Ukrayna Barış Zirvesi sona erdi

İsviçre Konfederasyonu Başkanı Viola Amherd, ülkesinin konut sahipliğinde dün Bürgenstock kasabasında başlayan Ukrayna Barış Doruğu’nun kapanışında düzenlenen ortak basın toplantısında konuştu.

Zirvede geniş kapsamlı tartışmalar yaşandığını ve kendisinin de çok sayıda görüşme yaptığını kaydeden Amherd, nükleer güvenlik, besin güvenliği ve insani boyutlarla ilgili itimat inşa edecek adımların mümkün olduğu konusunda anlaştıklarını söyledi.

Amherd, dorukta kapsamında Bürgenstock Bildirisi üzerinde uzlaşmaya vardıklarını belirtti.

Bildiri kapsamında üç mevzu üzerinde net bir çerçeve oluşturmaları ve bunlar üzerinde daha fazla tartışma yapmaları gerektiğinin altını çizen Ahmerd, şöyle devam etti:

“Nükleer güç ve nükleer tesislerin her türlü kullanımı inançlı, emniyetli, korunaklı ve etrafa hassas olmalı. Besin güvenliği hiçbir biçimde silah haline getirilmemeli. Limanlarda ve güzergah boyunca ticari gemilere, sivil limanlara ve bunun altyapısına karşı hücumlar kabul edilemez. Ayrıyeten tüm savaş esirleri takas yoluyla özgür bırakılmalı. Hudut dışı edilen ve hukuka alışılmamış olarak yerlerinden edilen tüm Ukraynalı çocuklar ve hukuka karşıt olarak gözaltına alınan başka tüm Ukraynalı siviller, Ukrayna’ya iade edilmeli.”

Ahmerd, ülkelerin farklı konumları göz önüne alındığında konferansın bu kadar yüksek seviyede, geniş bir takviye için düzenlenmesi ve ortak bir noktada bulmaya çalışmalarının bir muvaffakiyet olduğunu kaydetti.

Ukrayna’da adil ve kalıcı bir barışın, savaş bölgelerindeki halklar ve bunun sonuçlarından direkt etkilenen herkes için kilit değere sahip olduğunu ve tüm dünya için de geçerli olması gerektiğini vurgulayan Ahmerd, “İsviçre, Ukrayna’da barış sağlanması için yürütülen bu süreçte etkin rol almaya devam edecek. Bu bahiste kararlıyız.” diye konuştu.

“BU TEPE BİR UMUT IŞIĞIDIR”

Şili Devlet Başkanı Gabriel Boric ise tepe kapsamında tüm kıtalardan ve farklı siyasi niyetlerden çok sayıda ülkenin, savaş yerine barışı tartışmak üzere bir ortaya geldiğini belirtti.

“Bu tepe bir umut ışığıdır ve kalıcı barış diyaloglarını teşvik etmek için bir katalizör vazifesi görüyor.” sözlerini kullanan Boric, tepe kapsamında onayladıkları ortak bildiriyi büsbütün desteklediklerini kaydetti.

Boric, bu çeşit doruklardan sonra atılacak adımlara işaret ederken, Rusya ve Ukrayna’nın yakın vakitte Ukrayna’nın toprak bütünlüğü, milletlerarası hukuk ve insan haklarına bağlı kalınması temelinde bir diyalog kurmasını desteklediklerini söyledi.

ORTAK BİLDİRİ İMZALANDI

İsviçre’deki Ukrayna Barış Doruğu, Bürgenstock Bildirisi ile son buldu.

Zirve, 90’dan fazla ülke ve kuruluşun iştirakiyle gerçekleşirken, ortak bildiri 80 ülke ve 4 kuruluş tarafından onaylandı.

Endonezya, Libya, Suudi Arabistan, Tayland, Hindistan, Meksika, Güney Afrika, Brezilya ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin de bulunduğu 16 ülke ve kuruluş çekimser kaldı.

İsviçre Dışişleri Bakanlığı’ndan yazılı olarak yayımlanan bildiride, tepenin, Şubat 2022’den bu yana devam eden Rusya-Ukrayna Savaşı için kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışa giden sürece ait üst seviye diyaloğu geliştirmek hedefiyle düzenlendiği bildiridi.

Bildiride, tepenin, Ukrayna’nın Barış Formülü ve Birleşmiş Milletler (BM) Kaidesi da dahil milletlerarası hukuka uygun öbür barış teklifleri temelinde gerçekleştirilen evvelki tartışmalar üzerine inşa edildiği kaydedildi.

“Özellikle, rastgele bir devletin toprak bütünlüğüne yahut siyasi bağımsızlığına, Ukrayna dahil tüm devletlerin memleketler arası kabul görmüş hudutları içindeki egemenlik, bağımsızlık ve toprak bütünlüğü prensiplerine karşı tehdit yahut güç kullanımından kaçınma konusundaki kararlılığımızı yine teyit ediyoruz.” tabirleri kullanılan bildiride, kara suları dahil uyuşmazlıkların barışçıl yollarla çözülmesinin memleketler arası hukukun prensipleri olduğu hatırlatıldı.

Nükleer gücün ve nükleer tesislerin her türlü kullanımı inançlı, emniyetli, korunaklı ve etrafa hassas olması gerektiğinin altı çizilen bildiride, Zaporijya Nükleer Santrali de dahil Ukrayna nükleer güç santralleri ve tesislerinin, Ukrayna’nın tam egemenlik denetimi altında, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu unsurlarına uygun ve onun kontrolü altında emniyetli bir formda çalışması gerektiği vurgulandı.

Bildiride, Ukrayna’ya karşı devam eden savaş bağlamında rastgele bir nükleer silah tehdidi yahut kullanımın kabul edilemeyeceğinin altı çizildi.

GIDA GÜVENLİĞİ UYARISI

Küresel besin güvenliğinin, besin eserlerinin kesintisiz üretimine ve tedarikine bağlı olduğu hatırlatılan bildiride, “Bu konuda, hür, tam ve inançlı ticari seyrüseferin yanı sıra Karadeniz ve Azak Denizi’ndeki deniz limanlarına erişim kritik kıymete sahip. Limanlarda ve güzergah boyunca ticari gemilere, sivil limanlara ve sivil liman altyapısına yönelik akınlar kabul edilemez. Besin güvenliği hiçbir formda silah haline getirilmemeli. Ukrayna tarım eserleri ilgili üçüncü ülkelere inançlı ve serbestçe sağlanmalı.” tabirleri kullanıldı.

Tüm savaş esirlerinin takas yoluyla özgür bırakılması gerektiği kaydedilen bildiride, hudut dışı edilen ve hukuka karşıt olarak yerlerinden edilen tüm Ukraynalı çocuklar ve gözaltına alınan öteki tüm Ukraynalı sivillerinin Ukrayna’ya iade edilmesi gerektiği belirtildi.

Bildiride, barışa ulaşmanın tüm tarafların iştirakini ve diyaloğunu gerektirdiğine işaret edilirken, “Bu nedenle, belirtilen alanlarda gelecekte tüm tarafların temsilcilerinin daha fazla iştirakiyle somut adımlar atmaya karar verdik. Tüm ülkelerin toprak bütünlüğüne ve egemenliğine hürmet unsurlarını içeren BM Koşulu, Ukrayna’da kapsamlı, adil ve kalıcı bir barışın sağlanmasında temel oluşturabilir ve hizmet edecektir.” tabirlerine yer verildi.