleşme, tarım, besin, üretim, güç üzere alanlarda doğayı göz arkası eden yaklaşımlar, hidrolojik müdahaleler ve sürdürülebilir olmayan uygulamalar karşısında susuzluk riskini daha önemli ve sistemli ele almak zorundayız” diye konuştu.

BÜYÜK MENDERES SUYUNU KAYBEDİYOR

WWF-Türkiye, Ege Bölgesi’ne hayat veren Büyük Menderes Nehri’ndeki artan kirliliğe dikkat çekmek için bir dönüşüm projesi yürütüyor. Yıllık 1.7 milyar metreküplük su potansiyeli olan Büyük Menderes incir üretimin yüzde 61’ini, zeytinin yüzde 28’ini ve pamuğun yüzde 14’ünü besliyor ve su riski taşıyan havza kategorisinde bulunuyor. WWF-Türkiye Tatlı Su ve Sulak Alan Programı Kıdemli Uzmanı Eren Atak, “Havzanın suyunun yüzyılın sonunda yüzde 50 azalması öngörülüyor. Ayrıyeten havza suyu büyük fabrikaların bıraktığı atıklar yüzünden süratle kirleniyor ve doğal fonksiyonunu kaybediyor” diyor.