Ülkemizde her 3 kişiden 1’i yüksek tansiyon hastası

Acıbadem International Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, hiçbir belirti olmasa bile tedavi edilmeyen yüksek tansiyonun bedene hasar verdiğine dikkat çekerek “Yüksek tansiyon bilhassa kalp, damar sistemi, göz, beyin ve böbrekler üzerinde olumsuz tesirlere sahip. Beyin damarlarında anevrizmaya, kalp yetersizliği ve kalp krizi riskinde artışa yol açabiliyor. Bu nedenle yüksek tansiyon yaşayan herkesi, ömür şeklini mümkün olan en kısa müddette değiştirmek zorundadır. Hakikat beslenme ve antrenman ile gerilimden uzak kalmak her şeyden evvel gelir” diye konuşuyor.

Her kalp atışında bedene pompalanan kanın damar duvarlarına uyguladığı baskı, tansiyon olarak tanımlanıyor. Halk ortasında “büyük tansiyon” olarak bilinen sistolik basınç, kalp attığında kalp kasının kasılmasıyla oksijenden varlıklı kanın damarlara pompalandığında ortaya çıkıyor. Diastolik kan basıncı ise kalp kası gevşediğinde kan damarlarında oluşan basınç olarak tanımlanıyor ve “küçük tansiyon” olarak biliniyor. Sistolik basıncın 120 mmHg ve diastolik basıncın 80 mmHg seviyesinde olmasının “normal tansiyon” olarak tanımlanabileceğini anlatan Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Hipertansiyon nedenlerine nazaran esansiyel yani primer ve sekonder olarak iki kümeye ayrılır” diyor. 

Yaş ve kalıtsal yatkınlık, en kıymetli etken

Primer kümedeki hipertansiyon faktörlerinde yaş ve kalıtsal yatkınlık öne çıktığını belirten Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, şöyle devam ediyor: “Yaşam biçimi, obezite, çok tuzlu besinler, yüksek alkol tüketimi, antrenman eksikliği, sigara, gerilim yahut doğum denetim hapları üzere birtakım ilaçlar da bu esansiyel hipertansiyonun nedenidir. Sekonder hipertansiyona yol açan etmenler olarak da böbrek dolanım sıkıntılarını ve hormonal bozuklukları sayabiliriz. Bu nedenlerin tedavileri sonrasında hipertansiyon da gerilemektedir” diyor.

Baş ve ense ağrısı birinci belirtiler

Yüksek tansiyonun en kıymetli belirtisi ise baş ve ense ağrısı ile baş dönmesi. Ayrıyeten nefes darlığı, çarpıntı, göğüs ağrısı, görmede bozukluk da oluşabileceğini belirten Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, seyrek olarak da halsizlik, yorgunluk, kulaklarda çınlama, önemli yüksek düzeylerde de burun kanaması, gece uykudan uyanıp idrara çıkma ve bacaklarda şişlik üzere belirtilere de rastlandığını kaydediyor. 

Bayanlarda menopozla birlikte artış görülüyor

Ülkemizde hipertansiyonun görülme sıklığı son derece yüksek. Ülkemiz nüfusunun yüzde 31.2’sinin tansiyonunun 140-90 mmHg seviyesinin üstünde olduğunu belirten Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Kadınlarda bu oran yüzde 36, erkeklerde ise yüzde 30 civarındadır. Yüksek tansiyon 50 yaş altı erkeklerde, bayanlara nazaran daha sıktır. 50 yaş üstünde ise bayanlarda daha sık görülmekte ve toplamda bayanlardaki oran daha fazla izlenmektedir. Bunun da en besbelli nedeni bayanlardaki menopoz devrindeki hormonal değişimlerin etkisidir” diye bilgi veriyor.

Teşhis için en az bir haftalık takip kaide

Kan basıncının 140/90 mmHg üzerinde olması kişinin hipertansiyon hastası olabileceğini gösteriyor lakin teşhisin fizik muayene, elektrokardiyogram, ekokardiyografi, 24 saatlik kan basıncı takibi (tansiyon holter) ve laboratuvar testleri ile konulduğunu anlatan Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, “Hekim denetiminde yapılan bu testler, hastalığın derecesini ve tedavi süreçlerini de belirler. Teşhis için tansiyon en az 1 haftalık tansiyon takibi gerekir. Böylelikle hastanın ortalama tansiyon bedellerini görmek ve hipertansiyonun evresini tespit etmek mümkün olabilir. Yüksek tansiyon hafif, orta ve ağır olmak üzere üç evrede ele alınıyor” diyor. 

Tedavi süreci hastaya nazaran şekillenmeli

Günümüzde yüksek tansiyon tedavisinde tesirli ilaçlar bulunuyor. Farklı faal bileşenlerin kombinasyonu ile birçok hastaya en düzgün halde yardımcı olunduğunu kaydeden Dr. Aslıhan Eran Ergöknil “Doktorun sanatı, her birey için en tesirli kombinasyonu belirlemede yatmaktadır. Bu hastadan hastaya değişir, yani hastanın genel risk profili, kardiyovasküler hastalıklar için kişisel risk faktörlerinin toplamı, obezite, sigara, alkol tüketimi, diyabet, yüksek kolesterol düzeyleri üzere faktörler ile tıp geçmişinde kalp krizi, felç üzere hikayelerin olması hastaya nazaran tedaviyi şekillendirmektedir” diye bilgi veriyor.

Limon ve sarımsak tansiyon düşürüyor

Kimi zerzevat ve meyveler, yüksek tansiyonun düşürülmesinde aktif rol oynuyor. Limonun kan damarlarının esnekliğini sağladığını ve kan basıncını düşürdüğünü tabir eden Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, başka besinler hakkında da şu bilgileri veriyor: “Sarımsak da halk ortasında tansiyon düşürücü tesiri en çok bilinen besindir. İçeriğindeki nitrik asit ile hidrojen sülfür, kan basıncını düşürür. Ayrıyeten havuç, domates, kereviz, muz ve kayısının da tansiyon bedellerinin artışına pürüz olduğu biliniyor” diyor.

Yüksek tansiyona karşı en güzel tedbir: Sağlıklı beslenme ve spor

Hipertansiyondan korunmak için yapılması gerekenlerin başında beslenmeye dikkat etmek geliyor. Vücut kitle BMI 25’ten az olması gerektiğini vurgulayan Acıbadem International Hastanesi Kardiyoloji Uzmanı Dr. Aslıhan Eran Ergöknil, başka tekliflerini şöyle sıralıyor:

Az yağlı beslenmeye dikkat edilmeli, hayvansal yağlar yerine kaliteli bitkisel yağ tüketimine ihtimam gösterilmeli.

Beyaz un, makarna ve tatlı yiyecekler üzere kolay karbonhidratlardan uzak durulmalı. 

Kan şekeri düzeyini çok fazla etkilemeyen ve böylece beden yükünü düşürmeye yardımcı olan tam tahıllı eserler tüketilmeli. 

Çok fazla tuz da kan basıncını artırdığından, tuz bakımından güçlü besinlerden kaçınılmalı, tuz tüketimi azaltılmalı. 

Jambon, füme et yahut kurutulmuş balık üzere işlenmiş yahut tuzlanmış et ve balık eserleri, sosis ve sosis eserleri ile sodyum içeriği yüksek peynirler, poşetlerde hazır yemekler, konserve yiyecekler ve çorbalar, tuzlu atıştırmalıklar ve cipslerin yanı sıra tuzlu fındık ve patates kızartması üzere yiyeceklerden de uzak uzak durulmalı.

Haftada yaklaşık üç sefer 30 ila 45 dakikalık antrenman, yürüyüş yapılmalı. 

Sigaradan uzak durulmalı, alkol tüketimi azaltılmalı, gerilim düzeyi düşürülmeli.

Hibya Haber Ajansı